فرارو- "تروِر فیلست*" نویسنده و تحلیلگر "پایگاه خبری-تحلیلی نشنال اینترست" در گزارشی به یک چرخش قابل توجه در چهارچوب حکمروایی طالبان اشاره میکند. چرخشی که مربوط به درخواست گروه طالبان از تکنوکراتهای دولت سابق افغانستان (دولتی که توسط طالبان ساقط شد) جهت حضور مجدد در محل کار خود و کمک به اداره افغانستان است. اقدامی که به زعم نویسنده این گزارش به مثابه نوعی اعتراف ضمنیِ طالبان مبنی بر عدم توانایی آن در مدیریت تخصصی افغانستان به حساب میآید.
تروِر فیلست در این رابطه مینویسد: «گروه طالبان پس از ۲۰ سال جنگ علیه دولت مورد حمایت آمریکا در افغانستان، در نهایت و همزمان با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان، موفق به شکستِ این دولت شد و در اواسط ماه آگوست سال جاری میلادی توانست شهر کابل پایتخت افغانستان را بار دیگر به تسخیر خود درآورد. در نخستین روزهای حکومت طالبان بر افغانستان، مقامهای طالبان ادعا کردند که آنها به ۴۰ سال جنگ و درگیری در افغانستان خاتمه داده اند و بار دیگر با سیاستها و اقدامات خود کاری خواهند کرد که رشد و رفاه به افغانستان بازگردد.
به گزارش فرارو، دو ماه پس از فتح کابل و طرح این وعده ها، اینطور به نظر میرسد که طالبان تازه اکنون به سخت بودنِ محقق کردنِ وعده هایش پی برده است. اگرچه افغانستان کشوری غنی از حیث دارا بودن مواد معدنی و منابع طبیعی است، با این حال، از زیرساختهای بسیار ضعیفی جهت استخراج و بهره برداری از این منابع برخوردار است. نظام بهداشت و درمانِ ضعیف و شکننده افغانستان تقریبا در مرز فروپاشی قرار دارد. اغلبِ منابع مالی که دولت سابق افغانستان جهت تامین مالی این کشور و ارائه خدمات به مردم افغانستان مورد استفاده قرار میداد، از طریق کمکهای بین المللی تامین میشدند. کمکهایی که اکنون کاملا محو شده اند و نشانی از آنها نیست. متعاقبا، دولت موقت طالبان نیز در پرداخت پولِ مورد نیاز جهت واردات غذا و برق برای مردم افغانستان ناتوان بوده و شدیدا در تلاش است تا بتواند خدمات ابتداییِ مورد نیاز مردم افغانستان را به آنها ارائه کند.
در این راستا، رهبران طالبان برای اینکه از وقوع اتفاقات ناگوار در افغانستان جلوگیری کنند، دست به یک انتخابِ عملگرایانه زده اند: آنها از مقامهای سابق دولت افغانستان (که توسط طالبان از قدرت ساقط شده) درخواست نموده اند تا بار دیگر وارد میدان شوند. بر اساس برخی گزارش ها، مقامهای طالبان از تکنوکراتهای دولت سابق افغانستان در وزارت اقتصاد و همچنین بانک مرکزی افغانستان درخواست کرده اند تا بار دیگر به سر کار خود بازگردند. این رویکرد به نوعی اعتراف ضمنیِ طالبان به این مساله است که تکنوکراتها به خوبی میدانند که چطور باید افغانستان را اداره کرد، اما اعضای طالبان این مساله را نمیدانند و بلد نیستند.
اخیرا یکی از مقامهای یکی از بانکهای دولتی افغانستان که به شرط ناشناس ماندن با خبرگزاری آسوشیتدپرس سخن گفته میگوید: "طالبان به ما گفته که ما کارشناس و متخصص نیستیم و شما بهتر میدانید که چه چیزی برای افغانستان بهتر است و ما چگونه میتوانیم در سایه وجود چالشهای بیشمار، همچنان ادامه حیات داشته باشیم". این مقام افغان همچنین گفته است که گروه طالبان به وی هشدار داده هرگونه اقدام غیراخلاقی که انجام دهد، با مجازات سنگینی از سوی طالبان رو به رو خواهد شد.
در شرایط کنونی افغانستان با وضعیت مساعدی رو به رو نیست. اموال و داراییهای خارجی افغانستان مسدود شده و عملا طالبان به آنها دسترسی ندارد. از منظر داخلی نیز، دولت طالبان صرفا میتواند ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار در عرصه داخلی تامین کند که این میزان به هیچ عنوان جهت پرداخت حقوق مقامها و کارکنان دولت و همچنین ارائه خدمات به مردم عادی که در دولت سابق افغانستان سالانه ۱۱ میلیارد دلار هزینه به دنبال داشته، کافی نیست.
البته که تمامی اقدامات طالبان نیز منفی و مخرب نبوده اند. تاکیدات مکرر طالبان مبنی بر اینکه تمامی کسب و کارها در افغانستان باید همچنان باز بمانند، تا حد زیادی موفقیت آمیز بوده و اصرارهای طالبان مبنی بر اینکه تروریسم و تجارت مواد مخدر در افغانستان باید متوقف شود و افغانستان به مثابه یک بازیگر بین المللی در عرصه معادلات جهانی ایفای نقش کند، تا حدی جریان کمکهای خارجی به افغانستان را حفظ کرده و موجب شده تا نهادهایی نظیر سازمان ملل متحد و دیگر سازمانهای بین المللی، افغانستان را ترک نکنند و همچنان در این کشور بمانند. از طرفی در مدت اخیر، گزارشهایی دال بر مبارزه طالبان با فساد نیز به گوش رسیده است. فسادی که به طور خاص در دولت سابق افغانستان به شدت ریشه دار بود.
در آینده نزدیک، اولویت اصلی نهادهای باقی مانده دولتی در افغانستان، جلوگیری از بروز قحطی است که سازمان ملل متحد پیش بینی کرده در افغانستان (دیر یا زود) اتفاق خواهد افتاد. در این راستا، طالبان در ادامه راه، واردات اضطراری و فوق العاده غذا و دیگر کالاهای اساسی نظیر روغن خوراکی را در دستورکار قرار خواهد داد».
*نویسنده: تروِر فیلست، وی نویسنده و تحلیلگر مسائل حوزه سیاست خارجی در پایگاه خبری-تحلیلی نشنالاینترست است.
راحل افغانستان جزانتخابات آزاد و مشاركت همه اقوام وگروه ها بدون دخالت مذهب نيست