تبعات نمایشی شدن علم

عباس عبدی؛ آمار فوتی‌ها و مبتلایان به کرونا روز به روز در حال افزایش است و متأسفانه باید گفت که فوتی‌های این موج اخیر با موارد قبلی نیز فرق می‌کنند. نه تنها تعداد آن افزایش یافته، بلکه افراد جوان‌تر را بیشتر دچار فوت کرده است. برای نمونه در تهران و در موج اخیر، بیش از ۱۶ درصد فوتی‌ها زیر ۵۰ سال داشته‌اند در حالی که در موج‌های قبلی تقریباً ۱۱ درصد بود.

این نشان می‌دهد که واکسیناسیون افراد سالمند موثر بوده و آنان را از خطر مرگ نجات داده و اگر تا کنون همین اندازه واکسیناسیون محدود هم انجام نشده بود، چه بسا اکنون با ارقام بسیار بالاتری از مرگ شهروندان مواجه بودیم. پس می‌توان گفت که راه‌حل اصلی در مواجهه با کرونا تأمین واکسن بود. چرا این کار صورت نگرفت؟ شاید به اثر تحریم بتوان اشاره کرد.

ولی به نظر می‌رسد که علت اصلی خوش‌بینی بیش از حد به تولید داخل بود. این سیاست دو ایراد اساسی داشت. اول اینکه در موضوعی که پای جان و سلامت مردم در میان است، نباید ریسک می‌کردیم. حتی اگر نود و پنج درصد هم به تولید واکسن داخلی در موعد مقرر اعتماد بود، باید فرض را بر عدم تولید می‌گذاشتیم و با حداکثر توان اقدام به واردات می‌کردیم. تولید داخل هم اگر می‌آمد، جای دوری نمی‌رفت و هیچ زیانی متوجه تولیدکننده آن نمی‌شد.

اکنون آنچه که مردم را عذاب می‌دهد، فقط فوت عزیزانشان نیست. همه می‌میریم، آنچه که بدتر است احساس بی‌مسوولیتی آشکار در برابر جان مردم بود. البته به احتمال فراوان مساله بالاتر از بی‌مسوولیتی است و باید به آن رسیدگی قضایی کرد. زیرا چگونه می‌توان پذیرفت که صد‌ها میلیون دلار دارو برای درمان کوید-۱۹ وارد کشور شود ولی کسری از آن صرف واردات واکسن نشود؟

ایراد دوم که خیلی مهم‌تر است، نمایشی شدن علم و پیشرفت است. در عبادات تأکید می‌شود که نیت رکن مهم پذیرش آن است. عبادت باید خالص برای خدا باشد تا موثر باشد و پذیرفته شود. توسعه و پیشرفت علمی نیز باید با نیت خیر عمومی باشد و نه نمایش برابر دیگران و اینکه ما هم این‌ها را داریم. یا اینکه بار‌ها بگویید به امریکا هم واکسن می‌دهیم؟!

نمایشی شدن علم سر از این وضعیت در می‌آورد که در کشور با این امکانات محدود ۸ نوع واکسن همزمان در دستور تولید قرار می‌گیرد. هر روز وعده جدیدی داده می‌شود. مخالفان خود را متهم به خودکم‌بینی کرده و با کلمات زشت می‌نوازند. هر روز نمایش پشت نمایش.

گویی که تولید واکسن و پیروزی تولیدکنندگان مساله اصلی است و نه درمان مردم. یا اینکه بگوییم ما هم جزو واکسن‌ساز‌های جهان هستیم! نمایشی شدن علم و پیشرفت موجب سیاسی شدن آن نیز می‌شود. اینکه لیست کمتر از ۲۰۰ نفر پزشک در دفاع از ممنوعیت واردات واکسن را ۲۵۰۰ نفر اعلام و تیتر کنیم و یک بیانیه سیاسی را به نام علمی قالب کنیم، نتیجه همین وضعیتی می‌شود که امروز در جهان از هر نظر در ردیف اول مبتلایان و فوت‌شدگان (به نسبت جمعیت) هستیم.

گذشته گذشته است. حداقل درسی که باید گرفت دست برداشتن از نمایش در موضوعات علمی و آنچه که به سلامت و زندگی مردم مربوط می‌شود است.

منبع: روزنامه اعتماد