پشت‌پرده آتش‌سوزی‌های عراق

فرارو- پایگاه خبری "تی آر تی وورلد" در گزارشی، به فاجعه آتش سوزی اخیر در بیمارستان ناصریه عراق پرداخته و سعی کرده ریشه‌های اصلی وقوع این فاجعه را توضیح دهد.

تی آر تی وورلد در این رابطه می‌نویسد: «اینطور به نظر می‌رسد که خیلی سخت است که بتوان یک هفته را بدونِ اخبار غم انگیز از عراق پشت سر گذاشت. این مرتبه، خبرِ آتش سوزی در بخش بیماران کرونایی در بیمارستان ناصریه عراق در جنوب این کشور که باعثِ کشته شدن ۹۰ نفر و زخمی شدنِ ده‌ها تنِ دیگر شد، بار دیگر عراق را عزادار کرد.

به گزارش فرارو، با این حال، تراژدی واقعی این است که فاجعه اخیر در بیماریتان ناصریه عراق، یک حادثه عجیب و غریب نبوده که احتمالا قرار نیست حادثه مشابه با آن، بار دیگر تکرار شود. بلکه برعکس، شعله‌های آتش که اخیرا بخش بیماران کرونایی در بیمارستان ناصریه را در برگرفت، به وضوح بیانگر عمق فاجعه‌ای است که بخش بهداشت عراق را در بر گرفته است.

آتش سوزی اخیر در بیمارستان ناصریه عراق، نه تنها قابل پیش بینی بود بلکه کاملا هم انتظار وقوع آن می‌رفت. فساد در عراق از سوی نخبگان سیاسی که صرفا به دنبال منافع خود هستند و به منافع مردم عادی توجهی ندارند، اصلی‌ترین محرک در وقوع فاجعه بیمارستان ناصریه بود.

سابقه‌ای دیرینه از فساد و بی توجهی

اگرچه وضعیت نظام بهداشت وسلامت عراق تا حد زیادی فاجعه بار است، با این حال، نمی‌توان آن را جدای از فسادها، ناکارآمدی ها، و سومدیریت‌هایی که در بخش‌های مختلف دولتی عراق پس از حمله سال ۲۰۰۳ نیرو‌های آمریکایی به عراق شاهد آن بودیم، ارزیابی نماییم. قرار بود در نتیجه حمله آمریکا به عراق، عراقی‌ها زندگی بهتری را تجربه کنند با این حال، چیزی جز تشدید فشار‌ها و سختی به زندگی ملت عراق نصیب آن‌ها نشد.

عراق زمانی به دلیل ارائه آموزش‌های پیشرفته و زیرساخت‌های علمی خود، موردِ رَشک و حسادت ملت‌های عرب بود. با این حال پس از وقوع جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ و جریان گسترده فرار مغز‌ها از عراق، این کشور با چالش‌های اساسی رو به رو شد. پیشتر، عراق از جمله کشور‌هایی بود که بهترین و ورزیده‌ترین پزشکان، دانشمندان و تیم‌های پزشکی را در منطقه تربیت می‌کرد. افرادی که گا‌ها شهرت بین المللی نیز کسب می‌کردند.

با این همه، تحریم‌های گسترده علیه عراق در دوره "صدام حسین" و ارائه ابتکار "نفت در برابر غذا" به عراق، به شدت زیرساخت‌های پزشکی و درمانی عراق را فلج کرد و تا سال ۱۹۹۶، موجب مرگ دست کم نیم میلیون کودک عراقی شد. امری که به زعم "مادِلین آلبرایت" وزیر خارجه سابق آمریکا، "ارزشش" را داشت.

آمریکایی‌ها در سال ۲۰۰۳ با وعده یک زندگی بهتر برای عراقی ها، به این کشور حمله کردند. البته که در همان زمان هم فقط افراد ساده لوح اعتقاد داشتند که حمله آمریکا به عراق، قرار است همه چیز را برای عراقی‌ها بهتر کند. پُر واضح بود که حمله واشنگتن به عراق، شرایط را به نسبت قبل برای عراق بدتر خواهد کرد. اشغال عراق و فساد گسترده‌ای که پس از آن بر این کشور حاکم شد، شرایط را به مراتب برای این کشور بدتر کرد.

پس از حمله آمریکا به عراق، این کشور با ده‌ها دیکتاتور در بخش‌های مختلف خود مخصوصا بخش بهداشت و درمان رو به رو شد. بسیاری از ناظران بر این باورند که ساختار عراق پس از سقوط صدام، تا حد زیادی به سمت فرقه گرایی حرکت کرد و عملا برخی نخبگان سیاسی، منافع بخش‌هایی از جامعه عراق را به ضرر بخش‌های دیگر، نمایندگی می‌کردند. همین مساله موجب ایجاد موجی از فساد و بی کفایتی در داخل عراق شد که در نوع خود موجب ایجاد فجایع زیادی شده است.

آتش افروزان نمی‌توانند آتش را خاموش کنند

در شرایطی که پیش از این نیز توصیف شد، اصلا عجیب نیست که شاهد باشیم عراق شاهد فجایعی نظیر وقوع آتش سوزی در بخش بیماران کرونایی بیمارستان ناصریه عراق است. فاجعه بیمارستان ناصریه عراق، دومین حادثه در نوع خود در کمتر از سه ماه گذشته است. پیشتر در ماه آپریل سال جاری میلادی نیز آتش سوزی در بیمارستان بغداد عراق موجب کشته شدنِ ۸۲ نفر و زخمی شدن بیش از ۱۰۰ تن دیگر شد.

در آن زمان، موجِ خشم عمومی در عراق به حدی بود که وزیر بهداشت عراق "حسن التمیمی" که به زعم ناظران و تحلیلگران، صرفا به دلیل روابط نزدیک با مقتدی صدر کرسی وزارت بهداشت عراق را کسب کرده بود، مجبور به استعفا شد. در شرایط فعلی، عراق صرفا در نظام دولتی خود دچار فساد و سومدیریت نیست بلکه تقریبا تمامی بخش‌های آن با این چالش دست به گریبان هستند و سیستم را به سمت ناکارآمدی پیش می‌برند.

برای مثال به بخش انرژی عراق می‌توان اشاره کرد. عراق علی رغم اینکه یکی از غنی‌ترین کشور‌های جهان در بحث منابع طبیعیِ نفت و گاز است، تا حدی مجبور به واردات انرژی از ایران است. این کشور به درستی نمی‌تواند شبکه تولید برق خود را مدیریت کند و در بسیاری از زمان‌های سال مخصوصا در تابستان که درجه گرما در این کشور به ۵۰ درجه سانتیگراد نیز می‌رسد، با مشکل قطعی برق و خشم عمومی نسبت به این مساله رو به رو می‌شود.

این قبیل مشکلات عراق تا حد زیادی مولودِ حضور نخبگان سیاسی فاسدی هستند که در این کشور قدرت را در دست دارند. این نخبگان سیاسی همچون آتش افروزانی هستند که قاعدتا قادر نیستند آتشی که خود ایجاد می‌کنند را خاموش کنند.

آنچه عراق در برهه زمانی کنونی به شدت به آن نیاز دارد، نسل جدیدی از نخبگان سیاسی است که شدیدا سخت‌کوش باشند و بتوانند شعله‌های ناکارآمدی و فسادی را که مدت هاست در این کشور زبانه می‌کشد، خاموش کنند. تنها در این صورت است که عراقی‌ها خواهند توانست زندگی شکوفا و خوبی را که در ۱۸ سال گذشته به آن‌ها وعده داده شده، اما شاهد آن نبوده اند را تجربه کنند».