نعمت احمدی حقوق‌دان در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: انتخابات دوره سیزدهم ریاست‌جمهوری پایان یافت. درست است که آقای رئیسی منتخب اول و رئیس‌جمهور همه مردم است، اما باید با واکاوی عملکرد مردم در انتخابات دوره سیزدهم به جراحی وضع موجود پرداخت، نگاهی به آمار و ارقام بیندازیم. تعداد واجدان شرایط رأی‌دهی در کل کشور برابر اعلام رئیس ستاد انتخابات کشور ۵۹میلیون‌و ۳۱۰هزارو ۳۰۷ نفر است که متولدین ۲۸ خرداد ۸۲ و قبل از آن را شامل می‌شود.
برابر آمار وزارت کشور حدود ۲۹ میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند که از نظر درصد آماری با عدد ۴۸.۸ درصد روبه‌رو هستیم که از نظر درصد آماری شرکت‌کنندگان با تعداد افرادی که در انتخابات مجلس یازدهم شرکت کردند و ۴۲درصد از کل آماری را شامل می‌شود ۶.۸ درصد بیشتر است، در‌حالی‌که آمار انتخابات مجلس به علت قومی و قبیله‌ای‌بودن باید بیشتر از انتخابات ملی ریاست‌جمهوری باشد و همین مطلب ظریف، نشانه کم‌شدن اعتماد مردم شهرستان‌ها به نمایندگان مجلس است.
در انتخابات مجلس یازدهم عملا ۵۸ درصد از مردم در انتخابات شرکت نکردند. در هر انتخاباتی با تعدادی رأی مواجه خواهیم شد که مهر باطل را خواهند داشت. آرای باطله به آرایی می‌گویند که به‌هر‌حال از نظر شکلی قابل شمارش نیست و به رأی سفید هم معروف است. در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم تعداد آرای باطله سه‌میلیون‌و ۷۲۶هزارو ۸۷۰ رأی یعنی معادل ۱۲.۸ درصد از کل آرایی بود که به صندوق ریخته شد و علاوه بر آن حدود ۴۰۰ هزار رأی هم را باید آرای سرگردان یا غیر قابل شمارش دانست.
جالب است آرای باطله در تهران حدود ۱۱.۸۶ درصد است که بعد از آرای تعلق‌گرفته به جناب رئیسی در مرتبه دوم قرار دارد. حال پرسش این است که چه باید کرد؟ ممکن است گفته شود شرکت‌نکردن در انتخابات امری طبیعی است و در دیگر کشور‌ها هم اتفاق می‌افتد و در انتخابات‌های گذشته هم درصدی از مردم در انتخابات شرکت نکردند.
به آمار انتخابات ادوار گذشته ریاست‌جمهوری می‌پردازم. در دوره اول که در تاریخ پنجم بهمن سال ۱۳۵۸ برگزار شد، تعداد واجدان شرایط رأی ۲۰ میلیون‌و ۹۹۳ هزارو ۶۴۳، تعداد رأی‌دهندگان ۱۴میلیون‌و ۱۵۲هزارو ۸۸۷ و درصد مشارکت ۶۷.۴ درصد بود. این دوره هنوز شورای نگهبان تشکیل نشده بود و تعداد نامزد‌ها ۱۲۴ نفر و نخستین رئیس‌جمهور آقای بنی‌صدر با ۱۰میلیون‌و ۷۵۳هزارو ۷۵۲ رأی به ریاست‌جمهوری رسید.
انتخابات دوره دوم ریاست‌جمهوری در دوم خرداد ۱۳۶۰ برگزار شد، تعداد واجدان شرایط رأی به ۲۲میلیون‌و ۶۸۷هزارو ۱۷ نفر رسید که از این تعداد ۱۴میلیون‌و ۵۷۳هزارو ۸۰۳ نفر در انتخابات شرکت کردند با ۶۴.۲ درصد مشارکت که شهید رجایی با ۱۲میلیون‌و ۷۷۰هزارو ۵۰ رأی به ریاست‌جمهوری رسید.
با شهادت مرحوم رجایی در هشتم شهریور سال ۱۳۶۰ انتخابات دوره سوم در تاریخ دهم مهرماه سال ۱۳۶۰ برگزار شد، تعداد واجدان شرایط شرایط رأی ۲۲میلیون‌و ۶۸۷هزارو ۱۷ نفر و تعداد رأی‌دهندگان ۱۶میلیون‌و ۸۴۷ هزارو ۷۱۷ و درصد مشارکت ۷۴.۲ درصد بود که آیت‌الله خامنه‌ای با ۱۶میلیون‌و ۸۲۷هزارو ۷۱۷ رأی به ریاست‌جمهوری رسید.
در دوره چهارم انتخابات تعداد واجدان شرایط ۲۵میلیون‌و ۹۹۳ هزار و درصد مشارکت ۵۴.۷ بود که ایشان مجددا در دوره دوم با ۱۴میلیون‌و ۲۳۸هزارو ۵۸۷ رأی به ریاست‌جمهوری انتخاب شدند. انتخابات دوره پنجم که اولین انتخابات بعد از رحلت حضرت امام بود، در تاریخ ششم مرداد سال ۱۳۶۸ برگزار شد و تعداد واجدان شرایط رأی به ۳۰ میلیون‌و ۱۲۹هزارو ۵۹۸ نفر رسید که از این تعداد ۱۶میلیون‌و ۴۵۲هزارو ۶۷۷ نفر در انتخابات شرکت کردند، درصد مشارکت ۵۴.۶ و آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی با ۱۵میلیون‌و ۵۵۰هزارو ۵۲۸ رأی برای نوبت اول به ریاست‌جمهوری رسیدند.
انتخابات دوره ششم در ۲۱ خرداد سال ۱۳۷۲ برگزار شد، تعداد واجدان شرایط ۳۳میلیون‌و ۱۵۶هزارو ۵۵ نفر و کل رأی‌دهندگان به ۱۶میلیون‌و ۷۶۹هزارو ۷۸۷ نفر رسید که ۵۰.۵ درصد مشارکت را به خود اختصاص داد. با پایان یافتن دوره دوم ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی انتخابات دوره هفتم در دوم خرداد سال ۱۳۷۶ برگزار شد؛ تعداد واجدان شرایط رأی در این انتخابات ۳۶میلیون‌و ۴۶۶هزارو ۴۸۷ نفر بود که ۲۹میلیون‌و ۱۴۵هزارو ۷۴۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند. درصد مشارکت به بالاترین حد یعنی ۷۹.۹ درصد رسید.
آرای آقای خاتمی در دوره اول ۲۰میلیون‌و ۱۳۸هزارو ۷۸۴ رأی بود. انتخابات دوره هشتم در ۱۸ خرداد سال ۱۳۸۰ برگزار شد که با افزایش جمعیت تعداد واجدان شرایط رأی به ۴۲میلیون‌و ۱۷۰هزارو ۲۳۰ نفر رسید که با مشارکت ۶۶.۶ درصدی مردم آرای آقای سیدمحمد خاتمی در دوره دوم به ۲۱میلیون‌و ۶۵۹ هزارو ۵۳ رأی رسید.
