سومین دوره رقابتهای لیگ ملتهای والیبال از امروز با میزبانی ایتالیاییها آغاز میشود و تیم ملی والیبال ایران با هدایت ولادیمیر آلکنو، مربی صاحبنام و پرآوازه روسی، حضوری متفاوت را در این رویداد معتبر تجربه خواهد کرد.
لیگ ملتهای والیبال تا پیش از این با نام رقابتهای لیگ جهانی والیبال برگزار میشد، اما از سال ۲۰۱۸ با تصمیم فدراسیون جهانی والیبال فرمت این مسابقات پس از ۲۸ سال تغییر کرد. والیبالیستهای ایرانی سال ۲۰۱۳ بود که در دوران مربیگری خولیو ولاسکو، پا به لیگ جهانی گذاشتند. دورهای که دنیا از آن بهعنوان رنسانس والیبال ایران اسم میبرد. شاگردان ولاسکو در اولین حضورشان در لیگ جهانی نهم شدند.
دومین حضور در سال ۲۰۱۴ با هدایت اسلوبودان کواچ رقم خورد که عنوان ارزشمند چهارمی را به همراه داشت. سال ۲۰۱۵ نیز ایران با کواچ راهی این پیکارها شد و جایگاه هفتم را از آن خود کرد. سال ۲۰۱۶ با رائول لوزانو به رتبه هشتمی رسید تا اینکه با آمدن ایگور کولاکوویچ به یکباره ایران افت چشمگیری در جدول ردهبندی پیدا کرد. بلندقامتان در سال ۲۰۱۷ در رتبه یازدهم لیگ جهانی قرار گرفتند. در سال ۲۰۱۸ و با تغییر فرمت رقابتها، کولاکوویچ با هدف جوانگرایی و آمادهسازی برای بازیهای المپیک ۲۰۲۰ توکیو تیم را راهی مسابقات کرد که نتیجه تلاششان جایگاه دهمی بود.
در سال ۲۰۱۹ درحالیکه رقبا به بازیکنان اصلی خود استراحت دادند، ایگور کولاکوویچ از بدنه اصلی تیم ملی استفاده کرد که انتقادات فراوانی به او وارد شد. درنهایت در سالی که ستارههای جهان والیبال غایب بودند، اما باز ایران روی سکو قرار نگرفت و تیم ملی در رده پنجم ایستاد. در سال ۲۰۲۰ نیز مسابقات لیگ ملتها به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شد تا درنهایت بازیها در سال ۲۰۲۱ به شیوه متمرکز در ایتالیا برگزار شود.
امسال بهجز تیم ایتالیا، سایر کشورهای قدرتمند با ترکیب اصلی خود در رقابتها شرکت کردهاند؛ چراکه بازیهای المپیک توکیو در پیش است و به دلیل تعطیلی ورزش دنیا در دوران کرونا، همه تیمها در تلاشاند تا از این مسابقات بهعنوان یک میدان تدارکاتی استفاده کنند. تیم ملی ایران نیز با هدف آمادهسازی و استفاده از جوانان برای رسیدن به ترکیب اصلی در المپیک در رقابتها حضور پیدا کرده است.
جمشید حمیدی، کارشناس والیبال، دراینباره میگوید: «درست است که اسم لیگ جهانی والیبال به لیگ ملتها تغییر پیدا کرده، اما چرخه مسابقات همان روندی است که از قبل وجود داشت. ما از زمانی که وارد این مسابقات شدیم، انگیزه زیادی پیدا کردیم. اگرچه در دوران ریاست محمدرضا یزدانیخرم، فدراسیون جهانی والیبال به ایران پیشنهاد حضور در این مسابقات را داده بود، اما چون ما آن زمان هنوز حرفهای نبودیم و زیرساختهای لازم را نداشتیم، نمیتوانستیم به لیگ جهانی برویم. تا اینکه با آمدن ولاسکو و حضور محمدرضا داورزنی در رأس فدراسیون، دریچهای به روی والیبال ما باز شد تا با دنیای مدرن این رشته آشنا شویم. راه و رسم مبارزهجویی را بیاموزیم و دیگر ترسی از مبارزه با نامهای بزرگ نداشته باشیم. نتیجهاش هم این شد که در سال ۲۰۱۴ به عنوان چهارمی مسابقات رسیدیم. اما نکتهای که والیبال دنیا درخصوص لیگ ملتها به آن توجه میکند، این است که کشورهای صاحبنام این رشته هیچوقت به این مسابقات بهعنوان هدف اصلی نگاه نمیکنند. با اینکه لیگ ملتها جوایز دلاری و نقدی دارد، اما کشورها به فکر کسب سکو در آن نیستند. آنها به این رویداد بهعنوان یک مسابقه جالب و شورانگیز برای شناسایی استعدادهایشان و از همه مهمتر یک میدان آزمایشی برای شرکت در بازیهای المپیک نگاه میکنند. به عقیده من تیم ملی ایران در چند دوره اخیر نتوانسته در لیگ ملتها گامی رو به جلو داشته باشد و با همان سبک و سیاق قبلی پا به میدان گذاشته و فقط دنبال نتیجه بوده است. تا اینکه بالاخره سال ۲۰۱۹ کولاکویچ با فشار رسانهها مجبور شد چند بازیکن جوان را وارد چرخه این رقابتها کند که الان میبینیم ستونهای خوبی برای تیم ملی هستند».
آلکنو که با کسب دو مدال طلا و برنز بازیهای المپیک برای تیم ملی روسیه از رزومه پرافتخاری برخوردار است، تصمیم دارد در این مسابقات بازیکنان جوان را محک جدی بزند تا به ترکیب اصلی خود در المپیک دست یابد؛ تصمیمی که بارها در تیم ملی گرفته شده است، اما هیچیک از مربیان در چند سال اخیر آن را اجرائی نکردند. باید دید او در ریمینی ایتالیا چه خواهد کرد.
حمیدی ادامه میدهد: «امروز عملکردی که آلکنو از خود نشان داده، ثابت کرده نظراتی که کارشناسان طی این سالها درخصوص جوانگرایی در لیگ ملتها میدادند، بیراه نبوده و درست است. اما فرصت سهماههای که آلکنو در اختیار دارد، زمان مناسبی نیست برای اینکه او بتواند بهترین بهره را ببرد. یک ماه از آمدن این مربی روسی گذشته و او در فاصله دو ماه باقی مانده باید تیم را برای المپیک توکیو آماده کند. اولین نگاه به لیگ ملتهای امسال محلی است برای آمادگی تیم ملی جهت حضوری قدرتمند در توکیو. درست همان دیدگاهی که خیلی از سرمربیان حاضر در بازیهای المپیک به آن دارند و اصلا به فکر کسب نتیجه در آن نیستند. پس ما هم باید در این مسابقات به جوانها میدان بدهیم. سعید معروف، امیر غفور و میلاد عبادیپور نیازی به بازی تدارکاتی ندارند. آنها در معتبرترین لیگهای دنیا بازی میکنند و چشمبسته همدیگر را در زمین پیدا میکنند. بردیا سعادت، صابر کاظمی، علیاصغر مجرد نفرات جوانی هستند که ما باید منتظر هنرنماییشان در لیگ ملتها باشیم.ای کاش جواد کریمی هم میتوانست در لیگ ملتها باشد. دلایل آلکنو برای خطزدن جواد کریمی واقعا غیرقابلتوجیه است. نمیگوییم او به سعید معروف میرسد، اما دو سال پیش در لیگ ملتها و انتخابی المپیک واقعا عالی کار کرد. بااینحال من میگویم که ما کریمی را در المپیک توکیو خواهیم دید».
ملیپوشان والیبال ایران در اولین مسابقه خود در لیگ ملتهای ۲۰۲۱ روز جمعه و از ساعت ۱۵:۳۰ به مصاف تیم ملی ژاپن میروند. تیمهایی که سابقه رویارویی آنها با هم به بیش از نیم قرن میرسد. این کارشناس والیبال در مورد این دیدار توضیح میدهد: «ژاپن اگر به همه تیمهای دنیا ببازد، نمیخواهد به ایران ببازد. آنها روی ایران تعصب خاصی دارند. البته ژاپنیها این تفکر را در مورد چین و کره هم دارند و همه برای شکست این سه تیم نقشه دارند. نبود نیشیدا در تیم ژاپن بدون تردید تاکتیکهای این تیم را مختل میکند. من فکر نمیکنم ما در مقابل ژاپن مشکلی داشته باشیم و میتوانیم آن را ببریم؛ البته اگر شروع خوبی نداشته باشیم، مثل همیشه در بازیهای بعدی به مشکل میخوریم».