فرارو- عصر روز یکشنبه سفر پنج ساعته هواپیمایی از تلآویو به شهر «نئوم» در شمال غرب عربستان خبرساز شد. آن هم هواپیمایی حامل بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل که همزمان با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به طور پنهانی به این کشور سفر کرده بود.
به گزارش فرارو، چند ساعت بعد از انتشار خبر این سفر سری، مقامهای تلآویو به تأیید این سفر پرداختند، اما فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، در توییتی انجام چنین دیداری را تکذیب کرد.
سفر نتانیاهو به عربستان در آخرین ماههای حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید و پس از عادیسازی روابط کشورهای عربی، چون امارات، بحرین و سودان با اسرائیل صورت گرفته است و همین این گمانه را تقویت میبخشد که هدف از انجام این سفر پیگیری عادی سازی رابطه با عربستان باشد.
با این حال، برخی کارشناسان در کشور با بیان اینکه این خبر، اطمینان آور نیست از صحبت در این باره خوداری کردند. به گفته آنها این خبر تنها در فضای رسانهای وجود دارد، ولی از سوی دیگر مراجع مورد اعتماد آنان تایید نشده است که بخواهند درباره آن به تحلیل بپردازند.
ولی حسین رویوران کارشناس منطقه در گفتگو با فرارو با تایید خبر سفر نتانیاهو به عربستان در این باره گفت: عادی سازی رابطه بین عربستان و رژیم صهیونیستی از مدتها پیش شروع شده است. اجازه دادن عربستان به برخی شهروندانش برای اینکه به رژیم صهیونسیتی سفر بکنند و با مقامات سیاسی گفتگو بکنند مانند انورعشقی و ترکی فیصل و امثال اینها خودش نشان از چنین ارادهای است. نکته دوم بعد از عادی سازی روابط امارات متحده عربی با رژیم صهیونیستی، عربستان اجازه داد هواپیماهای اسرائیلی از روی حریم هوایی این کشور عبور کنند و حتی هواپیماهای اسرائیلی با افتخار اعلام کردند از روی مکه هم پرواز کردند. بنابراین، دیدار با نتانیاهو در منطقه نئوم عربستان با وساطت پمپئو امر عجیب و غریبی نیست.
وی افزود: اینکه این مسئله در اسرائیل اعلام شود و بعد وزیر جنگ عربستان بگوید انتشار چنین اطلاعاتی کار درستی نیست و امری غیراخلاقی است، نشان میدهد عربستان مایل به اعلام این خبر نبوده است. اما اسرائیل برای تحت فشار قرار دادن عربستان در جهت عادی سازی سریع این را افشا کرده است. بنابراین، این سفر علیرغم تکذیب عربستان، انجام شده است.
این کارشناس اظهار کرد: جالب اینجاست که عربستان اعلام کرده در نئوم فقط با آمریکاییها دیدار صورت گرفته است و جالبتر این است که نتانیاهو هم تابعیت آمریکا را دارد و عربستان در واقع دروغی هم نگفته است.
وی درباره اینکه چرا عربستان این سفر را نفی میکند با بیان اینکه عربستان همچنان حاضر به عادی سازی آشکار نیست و این مسئله را به صورت پنهانی دنبال میکند عنوان کرد: چرایی این مسئله به شرایط منطقه برمیگردد که با انتخاب جو بایدن تا حدی تغییر پیدا کرده است. آقای ترامپ اعلام کرده است محمد بن سلمان قول داده بعد از انتخابات رابطه با اسرائیل را برقرار کند، اما شکست ترامپ، بخش وسیعی از این سناریوها را به هم زده است. عربستان سعودی الان با احتیاط بیشتری به این مقوله نگاه میکند. به خصوص اینکه آقای بایدن اعلام کرده است رابطه با فلسطینیها را دوباره برقرار میکند وسفارت فلسطین را به آمریکا بر میگرداند و از فرایند گفتگو بین اسرائیل و فلسطینیها حمایت میکند.
رویوران ادامه داد: این در حالی است که آقای ترامپ دست اسرائیلیها را در چارچوب معامله قرن باز گذاشته بود تا هر جایی که دوست دارند را به خودشان ضمیمه بکنند. از سویی هم کشورهای منطقه را تحت فشار قرار داده بود تا اینکه اسرائیل را با همین شرایط یعنی غصب بیشتر سرزمینها به رسمیت بشناسند؛ بنابراین احتیاط عربستان در شرایط فعلی به تحولاتی برمیگردد که در انتخابات آمریکا رخ داده است. عربستان ترجیح میدهد تا حدودی صبر کند تا ببیند شرایط چه میشود و بعد درباره این مسئله تصمیم بگیرد.
او همچنین درباره نقش اختلاف نظر ملک سلمان و پسرش محمد بن سلمان در این باره افزود: ملک سلمان اصراری بر رابطه با اسرائیل ندارد، ولی محمد بن سلمان خواهان این رابطه است. دلیلش این است که بن سلمان حاضر است به عنوان محوریترین کشور اسلامی که حرمین شریفین در آنجا قرار دارد با اسرائیل رابطه برقرار بکند به شرطی که آمریکا پادشاهی بن سلمان را بعد از پدرش در آینده تضمین بکند. پس بن سلمان با این رابطه در پی معامله با آمریکا است، ولی پدر تحت فشار چنین معاملهای نیست.
وی درباره خبر منتشره شدهای مبنی بر اینکه این سفر در پی هماهنگی برای حمله نظامی مشترک از سوی اسرائیل و عربستان به ایران صورت گرفته و این دو کشور در پی جلب حمایت آمریکا هستند هم بیان کرد: بحث حمله نظامی به ایران را قبول ندارم. اینکه این جلسه، جلسه هماهنگی چنین اقدامی بوده و عدهای موافق و عدهای مخالف بودند صحت ندارد. آمریکا اگر قصد حمله نظامی به ایران را داشت فرصتهای زیادتری در گذشته داشت. زمانی که ایران هواپیمای گلوبال هاوگ آمریکا را ساقط کرد یا عین الاسد را موشکباران کرد آمریکا فرصت برای حمله به ایران را داشت، اما آمریکا میداند که ایران، قدرت بازدارندگی و پاسخ دارد و بنابراین نمیتواند این کار را انجام بدهد. الان هم این معادله تغیر نکرده است وآقای ترامپ نمیتواند ریسک بکند و این مسئله را انجام بدهد.
این کارشناس منطقه اضافه کرد: آقای پمپئو قصد دارد تا در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ کاندیدا شود. برای همین به منطقه آمد تا هم ایتام ترامپ را تسلی بدهد و هم قولی از آنها بگیرد تا از او در انتخابات بعدی ریاست جمهوری حمایت کنند. داستان به هماهنگیها برای آینده برمیگردد. ترامپ یک پدیده زودگذر درعرصه سیاسی آمریکا نیست. دنبال این است که استمرار پیدا بکند و یکی از افراد شاخص این جریان هم پمپئو است. این دیدار هم بیشتر در راستای استمرار همکاریها برای بازگشت جریان ترامپیسم به قدرت در آینده است.
واقعا شگفت آوره...