علی صمدی؛ «ناظم حکمت» شاعر بزرگ ترک میگوید: از مردن نمیترسم مردن به غرورم برمی خورد. حالا حکایت ماست که باید در مقابل ویروس ریز کرونا بگوییم: از کرونا نمیترسیم کرونا به غرورمان برمی خورد.
انصافا جای شرمساری است که ویروس به این کوچکی انسانهای بزرگی را از سپهر علم و فرهنگ و ادبیات و سیاست برمیچیند و ما واقعا نمیتوانیم کاری بکنیم.
جولان دادن این ویروس تاجدار (چهها که ازدست این تاجداران نمیکشیم) البته شاید کنایهای باشد به ضعیف بودن انسان در مقابل مقدرات هستی و عظمت پرودگار عالم. این کنایه را هم باید به جان پذیرا باشیم و درباره آن بیاندیشیم. کرونا همچنین علاوه بر انسانهای ضعیف، ضعفهای انسانی و اجتماعی ما را نیز نشانه گرفته است و از ناحیه آن ضعفها ضربههای مهلکی به ما وارد میکند.
عادتهای غلط، تشریفات زائد، تفریحات غیر ضروری، کاغذبازیهای اداری، جلسه محوری و سمینار بازی، مسئولیت ناشناسی فردی و نقص در مدیریت اجتماعی از جمله مواردی هستند که کرونا از ناحیه آنها و به خاطر آنها ضربههای مهلک خود را به ما وارد میکند.
دولت محترم در حالیکه مدام همگان را به پرهیز از اجتماعات غیرضروری دعوت میکند خود فی المثل سمینار مناطق آزاد را در بندر انزلی با سخنرانی وزیر صمت و شرکت صدها نفری مدیران و مسئولان دولتی برگزار میکند! الان دیگر نمیتوانیم بگوییم فلان اجتماع با رعایت ضوابط بهداشتی برگزار شد. هیچ ضابطه بهداشتی جلودار ویروس نافذ و موذی کرونا نیست آن هم در اجتماعات چند صد نفری و لزوما چند ساعته.
اکنون که بعد از ماهها تعلل و بیعملی مقررات محدودکننده از اول آذر در مناطق درگیر ویروس اجرا میشود میتوان انتظار داشت که کرونا پیشروی روز افزون خود را کند نماید. موارد کاربردی سودمندی در مجموعه مقررات محدود کننده وجود دارد که میتواند بدون آنکه به اقتصاد ملی و معیشت مردم آسیبی وارد کند تا مدتهای مدیدی اجرا شود از جمله این موارد منع ترددهای بین شهری خودروهای شخصی و ترددهای داخل شهری خودروها از ساعت ۹ شب تا ۴ بامداد است.
با اجرای دقیق و کامل این بند، مسافرتهای غیرضروری، دورهمیهای خانوادگی و همچنین مراسم تشریفاتی تا حد زیادی برچیده میشوند. مردم برای کارهای خیلی ضروری خود میتوانند از خودروهای عمومی (اتوبوس، تاکسی و تاکسی تلفنی) استفاده کنند تا هم به اقتصاد آسیب دیده ناوگان حمل و نقل عمومی کمک میشود و هم اگر کسی واقعا کار ضروری نداشته باشد به مسافرتهای درون یا برون شهری اقدام نمیکند.
با این حال تعطیلی مغازهها و مکانهای کسب باید بعد از مدت مقرر برچیده شود چرا که این مکانها معمولا موجب اجتماع نمیشوند به عنوان مثال چه تراکم جمعیتی ممکن است در یک کتابفروشی، یا مغازه کفش و لباس صورت بگیرد؟ مضاف بر اینکه چنین مکانهایی مرکز کسب و ارتزاق قشرهای مختلف مردم هستند و باید به این جنبه کار نیز توجه جدی داشت.
در مورد تقلیل تعداد کارمندان باید توجه داشت که این طرح فقط شامل دوایر بدون ارباب رجوع شود. متاسفانه در مقابل برخی باجههای اداری شاهد تراکم جمعیت هستیم. مدیران نباید نسبت به این امر خطرناک بی تفاوت باشند. قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا نیز باید با نظارت جدی موارد ایجاد تجمع را بررسی و در اسرع وقت موجبات رفع آن را فراهم کند.
در بسیاری از موارد با یک نوبتدهی ساده یا فعال کردن یک باجه دیگر میتوان از بروز اجتماعات جلوگیری کرد، اما متاسفانه اغلب اقدامی در این زمینه صورت نمیگیرد.
خدمات اینترنتی و خصوصا پاسخگویی از طریق تلفن در این روزها باید بسیار تقویت شود. متاسفانه در بسیاری از ادارات کسی تلفنها را جواب نمیدهد و باید برای پرسیدن یک سوال ساده کفش و کلاه کرده بعد از ایستادن در صفهای طولانی یک سوال ساده را مطرح و یک جواب دو کلمهای را احتمالا به همراه ویروس کرونا گرفت و برگشت. نهایت اینکه مردم انتظار دارند دولت محترم به وظایف حاکمیتی خود با مسئولیت کامل عمل کند و صرفا به توصیه و تاکید اکتفا نکند.
نیمنگاهی به تجربه چین داشته باشیم بد نیست. این کشور میزبان اولیه ویروس کرونا بوده و اکنون در سایه اقدامات قاطع حاکمیتی کشوری سفید است چرا از تجربیات آنها استفاده نمیکنیم؟ آیا کشور چین هم فقط به توصیه و تاکید اکتفا کرد؟ نه البته. در خبرها شنیدیم که با بروز اولین نشانههای کرونا در برخی شهرها حکومت تمام عیار نظامی برقرار کرد. راستی ما چند نفر را به خاطر نزدن ماسک جریمه کرده ایم؟!