ساخت مجسمه و سردیس‌های باکیفیت از مشاهیر و قهرمانان ملی می‌تواند راهی فرهنگی برای معرفی بزرگان یک کشور به نسل‌های آینده تلقی شود؛ فرصتی که اگر درست از آن استفاده نشود، به همان اندازه مخرب است و اثر عکس خواهد گذاشت.
به گزارش ایسنا، مدت‌ها است که از محوطه خانه هنرمندان ایران به عنوان باغ مجسمه یاد می‌شود و به واسطه آن تعدادی مجسمه هم در فضای بیرونی این بنا نصب شده است.
در روز‌های اخیر برخی مسئولان شهرداری در خانه هنرمندان حاضر شدند تا از ۲۲ سردیس جدید در جریان دومین سمپوزیوم مجسمه سازی مفاخر معاصر رونمایی کنند؛ سردیس‌هایی که برگرفته از چهره‌های بزرگانی، چون عباس کیارستمی، علی حاتمی، علی نصیریان، داوود رشیدی، پرویزفنی زاده، محمدعلی کشاورز و جمیله شیخی، پرویز تناولی و مجید انتظامی بود.
اما نصب این مجسمه‌ها از همان بدو امر با انتقاد‌هایی مواجه شد که شباهت نداشتن به چهره هنرمند مورد نظر، نمونه‌ای از آن‌ها بود.
به عنوان مثال در این سردیس ها، مجسمه عباس کیارستمی بدون عینک ساخته شده است؛ عینکی که یکی از بارزه‌های اصلی شخصیت این هنرمند فقید بود. یا برای مثال سردیس‌های مرحوم پرویز فنی‌زاده و علی نصیریان نیز شباهتی را که باید، به این کاراکتر‌ها ندارند.
این در حالی است که چندی پیش هادی مظفری ـ مدیرکل دفتر هنر‌های تجسمی ـ تاکید کرده بود که «طراحی نامناسب و اجرای غلط توسط افراد فاقد صلاحیت ساخت مجسمه‌های شهری، نتایج سنگینی به همراه خواهد داشت. طبق این امر، ساخت، اجرا و نصب هرگونه مجسمه، دیوارنگاره و نقش برجسته در فضای شهری باید با مجوز شورای نظارت بر نصب مجسمه‌ها صورت بگیرد.»
سردیس منسوب به پرویز فنی زاده
سردیس پرویز تناولی
در ادامه درباره این رخداد، با عباس مجیدی ـ رئیس هیات مدیره انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران ـ صحبت داشته ایم.
مجیدی بیان می‌کند: سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر معاصر ایران توسط سازمان زیباسازی شهری برگزار شده و ممکن است بعضی از پرتره‌ها دارای ضعف‌هایی باشند. ولی کار‌ها به طور کلی دارای کیفیت نسبتا خوب و در حد قابل قبولی هستند. زیرا برای ساخت آن‌ها یک زمینه مطالعاتی وجود داشته و روی برگزاری این سمپوزیوم کنترل‌هایی نیز صورت گرفته است. البته آثار می‌توانستند بهتر از این ساخته شوند؛ مشروط به اینکه زمان، مکان و فضای بیشتری در اختیار هنرمندان قرار داده می‌شد.
این هنرمند همچنین می‌گوید که سردیس جمیله شیخی (بازیگر) توسط خود او ساخته شده است.
او درباره اثر ساخته شده از کاراکتر عباس کیارستمی (کارگردان، عکاس) اظهار می‌کند: این مجسمه بدون عینک ساخته شده است، گرچه که باید در نظر گرفت عینک یکی از شاخصه‌های مهم شخصیت آقای کیارستمی است. گاهی هنرمند برای ساخت سردیس، تصمیم می‌گیرد اثر را با توجه به ذهینت خود بسازد که این بحثی جداست. ولی اصولا یکسری شاخصه‌ها در شخصیت افراد داریم که نهادینه شده است و مخاطب انتظار دارد آن‌ها را ببیند. مثلا عینک آقای عباس کیارستمی شاخصه‌ای است که نبود آن تأثیرگذار است؛ چون این شخصیت همیشه با عینک دیده شده است.
این هنرمند اضافه می‌کند: به هر حال ضعف‌هایی وجود دارد و هیچ کاری بدون ضعف نیست. اگر بخواهیم چنین پروژه‌هایی را درست پیش ببریم، باید زمان و فرصت مطالعاتی بیشتری به هنرمند داده شود. همچنین علاوه بر شباهت سازی، شخصیت پردازی یکی دیگر از وجوه مهم در ساخت سردیس است که باید در نظر گرفت که چگونه می‌توان شاخصه‌های شخصیتی را در کار پیاده کرد. در نهایت نیز انجام کار به توانمندی هنرمند برمی‌گردد که در کلیه این کار‌ها توانمندی نصفه نیمه‌ای از همه هنرمندان می‌بینیم.
او در پایان می‌گوید: دو رویکرد برای ساخت چنین آثاری وجود دارد؛ اول اینکه فضای تعریف شده با نام شخص گره خورده است؛ مانند عنوان یک خیابان و یا کوچه که به نام یک شخص است و مجسمه‌ای هم از او ساخته و در آنجا قرار داده می‌شود. گزینه دیگر که در کل کشور مرسوم است گذر‌های فرهنگی است. این مجسمه‌ها اکنون حکم یک گذر فرهنگی را دارند که در این گذر شاهد یکسری چهره هنری هستیم.
