فرارو- تحلیلگران بورس از اصطلاحات مختلف برای پربار نشان دادن مطالبشان استفاده می‌کنند. طوری که ممکن است خیال کنید اصلا کاری به مخاطبشان ندارند و هر چه اصطلاح گنگ و به خصوص انگلیسی بلد هستند را پشت سر هم ردیف می‌کنند. کار به جایی رسیده که ممکن است بعد از خواندن یک تحلیل لازم باشد تا ساعت‌ها واژه‌های مختلف آن را رمزگشایی کنید. در این گزارش کارتان را راحت کرده‌ایم. سعی کردیم ۲۰ مورد از اصطلاحات پرکاربرد را برایتان ترجمه کنیم تا بعد از خواندن تحلیل‌های عجیب و غریب نیاز به رمزگشایی نداشته باشید. مثلا از این به بعد وقتی بگویند برای سهام این شرکت به مجمع بروید، لازم نیست دنبال آدرس محل برگزاری جلسه مجمع عمومی بگردید.
۱- پرتفوی؛ سبد دارایی‌ها
منظور از پرتقوی، سبد یا ترکیب دارایی‌ها است. سهم‌هایی که شما در بورس می‌خرید به سبد یا پرتفوی شما منتقل می‌شود. مثلا وقتی می‌گویند چرا سهام عدالت به پرتفوی مشمولان نیامده، منظور این است که چرا سهام عدالت را نمی‌توان در سبد دارایی‌ها مشاهده کرد.
۲- NAV؛ ارزش واقعی
بعضی NAV را ناو و بعضی دیگر نَو تلفظ می‌کنند. حتی ممکن است آن را با تلفظ ان‌ای‌وی هم بشنوید. از شنیدن اصطلاح ناو لازم نیست بترسید، قرار نیست به جنگ کسی برویم؛ منظور از ناو ارزش ذاتی هر سهم است. تحلیلگران با بررسی دارایی‌های هر شرکت ارزش کلی آن را برآورد می‌کنند. وقتی ارزش کلی شرکت را به تعداد سهام آن تقسیم کنید، ارزش واقعی هر سهم یا اصطلاحا NAV سهم به دست می‌آید. وقتی می‌گویند سهام یک شرکت زیر ناو معامله می‌شود، یعنی قیمت آن از ارزش ذاتی‌اش کمتر بوده و جای رشد دارد.
۳- ترید؛ معامله
خیلی‌ها اصرار دارند از اصطلاحات انگلیسی در تحلیل‌هایشان استفاده کنند. در حالی که استفاده از معادل فارسی آن هیچ مشکلی در ارائه مطلب ایجاد نمی‌کند. ترید از نمونه آن‌ها است که معنی معامله دارد. با شنیدن واژه ترید لازم نیست زیاد گیج شوید.
۴- سیو سود؛ فروش
نگه‌داشتن سود یا به اصطلاح پرکاربردتر آن، سیو سود زمانی به کار می‌رود که قیمت سهام یک شرکت رو به رشد بوده و تحلیلگران از احتمال توقف این روند صحبت می‌کنند. در چنین زمانی آن‌ها توصیه می‌کنند سیو سود کنید. یعنی تا اینجای کار هرچه سود کرده‌اید کافی است و بهتر است سهامتان را با وجود احتمال ادامه‌دار بودن روند صعودی بفروشید. عموما در زمانی که ادامه روند با ریسک زیادی همراه باشد، اصطلاح سیو سود به گوشتان خواهد خورد.
۵- سرخطی؛ سفارش اول صف
سفارش سرخطی از جمله پرکاربردترین اصطلاحاتی است که در بورس تهران به گوشتان می‌خورد. چراکه این بازار دارای دامنه نوسان است و وقتی قیمت به بالاترین یا پایین‌ترین حد خود می‌رسد شاهد تشکیل صف خرید یا فروش هستیم. زمانی که یک سرمایه‌گذار در ابتدای صف خرید یا فروش قرار می‌گیرد و موفق به انجام معامله می‌شود، اصطلاحا به آن سفارش سرخطی می‌گویند. این مورد در عرضه اولیه‌ها بیشتر شنیده می‌شود. چراکه بعد از عرضه اولیه سهام یک شرکت تا مدت‌ها شاهد تشکیل صف خرید هستیم و در این بین بعضی سرمایه‌گذاران موفق به ارسال سفارش سرخطی می‌شوند.
۶- سد مقاومت و حمایت؛ نقاط تغییر روند
تحلیلگرانی که روند قیمت سهام را صرفا بر اساس رفتار صعودی یا نزولی آن‌ها بررسی می‌کنند، عموما حرف از سد مقاومت می‌زنند. این مورد درباره شاخص کل هم مشاهده می‌شوند. مثلا می‌گویند سد مقاومت بعدی شاخص یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد است. به این معنا که شاخص یا قیمت بعد از رسیدن به این سد احتمال بازگشت دارد. همچنان اگر این سد شکسته شود، به این معنا که قیمت سهام از آن عبور کند، مقاومت بعدی با فاصله بیشتری تعیین خواهد شد. نقطه مقابل سد مقاومت، محدوده حمایت است. یعنی زمانی که قیمت سهام نزولی است و تحلیلگران پیشبینی می‌کنند که این روند تا کدام محدوده ادامه خواهد داشت.
۷- پولبک؛ بازگشت روند قیمت
تغییر ناگهانی روند قیمت سهام، اصطلاحا پولبک نامیده می‌شود. برای مثال وقتی قیمت سهام نزولی است و به محدوده حمایت می‌رسد، اصطلاحا می‌گویند قیمت پولبک زد و به روند صعودی تبدیل شد. این مورد در مواقع معکوس یعنی تبدیل روند صعودی به نزولی هم استفاده می‌شود، اما عمده کاربرد آن در زمان آغاز روند صعودی بعد از دوره کاهش قیمت است. وقتی می‌گویند قیمت سهام به محدوده پنج هزار تومان پولبک زد، یعنی بعد از کاهش تا سه یا چهار هزار تومان دوباره به محدوده پنج هزار تومان بازگشته است.
۸- کد به کد؛ معامله غیرواقعی
شرکت‌های حقوقی یا سهامداران عمده که نقش بازارگردانی را در بورس دارند، برای کنترل روند قیمت سهام، از معاملات کد به کد استفاده می‌کنند. این مورد باعث تغییر میانگین قیمت کل معاملات یا افزایش حجم معاملات می‌شود. کد به کد یعنی زمانی که خریدار و فروشنده هر دو یک نفر یا یک گروه باشند که صرفا با خرید و فروش سهام روی یک قیمت خاص بین خودشان، باعث تغییر قیمت پایانی سهام شوند.
۹- رشد شارپی یا رالی؛ صعود چشمگیر
سهام بعضی شرکت‌ها در یک دوره زمانی صعودی چشمگیری را تجربه می‌کنند. طوری که هر روز با حداکثر دامنه نوسان یعنی مثبت پنج درصد افزایش قیمت دارند. بورس‌باز‌ها اصطلاحا به این روند صعودی، رشد شارپی یا رالی قیمت می‌گویند. اصطلاح شارپی مربوط شکل و شمایل نمودار شمعی روند قیمت است. چراکه در چنین حالتی نمودار شمعی به شکل خط تیره‌های متوالی نمایش داده می‌شود. رشد شارپی نهایت آمال و آرزو‌های هر سهامدار است!
۱۰- سبدگردانی؛ کار کردن با پول شما
بعضی شرکت‌های تحت نظارت سازمان بورس، در ازای دریافت پول از شما، آن را در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند و به جای شما سهام خرید و فروش می‌کنند. این شرکت‌ها سبدگردان نام دارند. در این بین بعضی اشخاص که دانش بورسی دارند، به آشنایانشان توصیه می‌کنند تا سامانه معاملات خود را در اختیار آن‌ها بگذارند تا با پولشان در بورس کار کنند اصطلاحا به این کار سبدگردانی شخصی می‌گویند. سبدگردان‌های شخصی در ازای معاملات سهام برای شما، بخشی از سودی که به دست آورده‌اید را دریافت می‌کنند.
۱۱- تک سهم؛ سرمایه‌گذاری صرفا روی یک شرکت
اغلب کارشناسان توصیه می‌کنند سرمایه‌گذار‌ها پولشان را در سهام چند شرکت سرمایه‌گذاری کنند، اما زمانی پیش می‌آید که بعضی سرمایه‌گذاران به حدی نسبت به رشد قیمت سهام یک شرکت اطمینان دارند که کل سرمایه‌شان را برای خرید سهام آن اختصاص می‌دهند. به این کار اصطلاحا تک‌سهم شدن می‌گویند. هرچند بهتر است هیچموقع تخم‌مرغ هایتان را در یک سبد نگذارید.
۱۲- لیکوییدیتی؛ سهام دست سرمایه‌گذاران خرد
لیکوییدیتی یا شناوری یک شرکت منظور میزان سهامی است که در دست سرمایه‌گذاران خرد قرار دارد و در بورس معامله می‌شود. اغلب شرکت‌ها بخش بزرگی از سهامشان در اختیار سهامداران عمده است که عموما در مقاطع کوتاه‌مدت خرید و فروش نمی‌کنند و اصطلاحا سهامشان شناور نیست. شناوری بالا یعنی تعداد سهام در گردش بخش بزرگی از کل سهام شرکت را تشکیل داده است.
۱۳- اردر؛ سفارش
اردر از جمله دیگر واژه‌های انگلیسی است که برخی تحلیلگران برای پیچیده کردن مطالبشان از آن استفاده می‌کنند و معنای آن همان سفارش خودمان است.
۱۴- واچ‌لیست؛ دیده‌بان
بعضی از تحلیلگران، عموما یک سبد سهام با ارزش را تشکیل می‌دهند و تغییرات قیمت آن‌ها را بررسی می‌کنند. آن‌ها لزوما تمایلی به خرید یا فروش سهام این شرکت‌ها را ندارند. به این سبد سهام، واچ‌لیست می‌گویند که معادل فارسی آن دیده بان است.
۱۵- تاچ کردن؛ رسیدن به سد مقاومت یا حمایت
زمانی که قیمت سهام یک شرکت به یکی از محدوده‌های مقاومت یا حمایت می‌رسد و تغییر روند می‌دهد، از اصطلاح تاچ کردن استفاده می‌کنند. زمانی که قیمت سهام بعد از روند نزولی، سد حمایت را تاچ می‌کند و به مدار صعودی باز می‌گردد، بعضا از اصطلاح بوسه خداحافظی هم استفاده می‌کنند.
۱۶- میانگین کم کردن؛ خرید دوباره در قیمت منفی
فرض کنید سهام یک شرکت را با بررسی تحلیل‌ها خریده‌اید، اما قیمت آن در روز‌های بعد کاهش پیدا می‌کند. شما همچنان به سهامتان ایمان دارید و منتظر افزایش قیمت دوباره هستید. در چنین شرایطی اگر مجددا دست به خرید بزنید، اصطلاحا به آن کم‌کردن میانگین می‌گویند. چراکه با این کار میانگین قیمت سفارش‌های خرید شما کاهش پیدا خواهد کرد.
۱۷- تارگت؛ هدف قیمت
بعضی تحلیل‌گر‌ها اصرار عجیبی به استفاده از واژه تارگت به جای هدف دارند. زیاد به دل نگیرید، آن‌ها عادت ندارند فارسی صحبت کنند. وقتی می‌گویند تارگت سهام این شرکت سه هزار تومان است، یعنی در بلندمدت قیمت آن به سه هزار تومان خواهد رسید.
۱۸- مجمع رفتن؛ نگه داشتن سهام در زمان مجمع عمومی
زمانی که مجمع عمومی شرکت‌ها برگزار می‌شود، معاملات سهام آن‌ها به مدت چند روز متوقف خواهد شد. برای همین بعضی سهامداران بیخیال نتیجه جلسه مجمع عمومی شده و قبل از متوقف شدن نماد یک شرکت برای برگذاری مجمع، سهام خود را می‌فروشند. در طرف مقابل اگر مجمع عمومی دستورجلسه‌های مهم و سودآوری داشته باشند، تحلیلگران توصیه می‌کنند همچنان سهام خود را نگه دارید و با آن به مجمع بروید. توجه داشته باشید که مجمع رفتن به معنای شرکت در جلسه مجمع عمومی نیست!
۱۹- سیگنال رانتی؛ پیشنهاد خرید بر اساس اخبار محرمانه
هر کانال تلگرامی مرتبط با بورس را پیش رویتان باز کنید، به احتمال ۸۰ درصد با واژه سیگنال رانتی مواجه خواهید شد. چنین کانال‌هایی ادعا می‌کنند با بزرگان بازار در ارتباط هستند و قبل از رخداد یک اتفاق، از آن مطلع می‌شوند. در چنین زمانی آن‌ها پیشنهاد خرید یا فروش سهام بر اساس اطلاعات نسبتا محرمانه‌ای که به گوششان رسیده، ارائه می‌کنند و به آن سیگنال رانتی می‌گویند. منظور سیگنالی است که از طریق رانت اطلاعاتی به دست آمده.
۲۰- کامودیتی؛ مواد اولیه
افزایش قیمت کامودیتی‌ها روی قیمت سهام شرکت تاثیر می‌گذارد. با شنیدن این جمله نیازی به نگرانی و سرگیجه نیست. منظور از کامودیتی مواد اولیه و فلزات اساسی است. مواردی مثل طلا، مس، فولاد، نفت و ... که در بازار‌های جهانی معامله می‌شوند و افزایش و کاهش آن‌ها عموما روی قیمت سهام شرکت‌های گروه پالایشی‌ها، فلزی‌ها و معدنی‌ها تاثیرگذار است. حتی بعضا به شرکت‌های حاضر در این گروه‌ها، کامودیتی می‌گویند.
