یک استاد جامعه‌شناسی نقش عوامل اقتصادی در گرایش برخی به ازدواج سفید را مهم ارزیابی کرد و گفت: چون این نوع از ازدواج قانونی و شرعی نیست آماری رسمی و موثق از آن وجود ندارد اما مشخص است که بیش از سه سال دوام ندارد.
دکتر حسین نبوی در گفت و گو با ایسنا در خصوص افزایش سن ازدواج گفت: مسائل و مشکلات زیادی در جامعه وجود دارد که باعث کاهش آمار ازدواج‌های ثبت شده و بالا رفتن سن ازدواج است این دو با افزایش نرخ طلاق نیز هم سو شده و متاسفانه آمار نشان می‌دهد برخی ازدواج‌های چند سال اخیر بیش از پنج سال دوام نیاورده و منجر به جدایی شده است.
این استاد جامعه‌شناسی، نقش تغییرات و آشفتگی و بی‌نظمی فرهنگی را در بروز معضلاتی در حوزه ازدواج مهم ارزیابی کرد و گفت: طی سال‌های گذشته رواج نوعی فرهنگ ناپخته و نامنسجم باعث جایگزینی فرهنگی شده است که این بر بخش‌های مختلف جامعه اثر گذاشته است.
وی ادامه داد: در دوران سازندگی این وضعیت ماهیت سرمایه‌دارانه به خود گرفت و منطق سرمایه‌داری با یک شیب ملایم بخش‌های زیادی از جامعه را فرا گرفت، این وضعیت در کنار افزایش جمعیت و افزایش رسانه‌های مکتوب، دیداری و شنیداری، اثراتی را بر جامعه گذاشت که یکی از آنها رقابت بر سر هر موضوعی اعم از تحصیل، شغل و ... بود.
برخی از ازدواج استفاده ابزاری می‌کنند
این استاد دانشگاه خوارزمی با تشریح اثرات این وضعیت بر موضوع ازدواج خاطرنشان کرد: یکی از نتایجی که این وضعیت برای ازدواج به دنبال داشت این بود که بسیاری از افراد مسائل مادی را در ازدواج دخیل کردند، در چنین وضعیتی برخی سعی می‌کنند با صرف کمترین هزینه چه از لحاظ مادی و چه غیر مادی و یا به اصطلاح زرنگی کردن بیشترین سود و بازدهی را از فرد مقابل دریافت کرده و به وسیله آن منزلت اجتماعی و موقعیت مادی خود را تغییر دهند که به طور خلاصه می‌توان آن را استفاده ابزاری از ازدواج دانست.
وی در ادامه اظهار کرد: امروز مکرراً شنونده این جملات هستیم که دختر جوانی می‌گوید پسری که به خواستگاری آمده تنها دلیلش اموال پدر من است حال باید فکر کنم این پسر چه ویژگی سود مندی برای من دارد؛ اصطلاحا بسیاری از ازدواج‌های امروزی بر اساس دو دوتا چهارتا پیش می رود و هر دونفر به فکر رابطه‌ای سود آور برای خویش هستند.
این استاد جامعه‌شناسی ادامه داد: این افراد که با روحیه حساب‌گرانه پیش می‌روند هرگز زندگی مستحکمی نخواهند داشت و غالباً دختر و پسر مانند بازیگر نقش فردی دلباخته و عاشق را بازی می‌کنند تا به سود و منفعتی که در ذهن دارند برسند البته این اظهار به علاقه خود فرد و نه موقعیت دختر یا پسر برای طرف مقابل بسیار غیر طبیعی و مشخص است، چون خود فرد هم در حال نقش بازی کردن است، که متاسفانه بر اساس آمار این ازدواج‌ها هم معمولاً بیش از ۱۰ سال دوام نمی‌آورند و بالاخره پروژه بازیگری شکست می‌خورد.
هزینه‌های ازدواج سر به فلک کشیده است
نبوی در ادامه مسائل اقتصادی را یکی دیگر از موانع ازدواج دانست و گفت: امروزه همه از هزینه‌های گزاف ازدواج و شروع یک زندگی با خبریم، این هزینه‌های سر به فلک کشید مانند سدی محکم بر سر راه جوانان است به همین دلیل بسیاری از جوانان ترجیح می‌دهند به جای گذر از این سد خود را پشت آن پنهان کنند، هزینه‌هایی که باید صرف رسومات بی شمار شود که در صورت عدم رعایت و عدم صرف هزینه برای آنها جوانان تحت فشار بسیار زیاد هنجارهای جامعه، خانواده، دوستان و اقوام قرار می‌گیرند که هر یک به نوعی از آنها انتقاد، توصیه و نصیحت می‌کند و در نهایت باعث ایجاد تنش و فشار مضاعف بر جوانان می‌شود.
وی ادامه داد: این رسومات و صحبت‌های خانواده و اقوام باعث ایجاد رقابت و چشم و هم چشمی می‌شود و مراحل ازدواج را سخت‌تر و سخت‌تر می‌کند، صحبت‌ها و رفتارهای حسادت برانگیز و تحریک کننده هم در این مسیرکم نیست، دختر خانمی که در عروسی یکی از دوستانش موردی خاص، جدید و منحصر به فرد را دیده سعی دارد در مراسم خود علاوه بر اجرای آن نکته، یک حرکت متفاوت‌تر و گرانقیمت‌تر اجرا کند تا تفاوت خود با آن را نشان بدهد البته پسران هم در اینگونه اتفاقات سهیم هستند. رعایت تمامی رسومات راضی نگه داشتن تمامی افراد خانواده و بزرگان اقوام از جمله این اتفاقات هستند.
عوامل اقتصادی و فرم‌های جدید فرهنگی عامل گرایش برخی به ازدواج سفید
نبوی در ادامه کمبود اعتماد به نفس در میان جوانان را مانع دیگری برای ازدواج دانست و گفت: بسیاری از افراد مجرد که در سن مناسب برای تشکیل خانواده هستند با مشاهده صرف این هزینه‌های گزاف، اعتماد به نفسشان را از دست داده و تمایلشان برای تشکیل خانواده و ازدواج کم می‌شود و به اشکال دیگری از روابط مانند ازدواج سفید و دوستی با جنس مخالف روی می‌آورند.
وی اضافه کرد: این افراد با انتخاب این نوع از زندگی هم از زیر فشارهای اقتصادی و خانوادگی خارج شده‌اند و هم از زیر مسئولیت‌های حقوقی شانه خالی می‌کنند.
نبوی نقش عوامل اقتصادی در شکل گیری این اتفاقات را بسیار مهم دانست و افزود: نقش عوامل اقتصادی بسیار زیاد است اما آنچه نهایتاً بر عمل ما تاثیر می‌گذارد؛ فرهنگ است، به این شکل که در جامعه مدرن فرم‌ها و فرهنگ‌های قدیمی جوابگوی نیاز جامعه نیست در نتیجه فرم‌های جدید جایگزین آن می‌شود البته این جایگزینی به معنی صحیح بود آن نیست، در طی مدت زمان کوتاهی فرم‌های جدیدتری خواهد آمد که فرم‌های قبلی را کنار می‌زند.
ازدواج سفید بیش از سه سال دوام ندارد
وی در خصوص ازدواج سفید هم گفت: چون این نوع از ازدواج قانونی و شرعی نیست پس آمار رسمی و موثق از میزان شکست یا موفقیت آن نداریم اما آنچه در جامعه مشخص شده این است که دوامی بیشتر از سه سال ندارد.
این استاد جامعه‌شناسی با بیان اینکه در این نوع از رابطه دختران بیش از پسران آسیب می‌بینند گفت: بعد از گذشت مدت کوتاهی فرد مجدداً تحت فشار هنجارهای جامعه و خانواده است در کنار این مسئله کاهش کشش جنسی به طرف مقابل و کاهش علاقه به او از دلایل جدایی اعلام شده است. در این میان دختر در بهترین و حداکثرترین حالت سه سال از آبروی خود برای این رابطه هزینه کرده است و حالا پس از سه سال، جدایی برای او سخت‌تر از پسران است.
وی ادامه داد: ممکن است این جدایی‌ها باعث کشش دختران به سمت مواد مخدر و کج روی‌های اجتماعی شود، جامعه هنوز این نوع از رابطه که معمولاً بدون اجازه خانواده و رضایت آنهاست را نمی‌پذیرد، البته جوان امروزی متفاوت از جوانان نسل پیش است و فشار خانواده تاثیر چندانی بر تصمیمات او ندارد.
وی افزود: معمولاً تا سال‌های طولانی پس به پایان رسیدن ازدواج سفید فرد دیگر کشش و اشتیاقی برای ازدواج و رابطه رسمی ندارد.
خانواده‌هایی که فرزندان خود را وابسته به بار می‌آورند
این استاد دانشگاه خوارزمی در ادامه نقش خانواده و محبت بی شائبه و بدون توقع خصوصاً مادران را هم مانعی برای ازدواج اعلام کرد و گفت: فرزندان چه دختر و چه پسر برای خانواده بسیار مهم هستند و پدر و مادر سعی در رفع تمامی نیازهای آنها دارند، محبت‌های بی توقع مادران و قبول مسئولیت تمامی کارهای فرزند خود باعث می‌شو دختران و پسران هیچگاه در طول زندگی مسئولت پذیر نباشند و نتوانند نقش خود را در خانواده به عنوان فرزند ایفا کنند.
وی ادامه داد: وقتی پدران تمام نیاز مالی فرزند خود را به دوش بکشند و تا حد توان خود آن را تامین مالی کنند و مادران هم با انجام تمام کارهای فرزند خود آنها را حتی از انجام کارهای شخصی خود بازدارند این رفتار باعث عدم مسئولیت پذیری دختران و پسران می شود و نتیجه آن این است که دختر و پسری حاضر به پذیرش مسئولیت، پرداخت اجاره منزل، اجرای آداب رسوم و پذیرش نقش زن و شوهری نیستند.
وی در پایان اظهار کرد: رفع تمامی نیازها در عین حال باعث ایجاد استرس برای پذیرش مسئولیت در دختران پسران می‌شود، دختران و پسرانی که بعد ازدواج باید کارهایی که پیش از آن خانواده برای آنها انجام می‌داده است را انجام دهند که خود این مسئله باعث ایجاد اختلاف بین دختر و پسر می‌شود و بعضاً شاهد آن هستیم که دختر و پسر می‌گویند ما در خانه پدری راحت‌تر و آزادتر بودیم.
