جزئیات توقیف نفتکش ایران توسط انگلیس | صبح دیروز ۲ میلیون بشکه نفت ایران در منطقه جبل الطارق توسط انگلستان توقیف شد؛ بررسیها نشان میدهد مالکیت این نفتکش متعلق به یک شرکت روسی بوده است. (بیشتر بخوانید)
جزییات مربوط به توقیف نفتکش «گریس ۱» در منطقه جبل الطارق نشان میدهد این نفتکش متعلق به یک شرکت روسی است که نفت ایران را حمل میکرده است. روز گذشته خبرگزاری رویترز خبری منتشر کرد که بر اساس آن، نفتکشی به نام Grace ۱ توسط نیروی دریایی انگلستان در منطقه جبل الطارق توقیف شده است. این نفتکش قصد داشته ٢ میلیون بشکه از نفت ایران را به پالایشگاههای سوریه برساند، اما هنوز جزئیاتی درباره این محموله منتشر نشده و وزارت امور خارجه ایران با احضار سفیر انگلستان خواستار توضیح دولت این کشور شده است.
نتیجه جستجوها درباره نفتکش توقیفشده نشان می دهد که گریس ١ متعلق به یک شرکت روسی به نام russian titan shipping line است که محل ثبت آن در امارات است. گریس ١ که نفت ایران را حمل میکرده روز پنج شنبه از آبهای سرزمینی کشور جیبارتار که تحت نظر دولت انگلستان است، عبور می کرده است. نیروهای انگلیس با بازرسی این کشتی و ملاحظه بارنامه و مدارک آن، کشتی را توقیف میکنند که به گفته کارشناسان و متخصصین این اقدام آنها، یک اقدام سیاسی است و شامل قوانین بینالمللی دریانوردی نمیشود.
نفتکش «گریس ۱» در محاصره قایقهای انگلیسی
اصولاً بازرسی از نفتکشها و کشتیهای تجاری در محدوده آبهای سرزمینی یک کشور یک موضوع عادی است و صاحب آن آبها زمانی میتواند کشتی را توقیف کند که کشتی دارای مشکلات زیست محیطی، گواهینامه و … باشد که توقیف اخیر شامل این موارد نمیشود و مشخص است که دلیل توقیف آن یک موضوع سیاسی است. این نفتکش، نفت ایران را بهسوی سوریه میبرده و نیروی دریایی انگلستان با این استدلال که سوریه مشمول تحریمهای اتحادیه اروپا است، دست به توقیف این نفتکش در جبلالطارق زده است.
جبل الطارق خود مختار است
به گزارش مهر، اما نکته مهم درباره توقیف نفتکش این است که جبلالطارق که به اسپانیایی به آن جیبراتار میگویند یک کشور خودمختار است که مورد منازعه انگلستان و اسپانیا است. جبلالطارق بین اسپانیا و مراکش قرار دارد و یک آبراه حیاتی است. دریانوردان میدانند که مدیترانه سهراه خروجی دارد. قسمت شمالی این دریا در جنوب اروپا و کشورهای اسپانیا و ایتالیا قرار دارد و قسمت جنوبی آن در شمال آفریقا.
یک راه خروج از دریای مدیترانه، از تنگه بسفر و داردانل در کشور ترکیه میگذرد؛ یک راه آن از به مصر و کانال سوئز و یک راه آن از جبلالطارق که به اقیانوس آتلانتیک شمالی میرسد. انگلیس با در اختیار گرفتن جبلالطارق درواقع حاکمیت این آبراه را از آن خود کرده است و این دماغه استراتژیک را در اختیار دارد. به همین دلیل است که نفتکش روسی را بازرسی کرده و با کشف نفت ایران به مقصد سوریه، آن را توقیف کرده است.
بالگرد انگلیسی بر فراز نفتکش «گریس ۱»
با این وجود این اقدام خصمانه انگلیس خلاف قوانین بین المللی دریانوردی است.
با توجه به موضع رسمی وزارت امورخارجه ایران برای آزادی این نفتکش، به نظر میرسد چارتر کننده این کشتی، ایران بوده است که طبق گفته کارشناسان پیشنهاد می شود برای آزاد سازی آن، باید از انگلستان شکایتی در مجامع بینالمللی و سازمان ملل توسط کشورهای ایران، روسیه و سوریه مطرح شود.
فابیان پیکاردو یکی از مقامات دولت محلی جبل الطارق در بیانیهای گفته بود شواهد کافی در دست بود که نشان میداد مقصد نفتکش گریس -۱ پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده است.
تحسین دولت انگلیس از دزدی دریایی لندن و واکنش شدیداللحن تهران
سخنگوی ترزا می نخست وزیر مستعفی انگلیس از «اقدام قاطع» مقامات جبل الطارق در توقیف این نفتکش استقبال کرد. سخنگوی نخست وزیر مستعفی انگلیس در این خصوص گفت که توقیف این نفتکش «پیام روشنی» است مبنی بر اینکه نقض تحریمهای اتحادیه اروپا «غیر قابل قبول» است.
وی در این باره گفت: ما از اقدام قاطع در زمینه اجرای تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه استقبال میکنیم و مقامات جبل الطارق که در توقیف موفقیت آمیز عملیات صبح نقش داشتند را تحسین میکنیم.
به دنبال آن عصر روز پنج شنبه ۱۳ تیر ۱۳۹۸ راب مک ایر سفیر انگلیس در تهران در اعتراض به توقیف نفتکش حامل نفت جمهوری اسلامی ایران توسط رئیس اداره سوم غرب اروپا به وزارت امور خارجه احضار شد.
وزارت خارجه ایران با غیرقابل قبول دانستن این اقدام و اینکه حسب اطلاعات موجود توقیف این نفتکش به درخواست آمریکا صورت گرفته است، خواستار رهاسازی سریع نفتکش مزبور شد و با اشاره به حرکت این نفتکش در آبراههای بین المللی، اقدام نیروی دریایی انگلیس را معادل با راهزنی دریایی دانسته و اعلام کرد که انگلیس حق ندارد تحریمهای یکجانبه خود یا اتحادیه اروپا را به صورت فراسرزمینی علیه کشورهای دیگر اعمال نماید. این همان سیاست زورمدارانه آمریکاست که کشورهای اروپایی همواره نسبت به آن معترض بوده اند.
در این دیدار مدارک و مستندات مربوط به این نفتکش و محموله آنکه حکایت از حرکت کاملاً قانونی نفتکش دارد در اختیار سفیر انگلیس قرار گرفته و تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران از تمامی ظرفیتهای سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد. سفیر انگلیس با اظهار اینکه مراتب را سریعاً به لندن منتقل خواهد کرد تاکید کرد انگلیس از تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران تبعیت نمیکند.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد: «در پی توقیف غیرقانونی یک نفتکش ایرانی در تنگه جبل الطارق توسط نیروی دریایی انگلستان، سفیر این کشور در تهران هم اکنون به وزارت امور خارجه احضار شد.»
به گفته وی مراتب «اعتراض شدید» ایران به سفیر بریتانیا اعلام شده است. عباس موسوی گفت: «ما به سفیر انگلیس اعلام کردیم این اقدام بدعتی عجیب است به خاطر اینکه تحریم هایی که اعلام کرده اند، بر مبنای شورای امنیت نیست و جمهوری اسلامی ایران این اقدام را نمی پذیرد.»
جبل الطارق کجاست؟
در ۳۰ آوریل ۷۱۱ یک دسته از مسلمانان به رهبری طارق بن زیاد با عبور از این گذرگاه توانستند بخش اعظم اسپانیا را فتح کنند. نام وی در واژه جبل طارق ابدی شدهاست. جبل طارق اهمیت استراتژیکی فراوانی دارد. تنگه جبل طارق تنها ۱۳ کیلومتر عرض دارد و نیمی از تجارت دریایی جهان از این تنگه میگذرد.
جَبَلطارِق در تداول فارسی جَبلالطّارِق (به اسپانیایی: Gibraltar)(به معنی کوه طارق) نام منطقهای است در ساحل جنوبی اسپانیا در جنوب غربی اروپا که در انتهای جنوبی شبهجزیره ایبری قرار دارد و از شمال مرز مشترک با اسپانیا دارد و یکی از سرزمینهای فرادریایی بریتانیا بهشمار میرفته. کوه طارق در بخش ساحلی خود به تنگه جبلطارق متصل است، این تنگه دریای مدیترانه را به اقیانوس اطلس وصل میکند و در دو سوی آن مراکش و اسپانیا قرار دارند. مساحت این منطقه ۶٫۷ کیلومترمربع (۲٫۶ مایل مربع) است. صخره جبلطارق نقطه اصلی منطقه است که سکونتگاه بیش از ۳۰٬۰۰۰ نفر از اهالی جبل طارق و ملیتهای دیگر است.
جبل طارق سال ۱۷۰۴ در جنگ جانشینی اسپانیا به تصرف نیروهای مشترک بریتانیایی-هلندی درآمد که به حمایت از دودمان هابسبورگ میجنگیدند که در آن هنگام مدعی حاکمیت بر اسپانیا بود. پس از درگیریهایی بین اسپانیا و انگلیس و هلند، در نهایت اسپانیا این تنگه را در سال ۱۷۱۳ طبق معاهده «اوترخت» به انگلیس واگذار کرد. اما این واگذاری با اکراه اسپانیا و به خاطر شکست در جنگ دریایی بود بنابراین اسپانیا طی این سیصد سال همواره تلاش نمود دوباره حاکمیت خود براین دامنه را بدست بیاورد.
در سال ۲۰۰۶ تحت مدیریت اتحادیه اروپا، مذاکراتی بین طرفین انجام شد و اسپانیا برای اولین بار پذیرفت با نماینده ای از منطقه جبل الطارق روی میز مذاکره بنشیند بنابراین انگلیس و بریتانیا و «کاروانا» رئیس کابینه منطقه جبل الطارق در زمینه امور حمل ونقل، خطوط تلفن، گمرک و برداشتن روادید و خطوط هوایی توافقاتی انجام دادند و نتیجه آن، پذیرفتن جبل الطارق طبق قوانین سایر مناطق اتحادیه اروپا بود.
به صورت تلویحی این مذاکرات اداره مشترک اسپانیا و بریتانیا را بر منطقه جبل الطارق میپذیرفت. در دو همه پرسی انگلیس در سال ۱۹۶۹ و۲۰۰۲ بین ساکنان جبل الطارق انجام داد اکثرساکنان این منطقه به ادامه تملک انگلیس رأی دادند اگر این همهپرسی موضع انگلیس را قوی میکند اما در همه پرسی برگزیت سال ۲۰۱۶، برخلاف مردم انگلیس، ۹۶ درصدمردم جبل الطارق به ماندن انگلیس در اتحادیه اروپا رأی دادند.
گزارش «گاردین» درباره نفتکش توقیفی| بازجویی از خدمه و اصرار سفیر بر موضع ضدایرانی
به گزارش فارس، روزنامه «گاردین» امروز (جمعه) در گزارشی با موضوع توقیف یک نفتکش حامل نفت ایران در نزدیکی «جبل الطارق» توسط نیروهای ویژه ارتش انگلیس، نوشته است که «رابر مکر» سفیر انگلیس در تهران از این اقدام دفاع کرده است.
روز گذشته پس از اعلام خبر توقیف نفتکش «گریس ۱»، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با احضار مکر، به این اقدام لندن اعتراض و تأکید کرد که این نفتکش در حال گذر از آبهای بینالمللی بوده و «جمهوری اسلامی ایران از تمامی ظرفیتهای سیاسی و قانونی خود برای رهاسازی این کشتی و استیفای حقوق خود استفاده خواهد کرد.»
بر اساس بیانیه تهران، «سفیر انگلیس با اظهار اینکه مراتب را سریعا به لندن منتقل خواهد کرد، تأکید کرد انگلیس از تحریم یکجانبه آمریکا علیه ایران تبعیت نمیکند.»
با این وجود، گاردین نوشته است که اطلاع یافته که مکر در این دیدار «بر موضع بریتانیا تأکید و عنوان کرد که "[انگلیس] از اقدام قاطع مقامهای جبلالطارق" برای اجرای تحریمها علیه رژیم "بشار اسد" (رئیسجمهور سوریه) استقبال میکند.»
در حالی که لندن مدعی شده است که توقیف این نفتکش با استناد به تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه انجام گرفته، دولت اسپانیا دیروز در بیانیهای اعلام کرد که لندن این کار را به درخواست واشنگتن انجام داده است. گاردین هم این روایت را تایید کرده و نوشته است: «وزارت خارجه انگلیس در چند روز گذشته با یک معضل روبرو شده بود و میدانست که اگر آنطور که ایالات متحده درخواست کرده، این کشتی را توقیف کند، تهران را که شدیدا به دنبال صادرات نفت است، عمیقا خشمگین میکند.»
این گزارش سپس نوشته است که مقامهای انگلیسی توقیف این کشتی را «وظیفه اخلاقی و قانونی» خود برای اجرای تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه توصیف کردهاند.
این ادعا در حالی مطرح میشود که تحریمهای اتحادیه اروپا صرفا برای کشورهای عضو این بلوک لازمالاجرا است و نفتکش ایرانی از آبهای بینالمللی در حال گذر بوده و ایران نیز عضو اتحادیه اروپا نیست که بخواهد تحریمهای این اتحادیه را اجرا کند.
با این حال، گاردین نوشته است: «انگلستان تأکید دارد که با تلاش ایران برای افزایش صادرات نفت هیچ مخالفتی ندارد، اما تنها مادامی که این کشور با فروش محصولاتش تحریمهای اتحادیه اروپا را نقض نکند.»
این روزنامه احضار سفیر انگلیس در تهران را نشانهای توصیف کرده از اینکه تهران معتقد است انگلستان واقعا به دنبال کمک به تهران برای کاهش تبعات تحریمهای ثانویه آمریکا نیست.
گاردین سپس به شرح نحوه اجرای عملیات توقیف این نفتکش پرداخته و نوشته است که کماندوهای انگلیسی با بالگرد روی عرشه این کشتی پیاده شدهاند و گروهی دیگر از کماندوها نیز با قایقهای تندرو کشتی را محاصره کردهاند.
بر اساس این گزارش، این نفتکش ۲۸ نفر خدمه داشته که توسط مقامهای جبلالطارق مورد بازجویی قرار گرفتهاند. عمده خدمه این کشتی هندی هستند. تعدادی اوکراینی و پاکستانی هم در میان خدمه حضور دارند.
دولت محلی جبلالطارق امروز اعلام کرده که این ۲۸ نفر را به عنوان شاهد، و نه مجرم، مورد بازجویی قرار داده است.