فرارو- ایلان گلدنبرگ، مسئول سابق تیم ایران در دفتر معاونت سیاستهای دفاعی وزارت دفاع آمریکا و از دیپلماتهای سابق وزارت خارجه این کشور در مقالهای در فارین پالیسی نسب به درگیری احتمالی به ترامپ هشدار میدهد و حمله به نفت کشها را نتیجه فشار حداکثری ترامپ میداند.
به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، از زمان خروج ترامپ از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸، ترامپ هر کاری که میتوانست برای خفه کردن اقتصاد ایران با تحریمها انجام داد. اما ایران برای یکسال در توافق باقی ماند در حالی که سعی میکرد با خویشتنداری آمریکا را منزوی کند و حمایت چین، روسیه و اروپا را به دست آورد.
ایران اثرات سیاسی جدا شدن ایالات متحده از سایر اعضای برجام را دید، اما هرگز نتوانست دستاوردهای سیاسی را به مزایای اقتصادی تبدیل کند. شرکتهای خارجی در ایران حاضر به ریسک کردن نبودند، چون ممکن بود از دسترسی به بازار جهانی محروم شوند. پس ترامپ فکر کرد میتواند بدون اینکه خیس شود شنا کند؛ یعنی فشار به ایران را ادامه دهد، اما ایران اقدام متقابل نکند.
اما به نظر میرسد کاسه صبر ایران لبریز شده است. اقدام دولت ترامپ در اوایل ماه می مبنی بر عدم تمدید معافیتهای نفتی ایران به منظور صفر کردن صادرات نفت ایران، مانند یک فوت کوچک در بادکنکی کاملا باد شده بود.
بنابر ادعای گلدنبرگ، «حالا که ایران چیز زیادی برای از دست دادن ندارد حمله به نفتکشها را به عنوان پیامی به آمریکا و کشورهای عربی خلیج فارس میداند مبنی بر اینکه ادامه کمپین فشار حداکثری هزینههایی برای آنها دارد.»
وقتی ماه گذشته حملات شروع شد دولت ترامپ علنا با اعزام تجهیزات نظامی به خاورمیانه و تهدیدات بولتون، پاسخ داد. کاخ سفید اعلام کرد بازدارندگی که در دوران اوباما از بین رفته بود را بازگردانده است که این ادعا به نظر گلدنبرگ "مضحک" است. از زمان شروع مذاکرات ایران و آمریکا در سال ۲۰۱۳ ، ایران اصلا چنین اقداماتی انجام نداده است. در واقع چیزی نبوده که حالا بخواهد برگردد، این بحرانی است که دولت ترامپ با دست خود به وجود آورده است.
حتی بعد از خروج ترامپ از برجام، روحانی و ظریف تلاش کردند درِ دیپلماسی را باز نگه دارند، هرچند این سیاست در داخل با مخالفتهایی همراه بود. روحانی ماه گذشته اعلام کرد ایران به قدرتهای جهانی ۶۰ روز مهلت میدهد تا اقداماتی برای تاثیرات موثر اقتصادی برای ایران انجام دهند. این مساله نشان میدهد رییس جمهور ایران از رویکرد تدریجی و احتیاط آمیز یک سال گذشته فاصله گرفته است.
شینزو آبه با ترغیب ترامپ مبنی بر اینکه آمریکا خواهان مذاکره با ایران است به تهران آمد. به اعتقاد گلدنبرگ، بهترین راه برای مذاکره مستقیم با ترامپ، وساطت مقامات عالی رتبه ایران است که بتواند بولتون و پمپئو را دور بزند. سال گذشته، درخواست مستقیم کره جنوبی از ترامپ بود که باعث شد مذاکرات کره شمالی با آمریکا آغاز شود. همچنین تماس تلفنی مستقیم رجب طیب اردوغان در دسامبر ۲۰۱۸ بود که تقریبا منجر به خروج نیروهای آمریکایی از سوریه شد.
گلدنبرگ میگوید آبه میتوانست چنین نقشی برای کاهش تنشها ایفا کند، اما بر عکس راه ارتباطی نابود شد و از آن بدتر ممکن است ترامپ این تحولات را توهین مستقیم به خود تلقی کند. دلایل کافی وجود دارد که ترامپ یک جنگ طولانی مدت در خاورمیانه را نمیخواهد، اما یکی از راههای تحریک او این است که در ملا عام او را شرمنده کنید!
واکنش اولیه پمپئو در برابر حمله به نفتکشها، نه اقدام نظامی بلکه درخواست دیپلماسی در سازمان ملل بود. اما شکی نیست که در روزهایِ پیش رو، افرادی در واشنگتن حمله به ایران را تبلیغ میکنند. آنها به دنبال نوعی حمله محدود، مانند آنچه در سال ۲۰۱۷ آمریکا با فرمان ترامپ در سوریه اجرا کرد، هستند. آنها ادعا میکنند که اگر آمریکا با حمله به تاسیسات دریایی پیام آشکاری ارسال کند، ایران پاسخ نمیدهد!
گلدنبرگ میگوید: «این استدلالها را باور نکنید. این همان منطقی است که میگفت خروج آمریکا از برجام و دنبال کردن سیاست فشار حداکثری با پاسخ ایران مواجه نمیشود. ایران دولت اسد نیست که به خاطر سالها جنگ داخلی تضعیف شده باشد. ایران این ظرفیت را دارد که واکنش تهاجمی نشان دهد و احتمالا حملات آمریکا را با حمله به نیروهای آمریکایی، اقدامات بیشتر در دریا یا پرتاب موشک به پایگاههای نظامی در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس واکنش نشان دهد.»
رئیسجمهور آمریکا در دوره تبلیغات انتخاباتی بارها از جنگهای خارجی آمریکا انتقاد کرده و حتی پس از ورود به کاخ سفید هم با هدر دادن پولهای آمریکا در جنگهای خاورمیانه مخالفت کرده است.
گلدنبرگ با بیان اینکه خطر تشدید درگیری بالاست و به هزینه اش نمیارزد به ترامپ توصیه میکند: «الان لحظهای است که ترامپ باید باهوش باشد، به نصیحت خودش گوش بدهد و آمریکا را در منجلاب یک جنگ دیگر در خاورمیانه نیندازد.»