جمعیت ایران و جهان در ۳۰ سال آینده چه تغییری می‌کند؟

 

فرارو- پیش‌بینی جمعیتی جهان در ۳۰ سال آینده نشان می‌دهد کشور‌های توسعه‌یافته فرزندان کمتری خواهند داشتند و جمعیت ایران به سمت پیر شدن می‌رود؛ به طوریکه بازه سنی غالب در هرم جمعیتی مردم ایران، ۶۰ تا ۷۰ ساله خواهد بود!

به گزارش فرارو، سایت آکسیوس بر اساس داده‌های اداره آمار ایالات متحده آمریکا به بررسی تغییرات جمعیتی کشور‌های جهان پرداخته است.

در این گزارش، ساختار سنی کشور‌های مختلف در بازه زمانی سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۵۰ بررسی شده است. نمودار‌ها، جمعیت را در بازه‌های سنی ۱۰ ساله دسته بندی می‌کنند و نشان می‌دهند در سال ۲۰۵۰ هرم سنی کشور‌های مختلف به چه صورت است. برای مثال جمعیت کشور نیجریه در سال ۲۰۵۰ همچنان کم‌سن خواهد بود، اما در چین و آلمان جمعیتِ دسته‌بندی شده در رنج سنی ۶۰ تا ۸۵ سال، افزایش می‌یابند. بر اساس این آمار، جمعیت ایران در سال ۲۰۵۰، ۹۸/۶ پیش بینی شده است و بازه ۶۰ تا ۷۰ سال بیشترین سهم را در هرم سنی کشور خواهد داشت.

تغییر انگیزه‌های اقتصادی، انتظارات اجتماعی زنان و چشم انداز مذهبی، ساختار سنی جهان را به سمت بازه‌های سنی بالاتر در هرم سنی برده است و این مساله در آینده تشدید می‌شود.

 

---

نکات قابل توجه
بر اساس این آمار هرچه میزان تحصیلات زنان بالاتر باشد نرخ باروری پایین تری دارند. در کشور‌های در حال توسعه فقیرتر، تحصیلات و فرصت‌های زنان، در صورتی که تشکیل خانواده ندهند، کمتر از زنان در کشور‌های ثروتمندتر است. این مساله موجب می‌شود زنان در کشور‌های فقیر، بیش از کشور‌های توسعه یافته فرزندآوری داشته باشند.

اریک کافمن، متخصص آمار و استاد علوم سیاسی می‌گوید زنانی که حق انتخاب بیشتری دارند پیشگام روند سکولاریزاسیون هستند. اما ریچارد جکسون از "موسسه جهانی سالمندی" معتقد است در کشور‌های توسعه یافته نرخ باروری از سال ۱۹۶۰ همزمان با اینکه زنان به طور فزاینده‌ای به دنبال تحصیلات بالاتر رفتند و فرصت‌های بیشتری در بازار کار پیدا کردند، کاهش یافت.

کاهش باروری زنان، همگام با کاهش تعداد فرزندان متولد شده از زنان در اتحادیه اروپا، آمریکا، چین و ژاپن افزایش یافته است. این مساله در مورد "تاخیر در بارداری" هم صادق است.

با این حال در مورد آمریکا تحقیقات نشان می‌دهد زنان با تحصیلات عالی (بالاتر از کارشناسی) نرخ باروری بیشتری نسبت به زنانی داشتند که مدرک زیر کارشناسی دارند. به گفته کافمن این مساله می‌تواند به این دلیل باشد که زنان با تحصیلات بالاتر ثبات مالی بیشتر و توانایی ثبت‌نام فرزاندنشان در مراکز نگهداری کودک را دارند. شهریه مراکز نگه داری از کودک در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته افزایش یافته است.

 

بحران مالی سال ۲۰۰۸ به خانواده‌هایی که در طبقه متوسط قرار دارند آسیب سنگینی وارد کرد و برخی انگیزه‌های اقتصادیِ سنتی برای داشتن چند فرزند دیگر جوابگوی آن‌ها نیست.


این گزارش در مورد ایران چه می‌گوید؟

بر اساس این آمار، در حالی که در سال ۲۰۰۰ (۱۳۸۰) ایران ۶۶/۵ میلیون جمعیت داشته است پیش بینی می‌شود در سال ۲۰۵۰ با افزایش ۳۲ میلیونی، جمعیت ایران به ۹۸/۶ میلیون برسد. در حالی که در سال ۲۰۰۰ بازه سنی ۱۰ تا ۲۰ سال بیشترین سهم را در هرم سنی جمعیت کشور داشت، در حال حاضر (۲۰۱۹) بازه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.

 

پیش بینی می‌شود ۳۰ سال دیگر یعنی در سال ۲۰۵۰ (۱۴۲۸) بازه سنی ۶۰ تا ۷۰ سال بیشترین سهم را در هرم سنی جمعیت ایران داشته باشد. نکته دیگر اینکه در این سال بازه‌های سنی تا ۱۰ سال، ۱۰ تا ۲۰ سال و ۲۰ تا ۳۰ سال سهم برابری (هرکدام حدود ۵ درصد) از هرم سنی ایران را تشکیل خواهند داد که نشان از ثابت شدن نرخ تولد در سال‌های آتی دارد. در حال حاضر هر ۳ بازه، بیش از ۵ درصد از سهم جمعیتی ایران را تشکیل می‌دهند و بازه سنی از ۵۰ سال به بالا همگی زیر ۵ درصد سهم دارند و در اینجا ساختار هرم به سمت نازک شدن می‌رود.

 

در حالی که بازه سنی جوان در حال حاضر فربه‌ترین قسمت هرم را تشکیل می‌دهد ۳۰ سال دیگر هرم سنی ایران تقریبا یکنواخت خواهد شد و تنها برجستگی غیر عادی آن بازه سنی ۶۰ تا ۷۰ سال است.