فرارو- بچهدار شدن برای همه شیرین است، اما نه از نظر اقتصادی. آمارهای جهانی نشان میدهند اضافه شدن یک کودک به خانواده تاثیری سریع روی وضعیت درآمدها میگذارد. اگر خانواده مرفه باشند میتوان این هزینهها را کنترل کرد. از آنجا که هنوز آمار معتبری در مورد هزینههای بچهدار شدن در ایران منتشر نشده به سراغ گزارشهای خارجی رفتیم تا وضعیت یک خانواده دو نفره را بعد از بچهدار شدن بررسی کنیم و ببینیم در چه حوزههایی خرج و مخارج بیشتر میشود. جدا از بحث عوض کردن خانه که تقریبا مهمترین هزینه در همه جای دنیا حساب میشود، بقیه هزینهها را به صورتی درصدی بیان کردیم تا خودتان با یک حساب سرانگشتی بفهمید حدودا چقدر باید پول کنار بگذارید. در کنار آن به صورت حدودی این هزینهها را در ایران نیز حساب کردیم. البته یادتان باشد همه این هزینهها به میزان درآمد خانواده بستگی داشته و نمیتوان خرج مثلا لباس لباس کودک یک خانواده مرفه را با یک خانواده متوسط کنار هم قرار داد.
هزینههای اضافی بچه در بخش غذا
به گزارش فرارو؛ در زمینه غذا شاهد عددهای بسیار مختلفی در بودجهبندی خانوارهای کشورهای مختلف مشاهده میکنیم. طبق گزارشهای جهانی دلیل اصلی این مسئله به نوع فرهنگ غذاخوردن، هزینههای موادغذایی معمول و مواد معدنی خاصی که مورد نیاز مردم هر منطقه است برمیگردد. به صورت معمول افزایش هزینههای مربوط به غذا در یک خانواده تازه سه نفره شده حدود ۱۷ درصد است. یعنی اگر تا الان حدود یک میلیون تومان خرج خورد و خوراک خانواده دو نفره میکردید اکنون باید عددی حدود ۱۷ درصد به آن اضافه کنید. در این میان در کشور مثل سوئیس و یا نروژ، هزینه غذا تا حدود ۴۰ درصد نیز ممکن است افزایش پیدا کند، ولی در عین حال در کشورهایی مثل لهستان و یا کره این درصد به حدود ۱۰ درصد هم میرسد. کشورهایی مثل ترکیه که الگوی زندگی تقریبا شبیه ما دارند تنها حدود ۱۵ درصد رشد را تجربه میکنند. بعضی کشورها مثل آلمان و یونان و ژاپن نیز در همان بازه معمول که گفتیم به سر برده و افزایش هزینهای حدود ۲۰ درصد را تجربه میکنند. نکته قابل توجه اینجا است که با بالاتر رفتن سن کودکان میزان این هزینههای غذایی بسیار رشد کرده و در سن ۱۵ تا ۱۷ سالگی به حدود دو برابر میرسد. یعنی ممکن است میزان هزینههای خورد و خوارک خانواده در این مقطه سنی تا ۳۰ درصد نیز رشد پیدا کند. نکته جالب اینجاست که با اینکه هزینههای غذایی با توجه به سن کودک یکسره در حال افزایش است، میزان هزینههای غذا در سن ۱۲ تا ۱۴ سالگی حدود پنج درصد بیشتر از سن ۱۵ تا ۱۷ سالگی است و کاهش کمی در این هزینهها را در این مقطع سنی شاهد هستیم.
هزینههای اضافی بچه در بخش لباس
در بحث لباس به صورت متوسط هزینه خانوادهها حدود شش درصد رشد پیدا میکند. البته این هزینه در خانوادههایی که دو فرزند و یا بیشتر دارند بسیار کمتر شده و حتی ممکن است با افزایش فرزندان در بعضی کشورها مثل کشورهای اروپای شرقی و شوروی سابق همان شش درصد باقی بماند! در کشوری مثل ترکیه نیز این هزینه بسیار پایین بوده و خرج چندانی روی دست خانواده نمیگذارد. یعنی با توجه به اطلاعات آماری حدود چهار تا پنج درصد تغییر را شاهد هستیم. ولی در کشورهایی اروپایی و البته آمریکا این درصد افزایش یافته و به حدود ۱۰ درصد نیز میرسد. از کشورهای صدر لیست میتوان به دانمارک با ۱۲ درصد رشد اشاره کرد. البته میتوان در بالای جدول اسم کشور برزیل با ۹ درصد رشد هم دید. در پایین این جدول بیشتر شاهد حضور کشورهایی مثل هند، افغانستان و پاکستان هستیم که با توجه به سیستم فرزند آوری و وضع اقتصادی مخصوصشان، عددی حدود سه درصد منطقی به نظر میرسد. به نسبت دیگر متغیرها هزینه پوشاک در سنین مختلف خیلی تغییر نکرده و شاید روند افزایش ارامی دارد. به صورت کلی میزان هزینه لباس برای یک کودک دو ساله با میزان هزینه لباس برای یک فرد ۱۵ تا ۱۷ ساله حدود ۱۰ درصد تفاوت دارد.
هزینههای اضافی بچه در بخش حمل و نقل
شاید از خودتان بپرسید یک کودک چند ساله چه هزینهای برای حمل و نقل دارد؟ مسلما خود کودک هزینهای برای حمل و نقل ندارد، ولی میزان سفرهای شهری و حمل نقل والدین به خاطر کارهای کودک بسیار افزایش پیدا میکند. به نحوی که دیگر نمیتوان این هزینهها را به عنوان خرده هزینه در نظر گرفت و باید دستبندی جدایی به آن اختصاص داد. طبق یک تحقیق آمریکایی حدود ۷۵ درصد سفرهای شهری خانوادهها بعد از بچهدار شدن با کودک بوده یا مربوط به کارهای کودکان است. هزینههای حمل و نقل نیز مانند غذا یکی از بیشترین هزینههای خانوادهها بعد از بچهدار شدن محسوب میشود. به صورت که این میزان به حدود ۱۵ درصد نیز میرسد. البته طبق تحقیقات قسمتی از این سفرها و هزینههای حمل و نقل در بعضی جوامع با خانهدار شدن خانمها کمتر میشود. یعنی مادر تصمیم میگیرد در خانه بماند و دیگر هزینه حمل و نقل به سر کاری ندارد. در این میان بعضی کشورها به خاطر گران بودن سوخت در آنها و مواردی از این دست شاهد افزایش بیشتری هستند. مثلا در انگلستان و فنلاند ممکن است میزان هزینههای حمل و نقل تا ۲۰ درصد نیز رشد کند. ولی در روسیه یا کشورهای عربی این مقدار بسیار کمتر بوده به حدود پنج تا ۱۰ درصد میرسد. در ترکیه نیز که تقریبا وضعیتی مشابه ما دارد میزان هزینههای حمل و نقل حدود ۱۱ درصد افزایش پیدا میکند. همچنین هزینه حمل و نقل نیز مانند لباس با توجه به سن تا ۱۲ سالگی خیلی تغییری نمیکند. هرچند در سنینی ۱۲ تا ۱۷ سالگی شاهد یک جهش بوده، رشدی ۱۰ درصدی را میبینیم.
هزینههای اضافی بچه در بخش سلامت
یکی از مهمترین فاکتورهایی که در خرج نسبتا زیادی به خصوص در ابتدای به دنیا آمدن بچه روی دست پدر مادرها میگذارد، هزینههای مربوط به بهداشت و سلامت است. طبق نتایج یک تحقیق این هزینهها بسیار به وضعیت مالی هر خانواده بستگی دارند. یعنی خارج از بحث فرهنگ و جغرافیا و غیره، هزینهای که برای سلامتی بچه میشود ممکن است تا ۵۰ درصد به خاطر درآمد آن خانواده افزایش پیدا کند. هرچه خانواده پولدارتر خرج سلامتی و بهداشت بیشتر. ولی به صورت کلی و جهانی این عدد بین ۱۵ تا ۲۰ درصد متغیر است. در آمارها بعضی کشورها اصلا پیدایشان نیست. مثل انگلستان که در آن دولت تقریبا تمام هزینههای درمانی را پوشش میدهد. نکته جالب ترکیه است که با عدد حدود ۹ درصد بالاتر از رقبا ایستاده است و هزینه بسیار کمی از مردم دریافت میکند. در مقابل آمریکا در صدر جدول پرخرجها قرار گرفته است و با درصدی حدود ۲۵ درصد، بیشترین فشار را به خانوادههای دارای فرزند وارد میکند. هزینههای سلامتی بعد از دوسالگی کمی کاهش پیدا میکند، ولی از ۹ تا ۱۱ سالگی دوباره شاهد افزایش آن هستیم.
هزینههای اضافی بچه در سایر بخشها
بچهداری هزینههای بسیار دیگری دارد که شاید به خاطر کم بودن خیلی به نظر نرسند، ولی در کنار یکدیگر که قرار بگیرند میتوانند تا هفت درصد هزینههای شما را افزایش دهند. این هزینهها شامل خرید اسباببازی تا خرید وسایلی مثل مسواک و کوتاهی مو و چیزهای دیگر است که شاید اصلا هیچوقت حساب و کتابشان را نداشته باشید. همانطور که گفتیم این میزان در کشورهای توسعه یافته و به صورت میانگین حدود هفت درصد است، ولی در کشورهای در حال توسعهای مثل هند و پاکستان و افغانستان ممکن است به حدود یک یا دو درصد هم برسد. در این میان کشورهای عربی و البته کشورهای اروپای شمالی درصد بیشتری را ثبت کرده و مثلا در امارات حدود ۱۰ درصد خرج این موارد کرده و در اروپا و کشوری مثل ایسلند حدود ۱۱ درصد خرج خرید لوازم جانبی برای کودک و دیگر امکانات مناسب او میکنند. نکته جالب خرج زیاد پدر مادرهای این کشورها برای حفظ امنیت کودک است. از امن کردن کل خانه برای کودک گرفته تا خرید وسایل امنیتی و مراقبتی برای اتاق، خودرو و ... تا کودک بدون آسیبدیدگی یا به خطر افتادن راحت در خانه رفت و آمد کرده و به مشکلی برنخورد. این مخارج از سن دو سالگی تا هشت سالگی رو به کاهش است، ولی بعد از آن دوباره افزایش پیدا میکند. نکته جالب اینجاست که بیشترین هزینهها در همان دو سال اول بوده و بعد از آن بیشترین خرج در ۹ تا ۱۱ سالگی اتفاق میافتد.