فرارو- اوباما در سفر به آلمان تلویحا از خوشبینی نسبت به بازگشت دموکراتها به قدرت خبر داد. در جلسهای که به تازگی کمیته ملی حزب دمکرات در مورد انتخابات ۲۰۲۰ برگزار کرد توافقات نادیده گرفته شده یا نقض شده از طرف ترامپ مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه عنوان شد اگر یک رییس جمهور دمکرات پیروز انتخابات ۲۰۲۰ شود بسیاری از توافقاتی که ترامپ نقض کرده-از جمله برجام- دوباره برقرار خواهد شد.
همچنین در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۵ نفر از نامزدهای دموکرات انتخابات اعلام کردند که به برجام بر میگردند. آنطور که المانتیور گزارش داده و برخی رسانههای آمریکایی هم تایید کردهاند برنی سندرز، الیزابت وارن و کامالا هریس مهمترین نمایندگانی هستند که اعلام کرده اند اگر ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بماند در صورت پیروزی در انتخابات بدون هیچ پیششرطی به این توافق هستهای باز میگردند.
همچنین جو بایدن، معاون اوباما که به تازگی تلویحا ورود به کارزار انتخاباتی را اعلام کرده و برخی او را از شانسهای اصلی نمایندگی دمکراتها می دانند، از حامیان برجام است. زمانی که ترامپ از برجام خارج شد بایدن گفت: «صحبت از یک توافق بهتر، توهم است.»
وعده دمکراتها به بازگشت به برجام، با مخالفت شدید برخی از جمهوری خواهان رو به رو شده است. دیوید آلبرایت، تحلگیر موسسه مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی و بازرس پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی که رابطه نزدیکی با دولت ترامپ دارد در نشنال اینترست نوشت «بازگشت به برجام و لغو تحریم ها- آنطور که بعضیها توصیه کرده اند- تنها خطر توسعه سلاحهای اتمی ایران را افزایش میدهد.»
اما اندیشکده آمریکایی "اف دی دی" که از مراکز تحلیلی تندروی جمهوری خواهان است در سرمقاله سایت موسسه، طرحی پیش نهاد داده است که بر اساس آن حتی اگر دمکراتها به برجام برگردند تحریمهای ایران لغو نشود! مارک دابوویتس در این مقاله در خواست میکند «برای ایران دیواری از تحریمها بسازید.»
رییس اندیشکده نومحافظه کار "بنیاد دفاع از دمکراسیها" توصیه میکند برای اینکه حتی در صورت پیروزی دمکراتها تحریمهای ایران لغو نشود، آمریکا به جای تحریم هستهای، تحریم را با عناوین دیگر مثل تروریسم، حقوق بشر و ... اعمال کند.
او همچنین به ترامپ توصیه میکند تحریمها را بر بخشهای کلیدی اقتصاد ایران مثل معدن، متالوژی، شیمی، ارتباطات، علوم کامپیوتری و ساخت و ساز (که به گفته او به برنامه موشکی ایران کمک میکند) اعمال کند.
پیشتر نیز رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا خواستار اضافه کردن بندی در طرح اختیارات دفاع ملی شد که بر اساس آن، رئیس جمهور آینده نتواند به توافق هستهای بازگردد.
حالا و در شرایطی که ترامپ به عنوان رییس جمهورِ مستقر، در حوزه اقتصاد داخلی کارنامه موفقی از خود بهجا گذاشته و به تازگی از جنجالیترین پرونده دوره ریاست جمهوری اش تبرئه شده است بعید به نظر میرسد دمکراتها پیروز انتخابات باشند. در شرایط فعلی شاید اعلام بازگشت به برجام توسط دمکراتها، شاید تنها موجب تحریمهای سنگینتر علیه ایران شود.
از طرف دیگر حالا که خروج آمریکا از برجام تاثیر خود را بر اقتصاد ایران گذاشته است، تضمینی نیست که حتی در صورت پیروزی دمکراتها در انتخابات، آنها بدون قید و شرط به برجام برگردند. آنهم شروطی که بعید میرسد ایران چندان با آنها موافق باشد.
امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا در این باره به فرارو گفت: «به نظر نمیرسد که حتی یک رییس جمهور دمکرات هم بدون مابهازایی از ایران فرمان بازگشت به توافق هستهای را صادر کند.»
او ادامه داد: «ممکن است یک کاندیدای دمکرات اعلام آمادگی کند که تعهد امریکا در قبال برجام را انجام دهد، اما ممکن است از ایران خواستههایی در حوزه غیر هستهای داشته باشد. این خواسته ممکن است جلب موافقت ایران برای مذاکرات تکمیلی یا متمم برجام در مورد تاریخهای جدول زمانی (که به غروب برجام معروف شده) باشد یا بخواهد ایران برخی از رفتارهایی که آمریکاییها به آن نقد دارند را تغییر دهد. تصور نمیکنم هیچ رییس جمهور دمکراتی بدون اینکه امتیازی از ایران بگیرد به راحتی به برجام برگردد.»
این تحلیلگر مسائل بینالملل افزود: «نکته دوم این است که رییس جمهور آمریکا فقط اختیار تعلیق تحریمها را دارد. همانطور که اوباما تحریمهای کنگره را به حالت تعلیق درآورد. رییس جمهور دمکرات نمیتواند تحریم کنگره را لغو کند. لغو تحریمها باید توسط کنگره که آن را تصویب کرده است انجام شود. در ضمن چشم اندازی وجود ندارد که کنگره بخواهد رای به تعلیق تحریمها بدهد.»
ابوالفتح افزود: «در خود برجام پیش بینی شده است که در پایان سال هشتم دولت آمریکا از کنگره بخواهد که تحریمها را لغو کند و در ازای آن دولت ایران از مجلس بخواهد که پروتکل الحاقی را تصویب کند.»
این کارشناس مسائل آمریکا در پایان گفت: «در حال حاضر شرایط به گونهای است که لغو تحریمها در دستور کار نیست، ولی رییس جمهور دمکرات شاید با با فرمان اجرایی و اختیاراتی که قوانین آمریکا میدهد تحریمها را به حالت تعلیق در آورد. ولی با توجه به رویکرد دولتهای آمریکا نسبت به ایران و نگرانیهایی که دمکراتها در حوزههای غیر برجامی دارند (که بعضا از جمهوری خواهان هم تندتر است) اینکه بدون هیچ ما به ازایی بخواهند این کار را بکنند، بسیار بعید است.»
فقط ایران را می خواهند سرکار بگذارند و بس.