فرارو- لوان جاگاریان سفیر کهنهکار روسیه در تهران روز گذشته در گفت وگویی با روزنامه ایران از سیاستهای روسیه درباره ایران دفاع کرده است و شایعات پیرامون فاصله گرفتن این کشور از ایران را رد کرده است. او معتقد است فاصله گرفتن روسیه از ایران در یک سال اخیر "افسانه" است.
لوان جاگاریان، سفیر روسیه در تهران
به گزارش فرارو، پس از خروج آمریکا از برجام و افزایش فشارها بر ایران عدهای معتقدبودند که ایران باید به سمت روسیه و چین بچرخید و امیدی به اروپا غرب نداشته باشد. دراین میان عدهای دیگر عقیده داشتند که روسیه و چین به هیچ عنوان شرکای قابل اعتمادی برای ایران نیستند و از ایران به عنوان کارت بازی در مواجه با غرب استفاده میکنند.
خروج آمریکا از برجام و فشارهای دولت ترامپ به خریداران نفت ایران برای تحریم نفتی ایران، با حمایت ضمنی روسیه روبه رو شد. این کشور در مذاکرات نفتی اوپک و غیر اوپک با عربستانی سعودی هماهنگ شد و اخباری درباره احتمال اینکه روسیه و عربستان کمبود نفت ایران در بازارهای جهانی را جبران کنند منتشر گردید. این اخبار رویکرد منتقدان روسیه در داخل ایران را تقویت کرد.
از سوی دیگر با شکست داعش در سوریه و تثبیت دولت اسد تحرکاتی از سوی روسیه صورت گرفت که آنچنان به سود ایران نبود. حالا هم با خروج آمریکا از سوریه برخی معتقدند که آمریکا و متحدان منطقهای اش با همکاری روسیه به دنبال منزوی کردن ایران در سوریه هستند.
اما این ادعاها تماما از سوی لوان جاگاریان سفیر روسیه در تهران رد شده است. او در پاسخ به این سوال که پس از نابودی در در سوریه عدهای معتقدند که روسیه به دنبال محدود کردن ایران است، گفت: "اینها افسانه است. کسانی که این مسائل را در غرب یا ایران مطرح میکنند، دشمن اتحاد مسکو و تهران هستند. در ایران کسانی به این مسأله دامن میزنند که دوستان غربیها هستند. افرادی که از روسیه انتقاد میکنند، تمایلی به اتحاد قدرتمند ایران و روسیه ندارند و ما بسیار خوب میدانیم آنان چه کسانی هستند."
او همچنین درباره روابط خوب روسیه با اسرائیل و عربستان و تاثیر آن بر روابط با ایران گفت: "ما با همه روابط خوبی داریم و اسرائیل هم یکی از آنها است. ما علاقه نداریم روابط ایران و اسرائیل، ایران و لبنان، ایران و سوریه و ایران و هرجای دیگری آمیخته به تنش باشد. ولی این به آن معنا نیست که بخواهیم با ایران علیه اسرائیل یا با اسرائیل علیه ایران متحد شویم. نگران روابط خوب ما با اسرائیل نباشید. همان طورکه ما نگران روابط خوب شما با اوکراین نیستیم."
او درباره تعامل نفتی عربستان و روسیه و تلاشهای دو کشور برای ضربه زدن به صادرات نفت ایران گفت: «ما هم این انتقادات را شنیدیم و تأکید میکنم اینها شایعات هستند. من شایعه را دوست ندارم. بارها به دوستان ایرانیام گفتهام اگر در مورد اینگونه مسائل تردیدی دارید، بیایید و در تماسهای مستقیم و منظمی که بین وزیر نفت ایران و آقای الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه وجود دارد، مطرح کنید. لازم نیست برخی مسائل رسانهای شوند...»
جاگاریان افزود "شایعات و ابهامات را تبلیغات «بیبیسی» فارسی ایجاد کرده و به آنها دامن میزند؛ بنابراین نباید به آنها توجه کرد. «بیبیسی» فارسی یک شبکه معاند است و قابلاعتماد نیست. "
جاگاریان در ادامه گفت: «من پیشنهادی برای حل این مسأله دارم که باید دید آیا ایران آنها را قبول کند یا نه. برای مثال الآن به هر هتلی در سراسر ایران بروید، میتوانید از تلویزیونهای داخل اتاقها؛ شبکههای «یورونیوز»، «رادیو فرانسه» و «دویچهوله» را به زبان انگلیسی ببینید. این شبکهها گرایشهای ضد روسی و گاه ضد ایرانی دارند. اما آزادانه در دسترس هستند. ما پیشنهاد کردیم و میکنیم با صدور مجوز قانونی لازم امکان دیدن شبکه «راشاتودی» به زبان انگلیسی در هتلهای ایران مهیا شود. امیدوارم طرف ایرانی این پیشنهاد را عملی کند تا مردم ایران و کسانی که این شبکهها را میبینند ازنظر هر دو طرف آگاه شوند.»
سفیر روسیه در تهران در پاسخ به سوالی در این باره که چرا در گذشته روسیه به چند قطع نامه ضد ایرانی رای مثبت داده است، گفت: «آن سالها، دوره ویژهای در ایران بود، خود شما آن دوره را میپسندیدید؟ ببینید ما در مجامع بینالمللی مختلف سعی میکنیم از ایران حمایت کنیم. چه در موضوع حقوق بشر و چه مسائل دیگر. بهطور منظم و گاه حتی یک روز در میان طبق دستوری که از مسکو دارم، به وزارت خارجه ایران میروم. اطلاعاتی را میدهم و اطلاعاتی را میگیرم. آقای سنایی سفیر شما در مسکو هم بههمین شکل فعال است. ما متحدیم و از هم حمایت میکنیم و متقابلاً از حمایت ایرانیها در زمینههای مختلف هم تشکر میکنیم. اما درمجموع، جنبه اقتصادی و فرهنگی مناسبات دو کشور بسیار مهم است که امیدواریم در مسیر ارتقای سطح حرکت کنیم.»
با وجود اینکه جاگاریان تلاش میکند نگاه ایرانیها نسبت به روسیه را تغییر دهد، به نظر نمیرسد خیلی موفق باشد. او در واقع پاسخ هیچ انتقادی را نمیدهد، آنها را یا "شایعه" میخواند، یا "ساخته پرداخته رسانههای معاند". او منتقدان داخلی روسیه را هم وابسته به "غرب" میداند.
دکتر علی خرم دیپلمات پیشین وزارت خارجه و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره سخنان جاگاریان
به فرارو گفت: «اظهار نظر در این مورد را باید وزارت خارجه انجام دهد که از جزییات روابط مطلع است. نکته دوم این است که هر سفیری وقتی در یک پایتختی کار میکند بیشتر وجه خوشبینانه سیاست خارجی کشور خود را مطرح میکند. من هم که در کشورهای مختلف سفیر بوده ام همین تجربه را دارم. به این دلیل که سفیر باید بتواند خود را به مقامات و مردم آن کشور نزدیک کند؛ بنابراین درصدی از آنچه که سفیر مقیم میگوید خوشبینانه است.»
او در ادامه افزود: «نکته سوم این که اگر آنچه آقای جاگاریان میگوید از سوی آقای پوتین و لاوروف تائید و یا تکرار شد، در آن صورت قابل اطمینان است. من یادآوری میکنم چند ماه پیش سفیر روسیه در لبنان برای اسرائیل خط و نشان کشید که اگر اسرائیل به سوریه حمله کند روسیه چنین وچنان میکند و با موشکهای اس ۴۰۰ و اس ۳۰۰ و ... به مقابله با تهاجم اسرائیل میپردازد. یک هفته بعد اسرائیل به سوریه حمله کردند و روسیه هم هیچ کاری نکرد. به عبارت دیگر آنچه سفیر روسیه در لبنان گفته بود بیشتر برای دلگرم کردن مردم سوریه و لبنان بود، نه اینکه سیاست خارجی روسیه این باشد.»
خرم با بیان اینکه ما از سخنان سفیر روسیه استقبال میکنیم، اظهار کرد: "ان شاالله که روسیه متحد ایران باشد و ظرف یک سال آینده که ایران با شرایط بسیار سختی روبه رو میشود روسیه نه با نگاه معامله با کارت ایران بلکه با نگاه اینکه ایران متحدش است، پشت ایران بایستد."
اوتاکید کرد "آقای پوتین و آقای لاوروف تا به حال هیچ گاه از لفظ "متحد" و یا "متحد استراتژیک" برای ایران استفاده نکرده اند و حتی تکذیب هم کرده اند. برخی مقامات روسی گفته اند که روابط استراتژیکی با ایران وجود ندارد. حالا که سفیر روسیه میگوید، خب مقامات ارشد مسکو مانند لاوروف و پوتین هم همان را تکرار کند و اینکه در عمل ایران حس کند که روسیه در برابر هجمه عظیم آمریکا و متحدانش حامی و مدافعش است."
خرم درباره معنای لفظ "متحد" در دیپلماسی گفت: «"متحد" یعنی هر گونه حملهای به ایران شود گویی به روسیه حمله شده و روسیه وظیفه خود میداند که در مقام دفاع برآید. اگر یک کشور تحریم میشود کشور متحد وظیفه خود می داند که با این تحریم مقابله کند و از کشور مورد تحریم واقع شده حمایت کند. مثلا اگر ایران ارز خارجی کم دارد، روسیه به هر ترتیبی ارز خارجی به ایران برساند. اگر ایران در صادرات نفت مشکل دارد، روسیه نفت ایران را تحویل بگیرد و خودش صادر کند.»
خرم درباره اینکه در حال حاضر روابط ایران و روسیه در چه وضعیتی بسر میبرد، گفت: "روابط ایران و روسیه ضمن اینکه در مرحله همکاری قرار دارد، ولی بیشتر تحت تاثیر منافع روسیه در دنیا است. روسها عموما با کارت ایران بازی میکنند، با کارت ایران روابطشان را با اسرائیل و عربستان بهبود میدهد. مثلا وزیر انرژی روسیه با وزیر انرژی عربستان عکس مشترک میگیرد و تعهد میدهد جای خالی نفت ایران را در بازار پر کند. اگر روسیه "متحد" ایران بود باید مقابله آمریکا، عربستان و اسرائیل میایستاد.»