کد‌های جهانگیری

فرارو- کیاوش حافظی؛ یک روز بعد از آنکه رسانه‌ها به نقل از اسحاق جهانگیری گفتند معاون اول رئیس جمهور حتی اجازه تغییر منشی خود را ندارد، جهانگیری دو ویدئو در اینستاگرام خود قرار داد که باز هم از اختیارات محدود خود روایت می‌کرد.

جهانگیری در مراسم روز ملی صادرات گفته بود: من مکررا گفته‌ام در شرایط فعلی مدیران ریسک‌پذیر را می‌خواهیم. در واکنش به این صحبت‌های من برخی می‌گویند چرا در این شرایط مدیران را برکنار نمی‌کنید. من دستم قلم و کاغذی نیست که کسی را برکنار کنم این در حالی است که من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را هم نداشته‌ام؛ بنابراین از من انتظار نداشته باشید وکیل و وزیر تغییر دهم.

اسحاق جهانگیری البته در این مراسم مسائل دیگری درباره اختیاراتش و اداره تیم اقتصادی دولت را بیان کرد که خیلی مورد توجه قرار نگرفت. با این حال انتشار ویدئو‌های کوتاهی در صفحه اینستاگرام معاون اول رئیس جمهور می‌تواند تاکیدی بر این سخنان باشد.

 

جهانگیری در ویدئوی نخست می‌گوید: "واقعیت این است که در دولت یازدهم موفق بودیم که ثبات را به اقتصاد برگرداندیم. نرخ تورم را یک رقمی کردیم. فضای بین المللی مساعد شد. ۱۸ ماه در یک مذاکره نفس گیر فشرده با خارجی‌ها گفتگو کردیم که بتوانیم به یک توافق برسیم. خیلی از تابو‌ها را شکستیم که بتواند مذاکرات را به نتیجه برسد. خب شد. اتفاق افتاد. خیلی از دوستان می‌آیند یک کلیپ‌هایی می‌گذارند که من با حرارت دفاع می‌کنم. من با حرارت از این کار‌هایی که شد دفاع می‌کنم. این اتفاقات افتاد."

 

 

جهانگیری در ویدئوی دوم هم می‌گوید: "رئیس جمهور در دوره اول، اولویت اولش این بود که مساله برجام را به نتیجه برساند. شاید من بیشتر روی مسائل اقتصادی وقت می‌گذاشتم. در این دوره رئیس جمهور بیشتر در مسائل اقتصادی وقت می‌گذارد. تقریبا تنظیماتش، تنظیمات کامل اقتصادی است. معاون اقتصادی درست کرده که رئیس اتاق بازرگانی است. یعنی ما امروز باید اینجا می‌نشستیم و آقای نهاوندیان می‌آمد این حرف را می‌زد. آقای نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی سال‌های متمادی شما شده معاون اقتصادی رئیس جمهور و دبیر شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه و دبیر ستاد اقتصادی دولت که رئیس جمهور تشکیل می‌دهد هست."

در ظاهر امر  به نظر می‌رسد جهانگیری خواسته در لفافه سخن بگوید، اما در کلام او چند نکته وجود دارد.

 

۱- شیخ دیپلماسی نه اقتصاد: کافی است نیم نگاهی به شرایط اقتصادی کنونی کشور بیندازیم و دوباره این جمله جهانگیری که روحانی در دولت دوم بیشتر روی مسائل اقتصادی وقت می‌گذارد را بشنویم. جهانگیری نه تنها از کاهش اختیارات خود در حوزه اقتصادی روایت می‌کند بلکه به صورت تلویحی مسئولیت را متوجه رئیس دولت می‌داند.

 

---

بیشتر بخوانید: کاسه و کوزه‌هایی که سر جهانگیری شکست!

---

 ۲- افشای نام نهاوندیان: اسحاق جهانگیری در ادامه صحبت‌های خود چند بار نام محمد نهاوندیان را بر زبان می‌آورد. در حالی که پیش از این گفته می‌شد محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور در دولت دوازدهم بخشی از اختیارات جهانگیری در دولت گذشته را به دست گرفته و فرماندهی بخش اقتصادی دولت با م. ن. (محمدباقر نوبخت) است، نام م. ن. (محمد نهاوندیان) رئیس دفتر سابق رئیس جمهور نیز مطرح می‌شود. جهانگیری سه مسئولیت اقتصادی نهاوندیان را نام می‌برد و آنطور که پیداست معاون اقتصادی روحانی اختیارات وسیعی دارد. وسعت اختیارات معاون اقتصادی در برابر محدودیت معاون اول رئیس جمهور - که در برخی کشور‌ها جانشین رئیس جمهور است - باعث می‌شود جهانگیری در همین مراسم بگوید: "ما امروز باید اینجا می‌نشستیم و آقای نهاوندیان می‌آمد این حرف را می‌زد. "

۳- سخن ویدئوی دیگر: جهانگیری در ویدئوی اول از عملکرد اقتصادی دولت یازدهم که در امورات اقتصادی اختیارات بیشتری داشته دفاع می‌کند. او از بازگرداندن ثبات و آرامش به اقتصاد و پایین آوردن نرخ تورم به زیر ۱۰ درصد سخن می‌گوید. اما ناخودآگاه ذهن مخاطب با ارزیابی جملات جهانگیری و مقایسه شرایط اقتصادی کنونی از روحانی و نهاوندیان می‌خواهد از دست‌پخت اقتصادی خود دفاع کنند.

۴- احتمال خروج جهانگیری از دولت: شاید هم جهانگیری قصد افشاگری نداشت. در این صورت احتمالا تغییر جایگاهش در دولت را بر آن داشته که در دو دقیقه سخنانی بر زبان بیاورد که مسئولیت اوضاع اقتصادی را متوجه رئیس جمهور و دیگران می‌داند. حتی اگر اسحاق جهانگیری توضیح دهد که منظورش از آن جملات، این چند نکته نبوده، اما با گفتن اینکه اجازه تغییر منشی‌اش را هم ندارد روحانی و افرادی دیگری مثل نهاوندیان را دل‌آزرده کرده است. در این وضعیت نمی‌شود گفت که واعظی، نوبخت و نهاوندیان عقب نشینی می‌کنند و روحانی هم سکان هدایت اقتصاد دولت را به دستان جهانگیری می‌سپارند، بلکه ممکن است جهانگیری هم از دولت روحانی خداحافظی کند.

 

---

بیشتر بخوانید: معاون اول "تشریفاتی"؟!

---

البته طی یکی دو روز گذشته هم بعد از آنکه جهانگیری گفت اجازه تغییر منشی اش را هم ندارد، حرف و حدیث‌هایی درباره کناره‌گیری جهانگیری از دولت مطرح شد. الیاس حضرتی، نماینده تهران در مجلس در این باره به تسنیم گفت: به نظرم آهنگ، آهنگ رفتن آقای جهانگیری است. من مجموع اخبار و تحلیلم این است که ایشان از دولت خواهد رفت.

از سوی دیگر، غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران به ایلنا گفت: من از مسئله استعفای جهانگیری اطلاعی ندارم و فکر هم نمی‌کنم که واقعیت داشته باشد. قطعا نبود آقای جهانگیری ضربه‌ای به نیرو‌های حامی دولت به ویژه جریان اصلاحات خواهد بود، ولی ضربه بدتر آن است که آقای جهانگیری نتواند به وظایف خود عمل کند و نتواند حتی یک منشی را عوض کند.

عباس عبدی، روزنامه نگار و تحلیل‌گر مسائل سیاسی نیز روز گذشته در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: زمان برای کناره گیری جهانگیری از دست رفته و اگر او حالا استعفا دهد این استعفا فایده‌ای نخواهد داشت. به نوشته او "هنگامی که شواهد روشن حکایت از آن داشت که نه‌تن‌ها مجموعه اقتصادی همسو با معاون اول نیستند بلکه دایره تنگ‌تر شده است، تنها فرصت را برای کناره‌گیری از دولت از دست داد و هنگامی که حوادث دی‌ماه ۱۳۹۶ رخ داد، این فرصت بیشتر از پیش از دست رفت و پس از اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی دیگر نه‌تن‌ها نمی‌تواند چنین کند، بلکه معلوم نیست که نتایج مثبتی از کناره‌گیری احتمالی‌اش به دست آورد. "

این تحلیل گر سیاسی امروز هم در گفتگویی با روزنامه ایران گفته: "به نظر این طور می‌رسد که تقریباً همه تصمیمات اقتصادی اصلی را خود آقای روحانی می‌گیرد و فکر نمی‌کنم کس دیگری در این موقعیت باشد که چنین تصمیماتی بگیرد. اما به هر حال به عنوان یک جمع، می‌نشینند، صحبت و اظهارنظر می‌کنند و بر همین اساس، شاید در بیرون این طور تعبیر شود که دیگران هم در مقام تصمیم هستند. همان طور که اشاره کردم، چون بیرون تصوری از نقش آقای جهانگیری وجود دارد که در واقعیت چنین چیزی نیست، بنابراین برخی الان که متوجه این شکاف شدند، می‌گویند چرا اجازه می‌دهید چنین وضعیتی باشد؟ اما به نظر من بیرون آمدن مسأله‌ای را حل نخواهد کرد و شاید بهتر باشد که آقای جهانگیری همچنان در همان حد فرمال، درست مانند معاون اول‌های دیگر عمل کند تا ببیند آینده چه خواهد شد. در هر حال در این زمینه اکنون نظر قطعی ندارم. "