فرارو- جلسه آینده کمیسیون مشترک برجام، که برای نخستین بار پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برگزار می‌شود، ممکن است آینده برنامه هسته‌ای ایران را مشخص کند.
به گزارش فرارو، جمعه آینده جلسه کمیسیون مشترک برجام در سطح وزرای خارجه برای نخستین بار پس از خروح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از توافق هسته‌ای، برگزار می‌شود.
این جلسه در حالی برگزار می‌شود که پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مقامات ایرانی از اتحادیه اروپا درخواست کرده‌اند که برای تامین منافع اقتصادی ایران از برجام، تضمین‌هایی ارائه کنند. انتظار می‌رود که در جلسه روز جمعه وزرای خارجه کشور‌های باقی‌مانده در برجام؛ مسئله تامین منافع اقتصادی ایران محور اصلی گفتگو‌ها باشد.
اما آیا طرف‌های باقی‌مانده در توافق هسته‌ای خواهند توانست منافع اقتصادی ایران را تامین کنند؟ هنوز نمی‌توان با قاطعیت به این پرسش پاسخ داد. با این حال، قبل از برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام، مقامات فرانسوی و اروپایی در این خصوص با برخی رسانه‌ها گفتگو کرده و دورنمای کلی گفتگو‌های طرف‌های برجام را مشخص کرده‌اند.
یک منبع آگاه بلندپایه فرانسوی، که پرونده هسته‌ای ایران را دنبال می‌کند، به روزنامه الحیات گفته پاریس تلاش می‌کند "تاثیرات منفی عظیم" تحریم‌های آمریکا بر ایران را خنثی کند. این منبع در رابطه با دادوستد شرکت‌های اروپایی با ایران گفت: "اگر برای شرکت‌های اروپایی کانال‌هایی جهت کار با ایران وجود داشته باشد که آن‌ها را هم در معرض خطر قرار ندهد، اروپا از این امر حمایت خواهد کرد".
لحن مردد این منبع فرانسوی در خصوص تامین منافع ایران از برجام، با لحن سایر منابع دیپلماتیک فرانسوی و اروپایی که اخیرا با روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق‌الاوسط درباره جلسه کمیسیون برجام گفتگو کرده‌اند، مشترک است.
شاید به دلیل همین شک‌وتردید اروپایی‌ها درباره تامین منافع ایران است که منابع دیپلماتیک در پاریس به الشرق‌الاوسط گفته‌اند جلسه روز جمعه کمیسیون برجام، که با ریاست فدریکا موگرینی، مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا، برگزار خواهد شد، "تا حدود زیادی نقطه عطفی در بحران توافق هسته‌ای" خواهد بود.
الشرق‌الاوسط به نقل از منابع آگاه اروپایی مدعی شد بعید است که آنچه اروپایی‌ها در خصوص صادرات نفت ایران ارائه خواهند کرد، "کافی" باشد.
جلسه کمیسیون مشترک در شرایطی اتفاق می‌افتد که اخیرا واشنگتن از تمام مشتریان نفت ایران درخواست کرده، خرید نفت از ایران را به صفر برسانند. منابع اروپایی به این روزنامه گفته‌اند شرکت‌های نفتی بزرگ غربی نمی‌توانند کار با ایران را ادامه دهند، زیرا با تحریم‌هایی که آمریکا قصد دارد از چهارم نوامبر آینده اجرا کند، مواجه خواهند شد. منابع رسمی فرانسوی به الشرق‌الاوسط گفته‌اند پاریس و دیگر پایتخت‌های اروپایی به دو دلیل نمی‌توانند شرکت‌هایشان را به ادامه کار با ایران مجبور کنند: نخست: زیرا مقامات پایتخت‌های اروپایی اختیاراتی بر این شرکت‌ها ندارند و شرکت‌ها از آن‌ها دستور نمی‌گیرند. دوم: برخی از این شرکت‌ها در گذشته، رنج‌های زیادی از تحریم‌های آمریکایی متحمل شده‌اند و در نتیجه کسی مایل نیست این تجربه تلخ را تکرار کند.
تا همین اواخر، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام - بریتانیا، فرانسه و آلمان- امیدوار بودند که معافیت‌هایی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران، دریافت کنند. اما برایان هوک، رئیس بخش سیاست‌گذاری وزارت خارجه آمریکا، امیدواری اروپایی‌ها را به نا‌امیدی تبدیل کرد. هوک گفته آمریکا قصدی برای دادن مجوز یا معافیت تحریمی ندارد. زیرا این امر ممکن است فشار‌ها بر ایران را کمتر کند.
از ماه می گذشته، کشور‌های اروپایی، که همگی از استمرار برجام حمایت می‌کنند، تلاش کرده‌اند یک استراتژی برای مقابله با تحریم‌های آمریکایی پایه‌ریزی کنند. در این راستا کمیته‌های فنی ایرانی-اروپایی برای تعیین محتوای پاسخ به تحریم‌ها، جلسات زیادی برگزار کردند. اما به گفته منابع دیپلماتیک اروپایی، علیرغم اظهارات پرسروصدای اروپایی‌ها در خصوص "حاکمیت اقتصادی اروپا" و نیز عدم پذیرش آمریکا به عنوان "پلیس اقتصادی جهان"، اروپایی‌ها در سطح عملی دستاورد‌های اندکی محقق کرده‌اند. اروپایی‌ها برای حمایت از شرکت‌هایی که مایل‌اند دادوستد با ایران را ادامه دهند، قوانین موسوم به قوانین مسدودساز را مجددا فعال کرده‌اند و برای تامین مالی تعاملات تجاری با ایران، صندوقی ایجاد کرده‌اند.
در چارچوب این تدابیر، که به تصویب پارلمان اروپا نیاز دارد، فقط شرکت‌های کوچک و متوسط - که در بازار آمریکا حضور ندارند- می‌توانند با ایران کار کنند. این در حالی است که معلوم نیست این اقدامات اروپا بتواند منافع ایران را تامین کنند. به همین دلیل، مقامات بلندپایه هشدار داده‌اند که در صورت عدم تامین منافع ایران، ممکن است از برجام خارج شوند و غنی‌سازی هسته‌ای را از سر گیرند.
اما منابع فرانسوی در گفتگو با الشرق الاوسط درباره خروج ایران از توافق هسته‌ای به دلیل نگرانی از امکان افزایش تنش با واشنگتن هشدار دادند. این منابع با بیان اینکه "ایران در وضعی نیست که بتواند هشدار دهد یا شروطی را تحمیل کند"، ایران را به پذیرش پیشنهاد‌های گفتگو درباره سیاست‌های منطقه‌ای و برنامه موشک‌های بالستیکی دعوت کردند.
الشرق الاوسط در پایان مدعی شد تماس‌های پاریس با واشنگتن نشان می‌دهد دولت آمریکا "متقاعد" است که ایران نخواهد توانست در برابر اقدامات آمریکا ایستادگی کند و در نهایت به شروط ترامپ و وزیر خارجه‌اش، مایک‌پومپئو، تسلیم خواهد شد. به همین دلیل، جلسه جمعه آینده "فوق‌العاده مهم" خواهد بود زیرا، نشانه‌های مسیر برنامه هسته‌ای در ماه‌ها و سال‌های آینده و همچنین تبعات آن بر سایر مسائل، مانند سیاست منطقه‌ای ایران و برنامه موشکی آن، را مشخص خواهد کرد.
