به گزارش شهروند ، «پرونده صادرات گاز به ترکیه بسته شد» آن‌گونه که مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران مطرح کرده، از این پس صادرات گاز به ترکیه به روال معمول انجام خواهد شد و پول آن دریافت می‌شود، اما حمیدرضا عراقی درحالی گفته که تاکنون حدود ۸میلیارد مترمکعب گاز رایگان به ترکیه داده‌ایم که پیش از این مردان وزارت نفت بارها و بارها مفت فروشی گاز به همسایه غربی ایران را تکذیب کرده بودند.
ماجرا چیست؟
ماجرای این قرارداد به سال‌های پایانی دولت اصلاحات و سال ١٩٩٦ برمی‌گردد که ایران و ترکیه یک قرارداد گازی ٢٥ساله منعقد می‌کنند که طی آن ایران متعهد می‌شود سالانه ١٠میلیارد مترمکعب گاز به شرکت بوتاش ترکیه تحویل دهد، اما سال ٢٠٠٩، ایران با تکیه بر بند Take or pay در قرارداد مزبور مبنی بر لزوم تحویل سالانه ٢٠میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه و لزوم پرداخت خسارت از هریک از طرفین که قادر به تحویل یا دریافت این میزان گاز نباشند، از ترکیه شکایت کرد.
این پایان ماجرا نیست، در دادگاه مربوط به این شکایت ترکیه که نتوانسته بود گاز مورد تعهد خود را از ایران تحویل بگیرد، به پرداخت ٦٠٠میلیون دلار جریمه محکوم شد. پس از آن نوبت به شکایت ترکیه رسید. شرکت بوتاش در ژانویه سال ٢٠١٢ میلادی دو شکایت در زمینه «نامطمئن‌بودن شرکت ملی گاز ایران در تحویل گاز» و «کاهش قیمت گاز به دلیل تجاری» به دیوان داوری بین‌المللی ارایه کرد. در همان زمان مسئولان ترکیه اعلام کردند که به دنبال گرفتن ٢میلیارد دلار خسارت از ایران هستند، اما ترکیه‌ای‌ها بهانه اصلی را از جای دیگر به دست آورده بودند.
حذف آبونمان را قبول نداریم
اما اعتراضات نفتی‌ها به رأی دیوان محاسبات اداری و حذف آبونمان از قبوض گاز همچنان ادامه داد. به دنبال مخالفت بیژن زنگنه به این رأی، حالا مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران می‌گوید: این موضوع از نظر ما قابل قبول نیست، ولی چون قانون است، لازم‌الاجراست، به‌طوری که با حذف آبونمان یک‌هزار میلیارد تومان از بودجه شرکت ملی گاز کاهش پیدا کرد و وجود این بند به این دلیل بود که بتوانیم سرویس مطلوب را به مشترکین گاز ارایه کنیم. شما ببینید شرکت گاز در کنار فعالیت‌های توسعه‌ای باید به دنبال ایجاد شبکه هوشمند برود که این شبکه هوشمند پولش باید از این بخش تأمین می‌شد، اما قانون جلوی اخذ آبونمان را گرفت.
جزییات مصرف ۱۷هزار‌میلیارد تومان پول گاز
آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد چیزی حدود ۱۷هزار میلیارد تومانی که از مردم بابت پول گاز گرفته می‌شود. رقمی که عراقی در رابطه با نحوه هزینه‌کرد آن می‌گوید: ۸هزار میلیارد تومان آن سهم یارانه‌هاست و مابقی سود سهام و مالیات و مقداری نیز ارز حاصل از صادرات است که مستقیم در صندوق توسعه می‌رود. با این شرایط ما ۴۵۰۰میلیارد تومان هم هزینه‌های جاری داریم، حالا شما آبونمان را هم حذف کنید، چه مقدار باید درآمد کسب کنید تا آن را جبران کرده و بتوانید فعالیت خود را انجام دهید؟ این موضوع مستقیما در بیانیه‌ای که شرکت ملی گاز خطاب به دیوان محاسبات نوشته بود، آمد و رئیس دیوان محاسبات نیز اعلام کرده بود؛ این یک موضوع حسابداری است، اما در هرصورت ما آماده هستیم که در این زمینه شفاف‌سازی کنیم.
او در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به احداث ۹۰۰کیلومتر از خط ششم سراسری گفت: تنها بخش اندکی از این خط باقی مانده که انتظار داریم سال آینده همزمان با ارسال گاز به بخش بصره، آن را نیز مورد بهره‌برداری قرار دهیم.
همه گاز تولیدی را خودمان مصرف می‌کنیم و گازی برای صادرات نمی‌ماند
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چرا شرکت گاز در بازاریابی صادرات گاز ضعیف عمل می‌کند، گفت: مهمترین علت این است که ما هرچه را که تولید می‌کنیم، مصرف می‌کنیم و اگرچه شرایط سوق‌الجیشی ایده‌آلی داریم، ولی این موضوع موجب شده است که نتوانیم بازارهای خوبی را پیدا کنیم، هرچند که با کشور عراق دو قرارداد و با کشور ترکیه نیز یک قرارداد داریم، وقتی مردم و نهادهای دولتی و خصوصی صرفه‌جویی نمی‌کنند و قانونگذار نیز کاری انجام نمی‌دهد، تکلیف ما چیست؟ و هر آنچه را که تولید می‌کنیم، باید مصرف کنیم، هرچند که براساس آمارهای موجود، مردم در بخش خانگی بیشترین صرفه‌جویی را در مصرف گاز طی سال ۹۵ داشته‌اند.
عراقی با اشاره به قراردادهایی که بین انستیتوی دانشگاه تهران و یک شرکت کره‌ای به منظور مطالعه روی یک مینی‌ال‌ان‌جی منعقد شده است، گفت: خوشبختانه این کار درحال انجام است و اگر بتوانیم سرعت کار را بالا ببریم، اولین‌بار خواهد بود که ایران و کره روی یک لایسنس به تفاهم و توافق رسیده و می‌توانیم آن را صادر کنیم.
روسیه برای صادرات گاز به کویت راهی جز ایران ندارد
این مقام مسئول همچنین با اشاره به صادرات گاز به کویت گفت: اگر روسیه بخواهد گاز خود را به کویت صادر کند، چاره‌ای جز عبور آن از طریق ایران ندارد و ما نیز مذاکرات خوبی را با کره‌ای‌ها داشتیم، ولی حادثه‌ای که برای سفارت عربستان رخ داد، موجب شد که مذاکرات ما با کویت متوقف شود.
به گفته او، درحال حاضر ما صادرات گاز را به ترکیه داریم و به عراق نیز بین ۸ تا ۱۰میلیون مترمکعب گاز صادر می‌کنیم.
پول صادرات گاز به عراق را از راه ویژه‌ای دریافت می‌کنیم
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به صادرات گاز به عراق گفت: ما گازی را که به عراق می‌دهیم، پولش را می‌گیریم، اما نمی‌توانم بگویم این پول چگونه می‌آید، زیرا اگر آن را اعلام کنم، قطعا مشکلاتی برای ما ایجاد خواهد شد. همچنین درخصوص ترکیه نیز باید بگویم که ماجرای ارسال گاز به این کشور براساس رأی دادگاه به پایان رسید و ما حدود ۸میلیارد مترمکعب گاز را به این کشور براساس آن رأی صادر کردیم و هم‌اکنون گازی را که می‌دهیم، پولش را می‌گیریم.
عراقی در ادامه این نشست با اشاره به برنامه شرکت ملی گاز در برنامه ششم گفت: ما باید یک‌میلیارد مترمکعب گاز تولید و انتقال دهیم و خطوط نهم و یازده سراسری را نیز که شروع شده است، به اتمام برسانیم و همچنین ۲۰۰میلیون مترمکعب گاز را برای صادرات اختصاص دهیم که باید برای آن کار ویژه‌ای انجام شود، همچنین ۳۸ ایستگاه تقویت فشار و ۸هزار روستا را نیز گازرسانی کنیم.
دو سناریو برای خصوصی‌سازی ملی گاز
خصوصی‌سازی شرکت گاز از دیگر نکات مطرح‌شده در نشست دیروز بود که عراقی در رابطه با آن گفت: ما دو سناریو را برای این منظور پیگیری می‌کنیم که سناریوی اول، برون‌سپاری فعالیت‌ها به بخش خصوصی است، به‌طوری که مالکیت در اختیار دولت و اجرای کار برعهده بخش خصوصی است که این کار هم‌اکنون در شرکت ملی گاز درحال انجام است، اما سناریوی دوم که وزارت نفت پیگیری می‌کند، مطالعه روی ساختار صنعت نفت ایران است که مشخص شود کدام بخش‌ها باید در حاکمیت باقی بمانند و کدام بخش‌ها به بخش خصوصی منتقل شوند.
