اسکیزوفرنی یا روانگسیختگی، نوعی اختلال روانی است که با علائمی همچون از کارافتادگی فرآیندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف همراه است. این بیماری یکی از وخیمترین بیماریهای روانشناختی محسوب میشود.
ژنتیک، محیط اولیه، نوروبیولوژی و فرآیندهای روانی و اجتماعی از عوامل مؤثر در این بیماری عنوان شده و گفته میشود برخی مواد مخدر و داروها نیز باعث ایجاد یا تشدید علائم آن میشوند. رواندرمانی و توانبخشی حرفهای و اجتماعی در روند درمان این بیماری، تاثیرگذار است.
در موارد جدیتر - که امکان ایجاد خطر برای شخص بیمار و دیگران وجود دارد - ممکن است به بستری اجباری بیمار نیاز باشد. توهم، تکلم و تفکر آشفته به همراه اختلال در عملکرد اجتماعی و شغلی، عدم تمرکز، زوال بهداشت فردی و اختلال در خواب، از مشخصههای فرد مبتلا به این بیماری است.
امیررضا و امیرحسین به ترتیب ۱۳ و ۶ سال سن دارند که در یکی از محله های شهر «کاشان» با پدر و مادرشان زندگی میکنند. اینطور که روانشناس آنها میگوید، سه سال است با خوردن قرصهای پدر و مادرشان که هر دوی آنها هم از اسکیزوفرنی حاد رنج میبرند به خواب رفتهاند.
تاولهای روی دستهای امیرحسین، بخاطر سوختگی با آب جوش است. مادرش، زهره، میگوید: «کتری و قوری خراب است و مدام میسوزیم».
سیزده سالگی، زمانی است که باید دبستان را تمام کرده باشی و میان قد کشیدنت طعم هر چیزی را یاد بگیری. اینکه دستها زخمی میشوند و کسی باید باشد تا با دلشوره و شاید کمی تنبیه، زخمهات را ببندد اما این کار از دست زهره که مادر است بر نمیآید. او خود محتاج کمک زیادی است. حتی امیررضا روزها که پدر و مادر خسته از توهمات شبانه خوابیدهاند، غذا درست میکند و ظرفها را میشوید. مادر خانواده سابقه طولانیتری در ابتلا به اسکیزوفرنی دارد و بعد از آن هم ابوالفضل گرفتار شد.
او خیاط بود و به قول خودش: «هر وقت گدا میشدیم، کار میکردم» اما خانه نشان میدهد که سالهاست کسی به فکر کار و آبادانی در آن نبوده است. عجیب یا لااقل غیرقابل درک نیست؛ خانهای که چهار خانهنشین دارد و هر چهار نفر اسکیزوفرنی دارند، مگر قرار است چه شکلی باشد؟
عکاس: فاطمه صادقزاده/ایسنا