تعداد داوطلبان کنکور هر سال رو به کاهش است. دیگر این روزها اگر کسی ارشد قبول شود و مدرکش را بگیرد، شاید خیلی کار مهمی نکرده باشد. سال‌هایی که یک لیسانس، حکم مدرک دکترا را داشت، قبول شدن در آزمون ارشد آرزویی بود که هر کسی به آن نمی‌رسید. همه این ماجراها در کنکور کارشناسی بود و قبولی در کنکور ارشد و دکترا فقط آرزویی برای دانشجوها بود اما به مرور زمان وضعیت تغییر کرد.
به گزارش وقایع اتفاقیه، نسل پرجمعيت دهه 60 کنکور را پشت سر گذاشت و نوبت به دهه هفتادي‌ها رسيد. رقابت بر سر ورود به دانشگاه کمتر شد و کنکور به مرور زمان از رونق افتاد. قبولي در کنکور ديگر نه‌فقط يک آرزو که مرحله‌اي جدانشدني از زندگي دانش‌آموزان شد. جدا از اينکه دانش‌آموزي به ادامه تحصيلات علاقه‌مند باشند يا نه، صندلي خالي براي همه در دانشگاه‌ها وجود دارد. تا جايي که طبق آمار، تعداد داوطلبان آزمون ارشد هر سال نسبت به سال قبل کاهش داشته و کنکور از رونق افتاده است.
هر سال کمتر از پارسال
آمار ثبت‌نام‌کنندگان آزمون ارشد طي سال‌هاي اخير نشان مي‌دهد که تعداد داوطلبان، هر سال نسبت به سال قبل کاهش داشته است. امسال ۸۷۸ هزار و ۳۸۸ داوطلب در آزمون ارشد ثبت‌نام کرده‌اند. سال گذشته تعداد ۷۶۱ هزار و ۱۱۶ داوطلب در آزمون ارشد ثبت‌نام کردند که اين آمار نسبت به آمار آزمون سال ۹۴، تعداد ۵۱ هزار و ۸۹۷ و به عبارت ديگر 6,38 درصد کمتر بود. به عبارتي در سال 94، 813 هزار و 13 داوطلب در آزمون ثبت‌نام کردند.
در سال 93، 948 هزار و 239 داوطلب در اين آزمون شرکت کردند که بيشترين ميزان داوطلب مربوط به همين سال است. در سال 92 اما با يک روند کاهشي مواجه بوديم؛ به‌طوري‌که تعداد داوطلبان 896 هزار و 125 نفر بود. به عبارتي در سال 92 نسبت به سال 93 با کاهش 52 هزار نفري داوطلب مواجه بوديم. در سال 91 نيز تعداد داوطلبان 985 هزار و 979 نفر بود که اين آمار به‌جز تعداد داوطلبان در سال 92 نشان از روند کاهشي در ثبت‌نام داوطلبان دارد.
880 هزار داوطلب آزمون ارشد
شايد قبولي در دانشگاه‌هاي معتبر ايران هنوز هم به سختي سابق باشد اما ديگر دانش‌آموزي وجود ندارد که نتواند وارد مرحله تحصيلات عالي شود. زماني که کنکور هنوز داراي ابهت زيادي بود کارشناسان حذف آن را حق مسلم و لازم مي‌دانستند. امروز که در عمل کنکور ابهت سابق را ندارد، نقص‌هاي سيستم آموزشي جاي آن را گرفته است.
به گفته حسين توکلي، مشاور عالي سازمان سنجش تعداد ۸۷۸ هزار و ۳۸۸ داوطلب در آزمون ورودي دوره‌هاي کارشناسي‌ارشد ناپيوسته سال ۹۶ دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي از جمله دانشگاه آزاد اسلامي و همچنين بيست و دومين المپياد علمي دانشجويي ثبت‌نام کرده‌اند. از اين ميان، تعداد ۴۳۰ هزار و ۶۶ نفر زن و ۴۴۸ هزار و ۳۲۲ نفر مرد هستند. از اين ميان، تعداد ۷۱ هزار و ۷۷۴ داوطلب علاوه بر انتخاب کدرشته امتحاني اول، علاقه‌مندي خود را نيز به کد رشته امتحاني دوم اعلام کرده‌اند. در مجموع براي داوطلبان ثبت‌نام‌کننده و علاقه‌مندان به کدرشته امتحاني دوم ۹۵۰ هزار و ۱۶۲ کارت صادر شده است.
از تعداد ۹۵۰ هزار و ۱۶۲ کارت صادره، تعداد ۴۶۲ هزار و ۵۶۵ کارت براي داوطلبان زن و ۴۸۷ هزار و ۵۹۷ کارت براي داوطلبان مرد صادر مي‌شود. از اين تعداد داوطلب در آزمون ورودي دوره‌هاي کارشناسي‌ارشد ناپيوسته سال ۹۶، تا ساعت ۸ صبح روز چهارشنبه ۶ ارديبهشت ۹۶ تعداد ۶۰۰ هزار نفر معادل ۶۸. ۳۱ درصد داوطلبان از کارت خود پرينت تهيه کردند. به گفته توکلي، براي داوطلباني که در دو کدرشته ثبت‌نام کرده‌اند، دو کارت ورود به جلسه آزمون صادر شده است و توصيه مي‌شود اين دسته از داوطلبان دو کارت ورود به جلسه آزمون را پرينت بگيرند.
نارضايتي داوطلبان از ساعت برگزاري آزمون
بر اساس برنامه‌ريزي انجام‌شده، آزمون داوطلبان ۱۱ کدرشته شامل ۱۱۵۶ (آماد)، ۱۱۳۴ (مجموعه حسابداري)، ۱۱۳۳ (مجموعه روان‌شناسي)، ۱۱۲۴ (مجموعه زبان آلماني)، ۱۱۲۲ (مجموعه زبان روسي)، ۱۱۱۷ (مجموعه علوم تربيتي)، ۱۱۴۲ (مجموعه مديريت) ، ۱۲۵۱ (مجموعه مهندسي برق)، ۱۲۶۷ (مجموعه مهندسي مکانيک)، ۱۱۵۷ (مديريت بحران)، ۱۱۴۳ (مشاوره) در حوزه‌هاي امتحاني مربوط براي تعداد ۳۶۲ هزار و ۸۳۵ داوطلب که ۱۷۹ هزار و ۷۶۸ نفر زن و ۱۸۳ هزار و ۶۷ نفر مرد هستند، امروز ۷ ارديبهشت ۹۶ برگزار مي‌شود. در بعدازظهر امروز نيز آزمون ۶۳ کدرشته امتحاني (کدرشته‌هاي امتحاني شناور) براي ۱۳۷ هزار و ۴۰۹ داوطلب که از اين تعداد ۶۳ هزار و ۸۶۶ نفر زن و ۷۳ هزار و ۵۴۳ نفر مرد هستند، برگزار خواهد شد.
اولين مرحله آزمون بيست‌ودومين دوره المپياد علمي دانشجويي کشور نيز همزمان با برگزاري آزمون ورودي دوره‌هاي کارشناسي‌ارشد ناپيوسته سال ۱۳۹۶، در ۲۲ رشته برگزار مي‌شود. به گفته توکلي، شروع فرايند برگزاري آزمون، صبح‌ها از ساعت 7:30 و بعدازظهرها از ساعت 14:30 (دو و نيم بعدازظهر) است.
در حوزه‌هاي امتحاني صبح‌ها رأس ساعت 7:00 و بعد از ظهرها رأس ساعت 14:00 (دو بعدازظهر) بسته خواهد شد؛ لذا پس از بسته‌شدن در سالن‌هاي امتحاني از ورود داوطلبان به حوزه امتحاني، ممانعت به‌عمل خواهد آمد. با توجه به اينکه آزمون در دو نوبت صبح و بعدازظهر برگزار مي‌شود. بسياري از داوطلبان از ساعت بعدازظهر ناراضي هستند و گلايه‌شان اين است که ساعت دو و نيم ظهر وقت مناسبي براي آزمون دادن نيست.
دفترچه‌هاي آزمون داراي تنوع و شخصي‌سازي شده است و شماره داوطلبي، نام خانوادگي و نام هر داوطلب روي جلد دفترچه آزمون او درج شده است. اين دفترچه‌ها داراي تنوع بوده و در انواع A، B، C، D، E و F تقسيم مي‌شوند. پس از برگزاري آزمون و تصحيح اوراق، کارنامه کليه داوطلبان شرکت‌‌کننده در آزمون هر يک از کدرشته‌هاي امتحاني، به نحو مقتضي و در نيمه دوم خرداد سال ۱۳۹۶ از طريق سايت سازمان سنجش آموزش کشور در اختيار داوطلبان قرار داده خواهد شد.
افزايش مدرک‌گرايي و چالش بيکاري فارغ‌التحصيلان
امروزه با توجه به اشاعه دانشگاه‌ها و مراکز علمي متعدد در کشور، مدرک‌گرايي رواج يافته و سالانه شاهد فارغ‌التحصيلي گروه زيادي از جوانان تحصيلکرده هستيم که البته کمتر از مهارت‌هاي لازم براي ورود به بازار کار برخوردارند و اين همان چالشي است که از آن به‌عنوان فاصله بين صنعت و دانشگاه ياد مي‌کنند. براساس آمار، بين سال‌هاي 85 تا 94 جمعيت بيکار داراي تحصيلات عالي رشد سه و نیم درصدي و نرخ بيکاري جمعيت داراي تحصيلات عالي رشد 2,3 درصدي داشته است. همچنين نرخ مشارکت اقتصادي جمعيت داراي تحصيلات عالي در اين سال‌ها کاهش 5,1 درصدي داشته است.
بر اين اساس، درحالي‌که کارشناسان بر لزوم استفاده از توان و تخصص قشر تحصيلکرده در زمينه توليد تکنولوژي تأکيد مي‌کنند، واقعيت آن است که قشر تحصيلکرده متمايز از قشر داراي مدرک است و داشتن مدرک دانشگاهي لزوما به معناي داشتن تخصص نيست. با وجود اين موارد، اينکه همه جوانان يک کشور داراي تحصيلات تکميلي باشند، مي‌تواند ظرفيتي فوق‌العاده براي کشور باشد؛ به شرطي که رابطه شبکه آموزشي و دانشگاه‌ها با بازار کار قطع نباشد.
درصد کمي از دانشجوياني که بدون کنکور، در مراحل تکميل ظرفيت و به بهانه‌هاي مختلف وارد انواع دانشگاه‌ها و مؤسسات غيرانتفاعي مي‌شوند، به رشته تحصيلي خود يا به تحصيل علاقه و اعتقاد دارند. وقتي بسياري از اين دانشجويان پس از فارغ‌التحصيلي راهي به بازار کار نمي‌يابند، درست نيست چهار سال عمر و هزينه خود را در فضاهاي آموزشي طي کنند.
