با آواها و نواهای فرح بخش، نوروز خوان ها ، بالاجاده اي ها این كهن فرهنگان گوشه شمال غربی گلستان زمین به استقبال سال جدید و نوروز باستانی می روند. نوروزخوانی ترانه عاشقانه، عارفانه و مدح گونه نوروز خوان است. نوروزخوان، بهارى پر از عشق و امید و برکت را به مردم نوید میدهد. قدمت این آیین مازندرانی به پیش از اسلام باز میگردد و پس از اسلام نیز ابیاتی در مدح و ستایش پیامبر(ص) و ائمه اطهار به آن افزودند. نوروزخوانان در خطه ي درياي كاسپين طلیعه سال نو را به مردم بشارت میدهند. عکاس: سهیل قنبرزاده/ اسپوتنیک
دو هفته پیش از فرارسیدن سال نو، نوروزخوان با لباس محلی و به همراه یکی از دستیارانش به در خانههای مردم میرود و پس از خواندن اشعاری از قدرت حق تعالی در زمینه خلقت بشر از حضرت آدم تا حضرت خاتم (ص) و ائمه اطهار (ع) برای ساکنان آن منزل، آرزوی سلامت، تندرستی و برآورده شدن خواستههایشان را میکند .
نوروزخوانان با دریافت انعام یا تبرک به خانه دیگران میروند تا بشارت طلیعه سال نو را به مردم اعلام کنند.
دستههاى نوروزخوان به در خانه مردم مراجعه و شروع به آوازخوانى میکنند، تا صاحب خانه هدیهاى به آنها بدهد. هدایا معمولا پول نقد، آرد، برنج، تخم مرغ، قند و شكر است و میزان آن به کرم الطاف صاحب خانه بستگى دارد.
در گذشته نوروز خوانان چند نفر بودند که یک نفر اشعار را می خواند، یک نفر ساز می زد، نفر دیگر که به آن کوله کش (بارکش) می گفتند هدايا را در خورجين اسب مي گذاشت و راهي و خانه به خانه مي شدند. كه در عصر حاضر كسي ساز شورش را نمي نوازد.
به در خانه های مردم می روند و می خوانند:
اول به نام خدا، سلام بر ته ای آقا/بئومه دولت سرا، سر کشمبه همه جا/غاصه ره دمبه پی یا، درنه عیید ماه/نوبهار موارک بو، لاله زار موارک بو
نگاه دختران دم بخت از تالار خانه به نوروز خوانان نگاهی است كه نغمه سالی پر از امید و آرزو را دارد و نغمه نوروز خوانان شاید نغمه آشنای جوان دم بختی است كه در هیبت نوروز خوان و آواز نوروز خوانی بهار را مژده می دهد و زندگی نو و طبیعتی نورسته و یا بر آوردن آرزویی در دل را نوید می دهد.
نوروز خوانی در بالاجاده و فرهنگ بالاجاده اي ها تنها مژده جشنی چند روزه و صوری نیست بلكه پیامی است كه هر ساله با مضامین خاص خود تعالی شخصیتی و اجتماعی را نوید می دهد و نورستگی طبیعت را با نوخواهی انسان پیوند می زند تا در سایه توجه به عمق هستی و آفرینش، تحولی اساسی در منش شخصی و زندگی اجتماعی انسان ها ایجاد شود.
رسم حاجی فیروز در واقع برگرفته از آیین نوروز خوانی باستان می باشد.
نوروز خوان ها .
نوروز خوان ها .