انتشار کتاب بهرام بیضایی به زبان انگلیسی

نمایشنامه‌های بهرام بیضایی تاکنون به زبان‌های مختلفی از جمله انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و عربی ترجمه شده و در اروپا و آمریکا روی صحنه رفته است. اخیراً نمایشنامه «چهار صندوق» از این هنرمند عرصه تئاتر و سینمای ایران به همت مریوان حلبچه‌ای به کُردی ترجمه و در سلیمانیه عراق منتشر شد. همچنین به تازگی توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان کتاب «فتحنامه کلات» به زبان انگلیسی منتشر شده است.

به گزارش مهر، این نمایشنامه از آثاری است که منتقدان حوزه نمایش همواره آن را جزو یکی از بهترین آثار بهرام بیضایی و همچنین تاریخ ادبیات نمایشی در ایران دانسته‌اند. تاریخ تألیف این نمایشنامه به سال ۱۳۶۱ برمی‌گردد و به مقطعی از حضور قوم مغول در ایران می‌پردازد.

«کلات» نام یکی از روستاهای خراسان است به حکمرانی «توی‌خان». او یکی از سرداران مغول به نام «توغای» را نزد خود می‌خواند تا در بزم کشتاری که کرده‌اند به مهمانی و عیش بنشینند. آنها هم‌زمان برای قتل یکدیگر دسیسه می‌چینند تا با ریختن خون دیگری، رقیب را از میدان به در کنند. روایت ادامه ماجرا، فتحنامه را به خون‌نامه‌ای تبدیل می‌کند که در پس‌زمینه نگاهی تراژیک به تاریخ ایران است. همچنین تأملاتی جزئی‌نگرانه به روابط انسانی و مفاهیم بشری چون عشق، قتل، خیانت و ...

متن این نمایشنامه اولین بار در سال ۱۳۶۲ از سوی انتشارات دماوند چاپ شد. ۱۱ سال بعد، در سال ۱۳۷۳ این اثر به همت انتشارات روشنگران بار دیگر منتشر شد و تاکنون نیز به چاپ‌های متعدد رسیده است و در بازار کتاب موجود است. اما ترجمه انگلیسی این نمایشنامه با عنوان Kalat claimed اولین بار است که در ایران منتشر می‌شود.

درباره مترجم اثر، منوچهر انور نیز باید گفت او از جمله چهره‌های تأثیرگذار در حوزه نشر ایران است. انور ویراستاری جلد اول کتاب‌های «تاریخ تمدن ویل دورانت» با ترجمه امیرحسین آریان‌پور را به عهده داشت و همچنین ویرایش و بازنویسی ترجمه بهمن شعله‌ور از رمان «خشم و هیاهو»ی ویلیام فاکنر را انجام داد.

آنونس فیلم‌های آثار کارگردانان مطرحی چون علی حاتمی، عباس کیارستمی، داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی و همچنین اصغر فرهادی با صدای او پخش شده‌اند. از آثار قدیمی‌ترش نیز می‌توان به گویندگی در فیلم «باد صبا» ساخته آلبرت لاموریس اشاره کرد.

بهرام بیضایی که هم‌اکنون در آمریکا به سر می‌برد، بعد از اعلام خبر ترجمه کتاب به قلم منوچهر انور در یادداشتی کوتاه خطاب به این چهره نوشت: «دوست و سرور گرامی، منوچهر انور. خوشحالم از رنج بیست ساله به راستی رستید - از فتح‌نامه‌ی کلات و وسواس ترجمه! هم سپاسگزار و هم شرمنده منم! کتاب درآمده را ندیده‌ام و همینطور ندیده شادباش و خسته نمانید بر شما!»

ترجمه انگلیسی نمایشنامه «فتح‌نامه کلات» اثر بهرام بیضایی با نام Kalat claimed به همت منوچهر انور در ۲۲۷ صفحه چاپ شده است.