معنای هشدار "هسته‌ای" لاریجانی

فرارو- یک کارشناس مسائل هسته ای درباره نطق پیش از دستور لاریجانی در روز چهارشنبه گفت: «صحبت آقای لاریجانی از یکسو پاسخی به مجلس نمایندگان و سنای آمریکا است و از سوی دیگر پاسخی به گزارش بان کی مون است که بداند ایران درباره سیاست های دفاعی خود با کسی تعارف نمی کند.»

رئیس مجلس با انتقاد از گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره برنامه موشکی ایران، غرب را تهدید به راه‌اندازی کارخانه هسته‌ای برای غنی‌سازی کرد. علی لاریجانی در نطق پیش از دستور روز چهارشنبه اظهار کرد: مجلس شورای اسلامی با کمال تاسف از اقدام دبیرکل به دولت آمریکا و مجلس نمایندگان و سنا هشدار می‌دهد اقدامات ایذایی در مقابل توافق هسته‌ای به نقطه‌ای رسیده است که راهی جز مقابله برای ایران باقی نمانده است. وی همچنین ادامه داد: لازم است سازمان انرژی اتمی مطابق قانون مربوطه طرح راه‌اندازی کارخانه هسته‌ای برای غنی‌سازی در درجات موردنیاز کشور را آماده نموده و مجلس شورای اسلامی را در جریان امر قرار دهد.

این در حالی است علی اکبر صالحی روز گذشته گفت که ایران برنامه ای برای ساخت کارخانه جدید غنی سازی ندارد.

صحبت های لاریجانی در سالگرد برجام چه معنا و مفهومی دارد؟

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته ای در گفتگو با فرارو گفت: «البته بنده متوجه نشدم منظور آقای لاریجانی از کارخانه غنی سازی چیست. کار راکتور اراک غنی سازی اورانیوم نیست، بلکه همچون راکتور تهران اورانیوم غنی شده را در آنجا برده و رادیو ایزوتوپ های دارویی تولید می کنند. لذا ممکن است منظور آقای لاریجانی این بوده که ایران نباید معطل چینی ها شود و باید طبق توافق به راه اندازی راکتور اراک اقدام کند.»

وی ادامه داد: «دوم اینکه در بحث بدعهدی طرف مقابل و اینکه ایران چه اقدامی باید انجام دهد موضوعی است که در کمیته نظارت بر اجرای برجام که آقای لاریجانی نیز عضو آن است تصمیم گیری می شود. لذا حتما صحبت ایشان جمع بندی این جلسه درباره بدعهدی و کم کاری غرب در لغو تحریم ها است. یعنی وقتی آژانس اذعان کرده که ایران تمام تعهدات خود را انجام داده نباید منتظر ماند که طرف مقابل متقاعد شود و تحریم ها را لغو کند، بلکه ایران باید مجموعه اقدامات متقابلی انجام دهد که آنها حواسشان جمع شود.»

وی افزود: «پاسخ آقای لاریجانی به مجلس نمایندگان و سنای آمریکا نیز جالب است که هشدار می دهد اگر روند کنونی را ادامه دهند عملا ایران را ترغیب به سیاست های گذشته می کنند.»

این کارشناس مسائل هسته ای تصریح کرد: «لذا صحبت آقای لاریجانی از یکسو پاسخی به مجلس نمایندگان و سنای آمریکا است و از سوی دیگر پاسخی به گزارش بان کی مون است که بداند ایران درباره سیاست های دفاعی خود با کسی تعارف نمی کند.»

وی افزود: «در واقع اظهارات آقای لاریجانی درباره گزارش بان کی مون نوعی هشدار است که اگر این روند ادامه یابد ایران مجبور می شود همچون سال 84 تمامی توافقات را کنار بگذارد. البته از نظر من برجام متفاوت از توافق ابتدای دهه 80 با اتحادیه اروپا است و دارای چارچوب مشخصی است و تخلفات را دقیق تر می توان بررسی کرد.»

بهشتی پور در پاسخ به این سوال که جنابعالی روند اجرای برجام در سال دوم را نسبت به سال اول چطور پیش بینی می کنید؟، گفت: «بنده از ابتدای برجام این موضوع را تکرار کردم که بر خلاف تصور خیلی ها هر چقدر از اجرای برجام می گذرد شانس موفقیت آن بیشتر می شود.»

وی ادامه داد: «لذا موفقیت برجام در سال دوم نسبت به سال اول بیشتر است و به همین ترتیب موفقیت آن در سال سوم بیشتر از سال دوم خواهد بود. چراکه اساسا این سند بر اساس مقدورات طرفین نوشته شده است و راه حلی است که بعد از 36 سال ایران و گروه 1+5 توانسته اند درباره یک موضوع به وحدت نظر برسند و این خود یک موفقیت است.»

وی افزود: «یعنی در توافق برجام طرفین درباره موضوعی به راه حلی رسیدند که باعث شد به سمت هم حرکت کنند بدون اینکه از مواضع اصولی خود عبور کنند. لذا هرچه از اجرای این توافق می گذرد مشکلات آن در اجرا کمتر می شود چراکه آن سوءتفاهم ها و بی اعتمادی ها به مرور با اجرای برجام از بین می رود.»

بهشتی پور گفت: «به طور مثال در ابتدا عنوان می شد اگر ایران تعهدات خود را انجام داد اما آژانس آن را تایید نکرد چه باید کرد. اما دیدیم که ایران تعهدات خود را انجام داد و آژانس هم تایید کرد. بعد عنوان کردند اگر آژانس جاسوسی کرد و به مراکز امنیتی و حساس ما دست یافت چه کنیم. بعد دیدند ترتیباتی اتخاذ شد که همچین اتفاقی روی نداد.»

وی ادامه داد: «بعد روی تئوری دیگری به نام تئوری ماشه مانور دادند مبنی بر اینکه غرب اسلحه را روی گیجگاه ایران گذاشته و هرگاه بخواهد ماشه را که همان بازگشت تحریم ها است می چکاند. اما اکنون بعد از یک سال مشاهده می شود که تمام قطعنامه های تحریمی حذف شده است و فقط قطعنامه 2231 باقی مانده است اگرچه این قطعنامه بالقوه می تواند قطعنامه های قبلی را بازگرداند اما به هر حال اکنون ایران با یک قطعنامه سر و کار دارد. لذا هر چه جلوتر می رویم بر خلاف برخی تبلیغات موانع اجرای برجام برطرف می شود.»

وی افزود: «ما فقط در زمینه رفع تحریم ها که البته بخش خیلی مهمی از برجام است با موانع بسیار زیادی روبرو هستیم که یکی از دلایل آن این است که لابی اسرائیل در مراکز پولی و بانکی دنیا نفوذ بالایی دارد و دلیل دیگر این است که آیین نامه ها و بخش نامه هایی که بانک های ایران باید در طول هشت سال اخیر انجام می دادند چون تحریم بودند انجام ندادند و اکنون دچار مشکل هستند و دلیل دیگر اینکه خود آمریکا هم به هر حال بدش نمی آید تا آنجا که می تواند استخوان لای زخمی نگاه دارد.»

این کارشناس مسائل هسته ای تصریح کرد: «اما با گذشت زمان این سلاح کارایی خود را از دست می دهد به شرط اینکه ایران به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کند و فقط حرف آن را نزند.»

بهشتی پور گفت: «بنابراین بنده معتقدم برجام سندی نیست که به راحتی بتوان آن را کنار گذاشت اما لازم است هر از گاهی صحبت هایی همچون صحبت آقای لاریجانی بیان شود تا طرف مقابل بداند این کِشی نیست که تا ابد بتوان آن را کشید و بالاخره ممکن است این کِش در جایی پاره شود. یعنی طرف مقابل باید بداند اینطور نیست که هر حرفی بزنند و هر کاری بکنند اتفاقی نخواهد افتاد؛ چراکه ایران بالقوه می تواند کارهای مختلفی انجام دهد.»