چند روزی از حادثه انفجار لوله گاز در منطقه شهران می‌گذرد؛ حادثه‌ای که به مرگ دو کارگر و قطع خدمات عمومی مردم همچون گاز و... منجر شد؛ حادثه‌ای که با وجود ادعای برخی مسئولان مبنی بر همدلی و همراهی دستگاه‌ها، بار دیگر ثابت کرد که تهران برای حوادثی این چنینی آماده نیست.
محل انفجار شدید صبح امروز در شهران
چند روزی ازحادثه شهران می‌گذرد و هنوز آثار این حادثه در سطح محله به خوبی نمایان است، با این حال مسئولان امر، عنوان کرده‌اند تا پایان عملیات بهسازی، وضعیت خیابان به همین شکل باقی می‌ماند. علت‌های زیادی از جمله حفر تونل مترو، حرکت TBM، شکستگی لوله آب و فاضلاب، پارگی لوله گاز و... هزار ادعا و بهانه ، برای وقوع این حادثه عنوان شده اما آنطور که عیسی فرهادی فرماندار شهرستان تهران به ایسنا گفته بود: براساس ارزیابی‌ها، رانش و نشست زمین منجر به شکستگی لوله گاز زیرزمین شده و در نهایت جرقه برق انفجار را در پی داشته است.
حادثه شهران با اظهارنظر تعداد زیادی از مدیران ارشد شهری در فضای مجازی همراه شد و مسئولان شهری از همان ابتدا وجود ارتباط بین حفاری مترو با وقوع حادثه را رد و به این بهانه موضوع مدیریت یکپارچه شهری را مجدد مطرح کردند به نحوی که قالیباف، شهردار تهران در صفحه اینستاگرام خود، نوشت: یکی از نقص‌های اصلی که در چنین بزنگاه‌هایی رخ می‌نماید، فقدان مدیریت یکپارچه شهری است.
محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران نیز معتقد است: آتش‌سوزی در محله شهران واقع در غرب تهران هشداری جدی برای تمامی نهادها، سازمان‌ها و مسوولان کشور است چراکه به‌دلیل تحقق نیافتن مدیریت یکپارچه شهری شاهد موازی‌کاری تمامی نهادهای خدمتگزار در شهر هستیم و اطلاعات مربوط به آب، گاز، تلفن، برق، شبکه راه‌ها و مترو در اختیار یک نهاد واحد مانند شهرداری قرار ندارد.
عجله شهرداری در بیان علت حادثه
با این حال هاشمی استاندار تهران، با اشاره به انجام پیگیری‌های لازم برای تعیین علت حادثه شهران، تأکید کرد: موضوع علت حادثه خیابان شهران در دست بررسی است و هنوز نظرات کارشناسی در این زمینه اعلام نشده است و با توجه به ورود قوه قضائیه به این موضوع، قطعاً پیگیری‌ها سریع‌تر انجام و علت حادثه نیز مشخص خواهد شد.
استاندار تهران درباره تکذیب ارتباط حادثه شهران با حفاری‌های مترو در منطقه از سوی یکی از مسئولان شهرداری، تأکید کرد: هنوز علت کارشناسی حادثه مشخص نشده است و مسئول مربوطه در بیان این مطلب اندکی عجله کرده است.
عجله را منتشر کنندگان خبر ارتباط مترو با شهران داشتند
ناصر امانی معاون برنامه ریزی و توسعه امور شوراها، با بیان اینکه شهرداری به نظر کارشناسان قوه قضائیه، در خصوص علت حادثه تمکین می کند گفت: شهرداری در بیان علت عجله نکرده بلکه افرادی و دوستانی که در شبکه های مجازی علت را برخورد بیل مکانیکی و مترو عنوان کردند، عجله کردند.
مسئولان شهرداری و اداره گاز صلاحیت بیان علت ندارند
ابوالفضل قناعتی عضو هیات رئیسه شورای شهر نیز با بیان اینکه نه مسئولان شهرداری و نه اداره گاز ، صلاحیت اعلام بیان حادثه را ندارند گفت: در زمان حادثه شهران، مسئولان قوه قضائیه از ساعات ابتدایی در محل حادثه بودند و نسبت به تهیه فیلم، عکس و سایر مستندات اقدام کردند بنابراین نباید مسئولان در مورد علت حادثه فرافکنی کنند و باید همه منتظر اعلام مقام قضائی باشند.
مقصر حادثه خسارت مردم را بدهد
معصومه آباد، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر نیز با بیان اینکه اتفاق عجیبی که در این حادثه رخ داده، فاصله 25 متری بین نقطه حادثه و حفاری مترو است گفت: حفاری مترو یک ماه قبل به اتمام رسیده بود و این درحالی است که حوادث ناشی از گاز، آنی بوده و اگر مترو در این انفجار نقش داشت باید پیش از این رخ می داد.
وی افزود: پس از اعلام مقصر توسط قوه قضائیه، سازمانی که مقصر شناخته می‌شود که رعایت پایش شاخص ایمنی را انجام نداد و باید خسارت مالی و جانی حادثه دیدگان را پرداخت کنند.
ادامه جستجوی برای یافتن جسد کارگر دوم
پرکردن گود ربطی به جسد راننده بیل مکانیکی ندارد
اقبال شاکری رییس کمیته عمران شورای شهر در مورد آخرین وضعیت حادثه شهران با بیان اینکه پیکر یکی از کشته شدگان حادثه پیدا شده اما تلاش برای یافتن جسد دومین نفر ادامه دارد گفت: بااینکه جستجوها در تونل برای یافتن اثری از راننده بیل مکانیکی ادامه دارد اما تاکنون این مهم محقق نشده است.
وی در پاسخ به برخی اخبار مبنی بر مدفون شدن جسد این کارگر در چهارراه شهران با پر کردن گودال، گفت: موضوع آنگونه که در شبکه مجازی اعلام شده نیست چرا که جسد این مرد در تونل قرار دارد و در محدوده گودال نیست کمااینکه تلاش آتش نشانان برای پیدا کردن جسد در داخل تونل ادامه دارد ولی با توجه به حجم خاک وارد شده به تونل و عمق سه متری آب این روند به کندی صورت می‌گیرد.
سرقت منازل برخی از خانه‌های شهران
رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران با بیان اینکه تمام خطوط زیربنایی به غیر از خط تلفن ثابت در محل حادثه وصل شده است، گفت: متاسفانه برخی ناهماهنگی‌ها پس از حادثه شهران، نمود و بروز کرد؛ بگونه‌ای که شهرداری اقدام به تامین امکانات برای سکونت موقت برخی از سکنه کرده تا محله ایمن شود و مقصر از سوی قوه قضائیه مشخص شود اما بعد از تخلیه و تخریب برخی خانه‌ها، متاسفانه شاهد سرقت از این خانه‌ها بودیم هرچند که پلیس این سارقان را دستگیر کرده اما این مسئله نشان می‌دهد در ایجاد تدابیر حفاظتی، امنیتی و پلیسی نقایصی وجود دارد که لازم است پلیس نیز در زمان مدیریت بحران‌ها به موقع وارد شود.
شاکری با بیان اینکه در حادثه شهران تنها یک لوله گاز هشت اینچی شکسته و این درحالیست که لوله گاز 18اینچی نیز از نزدیکی محل عبور کرده است گفت: نکته جالب اینکه اداره گاز اعلام کرده زمان تاخیرش به علت دور بودنش از سرمنشا قطع بوده است و هیچ سیستم اتوماتی برای قطع گاز جود ندارد! که لازم است اداره گاز علاوه برایجاد تکنولوژی جدید، نقشه عبور تاسیسات را به مدیریت شهری بدهد تا حداقل در ساخت و سازها، حریم این لوله که باید 20متر باشد رعایت شود و نباید اطلاعات را مخفی کنند.
نشت آب را مسئولان ندیدند
عمق گودال غیرقابل قبول است
شاکری با بیان اینکه اداره آب نیز اعلام کرده که هیچ نشانی از نشتی آب ندیده گفت: بااین حال هم کارگان مترو و هم اهالی از نشت آب چند ساعت قبل از حادثه خبر دادند که دادستانی با جمع آوری اطلاعات و مستندات در حال بررسی این ادعا است.
وی با بیان اینکه قطعا ریزش زمین باعث قطعی شبکه، انفجار و ورود آب به داخل تونل مترو شده است گفت: باید علت نشست زمین بررسی شود چراکه عمق این ریزش غیرقابل تصور است و نشان می‌دهد که به دلیل انفجار، سقف مترو شکسته و این گود عظیم به ارتفاع 50متر ایجاد شده است.
شاکری با اشاره به گزارش مرکز تحقیقات مسکن گفت: کارشناسان این مرکز عنوان کردند حجم خاکی که به تونل ریزش کرده پایین‌تر از حد معمول بوده و این مسئله فرضیه خالی بودن سازه خاکی را نشان می دهد و این درحالیست که ادارات آب ، گاز و حتی مترو در این منطقه حفاری داشته اما متوجه این فضای خالی نشده است! و این در حالیست که باید تمام مطالعات ژئوتکنیک خاک را انجام می‌دادند اما گویا این مهم محقق نشده است.
وی با اشاره به اینکه باید مهندسان مشاور مطالعات ژئوتکنیک خاک را تا سطح زمین اندازه گیری می کردند گفت: اگر مطالعات ژئوتکنیک را انجام و خاک را اسکن کرده بودند حتی تراوش آب را نشان می داد.
شهران درس عبرتی برای مسئولان
شاکری حادثه شهران را درس عبرتی برای مدیران دانست و گفت: اگر خدایی ناکرده این اتفاق در زمان راه اندازی مترو و عبور قطار رخ می‌داد حتما تمام مسافران در زیر خاک مدفون شده و فاجعه ای رخ می‌داد و این درحالیست که باید مشاوران طرحهای آب و گاز پاسخ دهند و اگر توانایی ندارند کنار گذاشته شوند و این درحالیست که پروژه‌ها باید مشاور محور نه کارفرما محور باشد و مشاور براساس کارهای علمی باید کار خود را پیش ببرد نه اینکه بله قربان‌گو باشد و در زمان بروز حوادث باید مشاوران طرح تاوان کوتاهی خود را بدهند.
وی در مورد ورود شورای شهر به این پرونده نیز گفت: پس از ارائه گزارش حادثه شهران توسط قالیباف در صحن علنی، کمیته های مرتبط از جمله ایمنی و عمران و... کارهای پژوهشی خود را برای رفع موانع آغاز کرده و به زودی خبرهای خوبی منتشر خواهد شد.
پرونده انفجار شهران در انتظار نظر مسئولان قوه قضائیه است تا مشخص شود چه عامل و عواملی قاتل جان دو کارگر شد و ترس را برای ساعت‌ها در دل مردم شهران مهمان کرد.
