فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به صحبت نخست وزیر ترکیه مبنی بر شکل گیری ائتلافی سه گانه برای عملیات در خاک سوریه گفت: «اگر نیروهای ترکیه وارد خاک سوریه شوند احتمال اینکه مورد هدف نیروی هوایی روسیه قرار بگیرند خیلی زیاد است؛ چراکه روس ها مترصد انتقام گیری از ترک ها هستند و این موضوع قطعا تنش ها را بیشتر خواهد کرد و این یک ماجراجویی نظامی است.»
احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه در کنفرانس مشترک مطبوعاتی با دبیرکل ناتو گفت که این کشور به همراه عربستان سعودی و یک کشور دیگر عملیات مبارزه با تروریسم را در سوریه و با حمایت منطقه ای آغاز خواهد کرد. پیش از این وزیر خارجه قطر از احتمال عملیات مشترک نظامی قطر، عربستان سعودی و ترکیه در خاک سوریه خبر داده بود. لذا با سخنان جدید نخست وزیر ترکیه، احتمالا کشور سوم در این ائتلاف قطر است.
هدف از شکل گیری این ائتلاف چیست؟
مسعود اسداللهی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «این صحبت آقای اوغلو اگر دقیق نقل شده باشد چیز تازه ای نیست و ائتلاف میان این سه کشور از ابتدای بحران سوریه وجود داشته و در حمایت از گروههای مسلح تکفیری و غیرتکفیری به لحاظ تامین سلاح، تامین مالی و لجستیکی و حمایت های سیاسی و رسانه ای کاملا با هم هماهنگ بوده اند.»
وی ادامه داد: «اما اینکه چرا اکنون بحث دخالت مستقیم نظامی این سه کشور مطرح می شود باید گفت اولا عربستان آنقدر در بحران یمن فرو رفته که قادر به دخالت نظامی در هیچ کشور دیگری نیست. حتی در بحران یمن، عربستان و امارات روی به استفاده از مزدوران خارجی آورده اند و نیروهای مزدور و جیره خوار کلمبیایی را از طریق شرکت های امنیتی برای جنگیدن در یمن استخدام کرده اند. لذا اینکه عنوان شود عربستان قصد دارد به سوریه نیرو بفرستد امر بسیار مضحکی است.»
وی افزود: «بنابراین اینکه گفته شده قرار است ائتلافی متشکل از سه کشور در سوریه عملیات نظامی کنند در واقع پوششی برای دخالت نظامی ترکیه در سوریه است و عملا عربستان و قطر یا در این ائتلاف حضور نخواهند یافت و یا حضوری کاملا سمبلیک و نمایشی خواهند داشت.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: «لذا اگر قرار باشد دخالت زمینی صورت بگیرد تنها ارتش ترکیه چنین اقدامی خواهد کرد و اسم سه کشور را گذاشتند تا نوعی اعتبار منطقه ای به آن بدهند.»
اسداللهی درباره مخاطب اصلی شکل گیری چنین ائتلافی گفت: «اگر چنین اتفاقی روی دهد که به نظر من بسیار بعید است، در واقع علیه ارتش و نظام سوریه خواهد بود و علیه داعش نیست؛ چراکه این سه کشور اکنون از داعش حمایت می کنند و فروش نفت داعش به ترکیه کاملا اثبات شده و حمایت عربستان و قطر از داعش نیز موضوعی پنهانی نیست.»
وی ادامه داد: «چنین دخالت نظامی از سوی ترکیه می تواند علیه کُردهای سوریه نیز باشد؛ چراکه ترکیه به شدت نگران است کردهای سوریه که در سه منطقه جدای از هم زندگی می کنند پیوند جغرافیایی پیدا کنند. اکنون کردها در سه منطقه شامل شمال شرقی، شمال غربی و نقطه ای از شهر کوبانی در شمال سوریه ساکن هستند که پیوند جغرافیایی با هم ندارند.»
وی افزود: «اما با شکست هایی که گروههای مسلح در منطقه حلب و همچنین شکست هایی که داعش در منطقه حسکه متحمل شدند احتمال می رود نوعی پیوند جغرافیایی میان کردها ایجاد شود. به همین دلیل است که آقای اردوغان به صراحت اعلام کرده ترکیه قصد دارد وارد خاک سوریه شود و شمال حلب منطقه ای را اشغال کند تا مانع پیوند جغرافیایی کردها شود.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه تاکید کرد: «لذا در مجموع می توان گفت اگر مداخله نظامی از سوی ترکیه با حمایت عربستان و قطر صورت بگیرد علیه دولت سوریه و کردها خواهد بود.»
اسداللهی در پاسخ به این سوال که این اقدام نخستین تجاوز رسمی چند کشور به سوریه می باشد، به لحاظ حقوق بین الملل این اقدام چطور تفسیر می شود؟، گفت: «البته افسران ترکیه حدود دو سالی است که در کنار نیروهای تکفیری و تروریستی در خاک سوریه در حال انجام عملیات هستند و این موضوع پوشیده ای نیست و ترک ها در این مسیر چندین کشته و زخمی هم داشته اند.»
وی ادامه داد: «اما قطعا مداخله نظامی یک کشور در خاک سوریه برای اولین بار است که اتفاق خواهد افتاد و طبق حقوق بین الملل این امر نوعی تجاوز است و نقض حقوق بین الملل محسوب می شود.»
وی افزود: «تا این لحظه دولت سوریه به عنوان دولت قانونی این کشور از سوی نظام بین الملل شناخته می شود و نماینده این دولت کُرسی کشور سوریه در سازمان ملل را در اختیار دارد؛ اگرچه صحبت از کناره گیری آقای بشار اسد به عنوان یک پیش شرط می شود اما خود این پیش شرط نشان می دهد دنیا تا این لحظه ایشان را به عنوان رئیس جمهور سوریه به رسمیت می شناسد اما خواستار کناره گیری وی است.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: «لذا هر نوع ورود نیروهای خارجی به سوریه بدون موافقت دولت قانونی این کشور تجاوز محسوب شده و نقض حقوق بین الملل است و نوعی اشغال گری تلقی می شود.»
اسداللهی در پاسخ به این سوال که آیا این ائتلاف در برابر ائتلاف روسیه، ایران، سوریه، عراق و حزب الله لبنان شکل نگرفته و آیا ممکن است درگیری هایی میان این دو ائتلاف صورت بگیرد؟، گفت: «احتمالا منطقه عملیاتی نیروهای ترکیه در تماس با نیروهای ایرانی نخواهد بود. یعنی آنها قصد دارند در شمال حلب منطقه ای احتمالا در عمق 40 کیلومتری را اشغال کنند که مانع از پیوند جغرافیایی کردها شود.»
وی ادامه داد: «لذا اگر چنین چیزی باشد تماس زمینی میان نیروهای ائتلاف طرفدار دولت سوریه با این نیروهای متجاوز به آن صورت اتفاق نخواهد افتاد؛ بلکه ممکن است فقط عملیات هوایی از سوی روسیه و سوریه علیه نیروهای ترک صورت بگیرد.»
وی افزود: «اما اگر دولت ترکیه بخواهد ماجراجویی نظامی بکند و وارد عمق خاک سوریه شود و حتی پایین تر از حلب بیاید که البته بعید است، وضعیت بسیار بسیار خطرناکی ایجاد خواهد شد. اما به نظر من با توجه به تجربه ای که ترک ها در سرنگون کردن هواپیمای روسی بدست آوردند و اکنون نمی دانند چطور این مشکل را حل کنند، بعید است که بخواهند چنین ماجراجویی نظامی انجام دهند.»
اسداللهی در پاسخ به این سوال که آیا هدف این ائتلاف سرنگون کردن دولت بشار اسد نیست؟، گفت: «این ائتلاف در حدی نیست که بتواند چنین کاری انجام دهد. برای سرنگون کردن دولت اسد باید تمام ارتش ترکیه وارد خاک سوریه شود و تازه معلوم نیست موفق شود. چنین ادعایی بیشتر یک بلوف سیاسی است و به نظر من هدف ترکیه بیشتر جلوگیری از شکل گیری یک نوار کردی از شرق به غرب سوریه است.»
اسداللهی در پاسخ به این سوال که آیا درگیری نیروهای ترک با ائتلاف طرفدار دولت سوریه وضعیت را متشنج تر نخواهد کرد؟، گفت: «اگر نیروهای ترکیه وارد خاک سوریه شوند احتمال اینکه مورد هدف نیروی هوایی روسیه قرار بگیرند خیلی زیاد است؛ چراکه روس ها مترصد انتقام گیری از ترک ها هستند و این موضوع قطعا تنش ها را بیشتر خواهد کرد و این یک ماجراجویی نظامی است.»
وی افزود: «لذا باید دید آیا ترک ها واقعا جدی هستند و یا سعی دارند برای تحت الشعاع قرار دادن بحرانی که پیرامون سرنگونی بمب افکن روسیه پیش آمده بلوف سیاسی بزنند و یک جنجال تبلیغاتی ایجاد کنند.»