حرفهای بسیار دارد و چالشهایی که حل آنها هم راهکاری ساده ندارد. روسای جمهور تاکنون وعدههای بسیار برای حل مسائل ورزش زنان دادهاند، برخی محقق شده و برخی دیگر همچنان درهالهای از ابهام قرار دارد. دولت تدبیر و امید که نگاه ویژهای به مسائل زنان و دختران دارد نیز وعدههای بسیار داده و محور آن بر پایه کلید واژه رئیسجمهوری است که معتقد است «باید فرصتها برابر باشد» و حتی تبعیض قائل نیست.
به گزارش آرمان، بنابر همین دیدگاه رباب شهریان، معاون ورزش زنان وزارت ورزش و جوانان نیز از اتخاذ تدابیری برای حل مشکلات زنان در عرصه ورزش خبر میدهد و از تشکیل کمیتهای صحبت میکند که ماموریت ویژهای برای رسیدگی به ابعاد مختلف موضوعات ورزش زنان از حضور زنان در ورزشگاهها تا دیگر مسائل دارد. آنچه در پی میآید مصاحبه با وی است:
یکی از چالشهای زنان پس از پیروزی انقلاب حضور زنان در عرصه ورزش بوده است، چه بهعنوان ورزشکار و چه به عنوان تماشاگر چرا نتوانستهایم پس از سالها همچنان این چالش را رفع کنیم؟
ورود خانمها به عرصه ورزش چالش نیست. بعد از انقلاب ورزش زنان با پنج رشته شروع شد و سپس ساختار ورزش بانوان از کمیته به اداره و معاونت ارتقا پیدا کرد و شرایط جامعه باعث شد خانمها مشارکت و علاقهمندی بیشتری در عرصه ورزش داشته باشند. از طرفی سطح آگاهی زنان جامعه نسبت به گذشته در مورد سلامتی و نیاز به ورزش در زنان و دختران جوان افزایش یافته بود. این آگاهی هرچقدر بیشتر شود، ورود زنان به عرصه ورزش افزایش پیدا میکند و مسئولان باید از این فرصت استفاده کنند که به طور هدفمند این حضور را به سمت سلامت محوری ببرند.
حضور زنان هیچگونه مغایرتی با آموزههای دینی و مذهبی ندارد بلکه نگاه بنیانگذار انقلاب اسلامی نیز به توسعه حضور زنان در عرصههای مختلف بود و بنابراین بعد از انقلاب برای خانمها امکانات ورزشی بهویژه در عرصه ورزش همگانی ایجاد شد. در استانها و شهرستانها ورزشگاههای زیادی ساخته شده است. اما در بحث ورزش قهرمانی در ابتدا مشکلاتی را داشتیم چون دنیا نمی پذیرفت بانوان با حجاب در رقابتها حضور پیدا کنند اما این مشکل به مرور زمان حل شد. ما ابتدا با رشته تیراندازی در مسابقات حاضر شدیم سپس رشتههای دیگر با حمایت فدراسیونهای آسیایی و جهانی و با پوشش زن مسلمان پذیرفته شد. ما در حال حاضر در 39 رشته بینالمللی شرکت میکنیم و هیچ مشکلی از لحاط پوشش مذهبی نداریم.
در دهه اخیر بانوان ورزشکار، با وجود مشکلات فراوان، توفیقات زیادی به دست آوردند. دولت تدبیر و امید برای کاهش این مشکلات و افزایش موفقیتها چه برنامههایی دارد؟
آقای روحانی خوشبختانه با انتخابی که برای ورزش داشتند یعنی انتخاب فردی که از جنس ورزش، تحصیلکرده ورزش و آگاه به امور ورزشی باشد، توجه مثبتی به ورزش نشان دادند. در بخش ورزش زنان ما چندین جلسه بهطور مستقیم با مسئولین ورزش بانوان در شهرستانها و استانهای مختلف کشور برگزار کردیم. آقای گودرزی دغدغه خاصی برای ورزش بانوان دارند. در ساختار تشکیلاتی هم معاونت زنان وزارت ورزش مسئولیت رسیدگی به امور ورزشی بانوان را دارد. نشستهای زیادی با مسئولان ورزش زنان استانها انجام شده است. در نشست آخر که در ماه مبارک رمضان انجام شد قول حمایت از ورزش بانوان را داده شد. آقای روحانی میگویند زنان نیمی از جمعیت جامعه هستند و باید فرصتها بهصورت برابر تقسیم شود. در بحث ساختار تشکیلاتی هم وزیر ورزش به مدیران کل ورزش استانها اعلام کرده است که باید یک ابلاغ مشاورهای برای ورزش بانوان در نظر بگیرند تا آنها بتوانند در تصمیمگیری و تصمیمسازی سهیم باشند.
گفته میشود مخالفت با حضور زنان در استادیومها از طرف اداره تامین استان تهران صورت گرفته است. چرا شخص رئیسجمهور با توجه به شعارهایی که در مورد فرصت برابر برای زنان و مردان میدهند، حمایتی از این مساله نمیکنند؟
درحال حاضر نمیتوان با قاطعیت گفت چه کسی مخالف و چه کسی موافق است. اما بحث حضور زنان در ورزشگاهها بحثی است که در حال پیگیری است زیرا تعداد کثیری از زنان جامعه علاقهمند هستند در ورزشگاهها حضور پیدا کنند. بعد از موضوع والیبال که این حضور ممنوع شد، رئیسجمهور به ما دستور دادهاند بررسی کنیم و نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدهایی که ممکن است برای حضور زنان پیش بیاید را پیدا کنیم تا بتوانیم راهحلهای کارشناسی بدهیم. این جلسات با حضور خانم مولاوردی و دستور کارشناسی در حوزه ما درحال مرور و بررسی است. مطالبه دختران جوان نه فقط یک موضوع ورزشی بلکه یک موضوع اجتماعی و فرهنگی است و ابعاد مختلفی را دربر میگیرد. به همین علت همهجانبه بررسی شود. به همین علت تاریخچه حضور زنان در ورزشگاهها در حال بازنگری است تا شرایط حضوری که باید ایجاد شود، تدوین شود.
اما بهطور کلی ما نمیتوانیم همه رشتههای ورزشی را مثل هم ببینیم. رشتهها با هم متفاوت است. در رشتههایی مثل کشتی و وزنهبرداری و شنای آقایان حضور بانوان ضرورت ندارد. اما در بعضی از رشتهها میتوانیم با حفظ شرایط، اجازه ورود بانوان را بدهیم. پس از آماده شدن گزارش با کمک خانم مولاوردی، هماهنگ میکنیم تا بتوانیم جایگاهی را تبیین کنیم تا در بعضی از رشتهها شرایط ورود برای خانمها را ایجاد شود.
در بحث ورزش زنان، یکی از مسائل مهم جذب اسپانسر است. ما میبینیم که در ورزش زنان درآمد زنان خیلی پایینتر از مردان در رشتههای مشابه است. آیا وزارت ورزش برنامهای برای رفع این مشکلات دارد؟
یکی ازچالشهای ورزش قهرمانی، موضوع حامیان مالی است. حامیان مالی در هر رشته میخواهند یک معامله برد - برد باشد و تبلیغاتی برایشان به دنبال داشته باشد. این موضوع برای ورزش بانوان در بعضی از رشتهها که حضور بینالمللی دارند رو به بهبود است.
اما به طور کلی مشکل اسپانسر وجود دارد. دیدگاه ما این است که اگر بخواهیم منتظر ورود بخش خصوصی باشیم، این موضوع خیلی زمانبر است اما میتوانیم از جایگاههای حقوقی، استلزاماتی را برای ورزش زنان ایجاد کنیم. مثلا در اساسنامهها و آییننامه در شرایطی که جذب اسپانسر وجود دارد الزاما شرایطی را برای جذب اسپانسر بانوان اختصاص بدهیم. یعنی اگر یک حامی مالی مثلا به باشگاه پرسپولیس کمک میکند، الزاما درصدی هم باید به بانوان اختصاص دهد. یا در برنامه ششم برنامههایی مثل بخشودگی مالیاتی که قبلا هم داشتیم اما در برنامه پنجم قطع شد، جایگزین کنیم. همچنین در برنامه ششم که پیش رو داریم موارد قانونی برای بانوان بگذاریم. مثلا در اساسنامه باشگاههای ورزشی درج کنیم که کمیسیون به باشگاههایی مجوز بدهد که اگر میخواهد در پنج رشته برای آقایان تیم داشته باشد، الزاما در دو یا سه رشته بانوان هم تیم بدهند. از این استلزامات حقوقی و قانونی باید استفاده کنیم تا بتوانیم حامیان مالی را جذب کنیم. زیرا خود ورزش بانوان جذابیتی برای بخش خصوصی ندارد.
چرا جذابیتهایی که اسپانسرها به دنبالش هستند را بهوجود نمیآورید؟ درحال حاضر بانوان در بسیاری از رشتهها مثل فوتبال با حجاب کامل داخل زمین هستند. در مسابقات دو و میدانی بانوان حجاب کامل دارند. در ورزشهای سالنی، بانوان با پوشش کامل در مسابقات بینالمللی حضور دارند اما هیچگاه در تلویزیون مسابقات بانوان پخش نمیشود. حتی پخشی که زنده نباشد و پس از اتمام مسابقه انجام شود.
این برنامه نیازمند فرآیندی است که باید با صداوسیما داشته باشیم و به توافق برسیم. صداوسیما چارچوب خاص خودش را برای پخش برنامههای تلویزیونی زنان دارد. در حال حاضر این چارچوب دربخش صدا و سیما برای بانوان وجود ندارد. اما این که ما بتوانیم در رشتههایی که بانوان پوشش کامل دارند مثل تیراندازی با کمان با صدا و سیما توافق کامل داشته باشیم و اسپانسر جذب کنیم خیلی خوب است اما کمرنگ است. از طرفی ورزش قهرمانی در زنان و مردان متفاوت است. هر رشتهای که مطرح میشود مثل والیبال بین آقایان و خانمها تفاوت زیادی دارد.
بعد از انقلاب، والیبال مردان تلاش زیادی انجام داده است تاکنون توانسته است به مقام چهارمی جهان برسد. اما در بخش خانمها، ما تا چند سال پیش فقط مسابقات ملی داشتیم و حضور در مسابقات بینالمللی و تیم داری را چندسال که تجربه کردهایم. یقینا حامی مالی حمایت بیشتری از آقایان خواهد داشت. اما قبل از آن باید حضور زنان در ورزشگاهها را تثبیت کنیم. چرا زنان در مسابقات لیگ بانوان شرکت نمیکنند؟ حضور در رقابتهای بینالمللی به نوعی عرق ملی است که هم زنان و هم مردان دارند و با برافراشته شدن پرچم جمهوری اسلامی احساس افتخار میکنند و به کشورشان عشق میورزند. اما اگر نگاه ورزشی باشد، رشتههای ورزشی تلاش زیادی برای ساخت جذابیت برای تماشاگران میکنند. الان نسبت به گذشته استقبال بیشتر شده است اما باز هم ظرفیتهای خالی در مسابقات بانوان زیاد است.
ورزشهایی مثل بسکتبال و والیبال به جامعه مخاطب خود پیام دعوت را میدهند. اما چون از طرف صدا و سیما اطلاعرسانی نمیشود جامعه این پیام را دریافت نمیکند. ولی من برای این موضوع آینده خوبی پیشبینی میکنم، زیرا دختران جوان به سمت ورزش میآیند و جمعی از نزدیکان خود شامل خانواده و دوستان را با خود به همراه میآورند. از طرف دیگر در همین بحث والیبال و بسکتبال که آقایان در سطح جهان و آسیا مطرح شدهاند، باعث شده بانوان به سمت ورزش بروند. اما بخشی که خانمها برای حضور در مسابقات بانوان بیایند نیاز به زمینهسازی بیشتری دارد. چندسال پیش برای مسابقات آمادگی جسمانی در شهر یزد، یک زیرنویس تلویزیونی در شبکه استانی باعث شد محل برگزاری مسابقات مملو از بانوان یزدی بشود که پیشتر گفته میشد اصلا برای تماشای مسابقات نمیآیند.
در بحث ورزش قهرمانی، خانمها نشان دادند قابلیتهای زیادی دارند، در بسیاری از رشتهها مثل ووشو که آقایان و خانمها با هم شروع کردند، میبینیم که خانمها جلوترند. هر جا از خانمها حمایت و سرمایهگذاری شود، نتیجه خوبی حاصل میشود. رشتهای مثل دو و میدانی در رشته سرعت که وزن لباس اهمیت بالایی دارد، همیشه تیمهای اعزامی در ردههای آخر بودند و کسی باورش نمیشد ما در آسیا مدال بگیریم. اما میبینیم خانم مریم طوسی در رشته سرعت، طلای آسیا را میگیرد. ما امیدهای زیادی برای کسب مدال طلای بانوان در مسابقات آسیایی اینچئون داریم و خانم طوسی یکی از امیدهای ماست.
بعد از انقلاب ورزش بانوان با رکود مطلق مواجه شده بود که با تلاشهای خانم فائزه هاشمی، زنان دوباره در عرصه ورزشی حضور یافتند یکی از مهمترین کارهای ایشان، ایجاد فدراسیون اسلامی ورزش زنان بود که نهتنها در سطح ملی بلکه برای توسعه ورزش تمام زنان مسلمان فعالیت میکرد. اما این فدراسیون منحل شد. آیا وزارت ورزش برنامهای برای احیای دوباره آن دارد؟
فدراسیون اسلامی ورزش زنان زیر نظر کمیته ملی المپیک است. چند ماه پیش خانم طاهریان برای راهاندازی مجدد این فدراسیون رایزنیهایی انجام دادند و مکاتباتی با کمیته ملی المپیک انجام شد. قرار است بررسیهایی انجام شود که اگر تغییراتی لازم است انجام شود و تجدیدنظرهایی در اساسنامه صورت بگیرد. کمیته ملی المپیک نقطه نظراتی در این موضوع دارد که قرار شد کارگروهی تشکیل شود که به این موضوع رسیدگی کند. نظرات عمدتا مثبت بود. چون فدراسیون اسلامی ورزشهای زنان ابداعکننده یک حرکت ورزشی برای کل زنان مسلمان بوده است و جایگاه بسیار ارزندهای دارد. کمیته ملی المپیک هم در صدد است شرایط راهاندازی مجدد آن را مهیا کند.