آیا خاتمی باز خواهد گشت؟

فرارو- به گزارش سرویس بین الملل فرارو، نشریه اکونومیست در مورد بازگشت سید محمد خاتمی به عرصه انتخابات چنین نوشته است:

آيا امكان دارد يك رييس جمهور اصلاح طلب پيشين، جايگزين رييس جمهور فعلی شود؟

در حالي كه هفت ماه به انتخابات رياست جمهوري (در ايران) باقي مانده، يك روحانی شيعی با لباسي مرتب و تميز كه در نيمه بازنشستگی به سر مي برد، موجب شده است كه ايرانيان نفس هاي خود را در سينه نگاه دارند. سه سال پيش هنگامي كه محمد خاتمي از رياست جمهوري ايران كناره گيري كرد و برنامه هايش براي ايجاد اصلاحات در ايران از هم پاشيده شد، اين احساس به وجود آمد كه او سياست را براي هميشه كنار گذاشته است. اكنون دوستان وي گواهي مي دهند كه او در فكر بازگشت است. 

درخواست تعدادي از حاميان، به مبارزه اي قوي براي وادار كردن وي به شركت در انتخابات خرداد ماه آينده در برابر رييس جمهور فعلي محمود احمدي نژاد تبديل شده است. به گفته يكي از متحدان، آقاي خاتمي تحت محاصره درخواست كنندگان از استان هاي كشور قرار دارد. ماه گذشته ليلا حاتمي، هنرپيشه مشهور سينما، با التماس به او براي شركت در انتخابات "به خاطر فرزندان مان و به خاطر مردمي كه نمي خواهند كشور را ترك كنند" ، اشك حضار را در آورد.

چرا آقای خاتمي بايد فكر كند كه بنيادهاي خيريه و صحبت هاي دوستانه و با فراعت خاطر را كنار بگذارد و دنبال كاري برود كه قبلا چيزی جز اندوه براي او به بار نياورده است؟ او با تعهد به تطبيق دادن مردم سالاري و اسلام در سال 1997 انتخاب شد ولي در عوض به درس عبرتي براي اميدهاي بي نتيجه تبديل شد، در حالي كه  محافظه كاران به شدت با هر گونه رقيق شدن ماهيت دين سالاري جمهوري اسلامي مخالفت كردند و حاميان وي را به زندان انداختند و مانع از تصويب قانون هاي اصلاح طلبانه شدند. بسياري از آنها که انتخابات سال 2005 را تحریم کردند اكنون خواستار حضور آقاي خاتمي در انتخابات هستند.

تغيير عقيده آقاي خاتمي ريشه در عصبانيت وي از رويدادهاي متعاقب آن دارد. آقاي احمدي نژاد كه با شعار عدالت اجتماعي انتخاب شد، درآمدهاي هنگفت نفتي ايران را با دادن اعانه هاي تورم زا به هدر داده، توجه كمي به حقوق بشر دارد و بسياري از هم ميهنان خود را به خاطر اظهارات غير ديپلماتيك آشفته كرده است كه از آن جمله سخنان وي در مورد نابودي اسراييل مي باشد. بسياري از ايرانيان اكنون دوران آقاي خاتمي را به خاطر دارند، دوراني كه مقامات، فشار خود را تا حدودي بر مردم عادي كم كردند و رييس جمهور به خاطر جذابيت و ميانه روي خود به عنوان يك عصر طلايي از شادي مردم برخوردار شد.

احتمال دارد آقاي خاتمي تصميم خود را در هفته هاي آينده اعلام دارد. ولي ترديد وي قابل درك است. در صورتي كه نامزد رياست جمهوري شود و در انتخابات پيروز گردد، وارث سبدي از مشكلات اقتصادي خواهد بود. نرخ تورم اخيرا به 31 درصد در سال رسيد، كه 20 درصد به نسبت زماني كه او از رياست جمهوري كنار رفت، افزايش يافته است. بيكاري بر طبق آمارهاي غير رسمي به ميزان 4 ميليون در كشور 70 ميليوني برآورد مي شود، و با سقوط قيمت هاي نفت و كاهش درآمدهاي دولت، ميزان آن به شدت بالا مي رود. محافظه كاران از آقاي احمدي نژاد ناراضي هستند ولي نفرت آشكار خود را از ماسلف او حفظ مي كنند. دوره دوم رياست جمهوري آقاي خاتمي اگر تحقق يابد، از دوره اول به هيچ وجه آسان تر نيست.

اگر وي نامزد شود، امكان دارد محافظه كاران با بي ميلي به دور آقاي احمدي نژاد جمع شوند. او كه از امتياز تصدي رياست جمهوري در حال حاضر و سياست حمايت از توده مردم برخوردار است كه اين سياست هنوز ارتباط با مردم فقير را حفظ مي كند، همچنان  بهترين گزينه آنها مي باشد. ولي محبوبيت پا برجاي آقاي خاتمي دشمنان او را به صدا در آورده است. نتايج يك نظرسنجي محرمانه دولتي در شهرهاي بزرگ و متوسط حاكي است كه وي مي تواند در اين شهرها دو برابر آقاي احمدي نژاد رأي بياورد.

شايد ناراحت كننده ترين جنبه معماي آقاي خاتمي اين است كه به خاطر داشتن ايده هاي جدي يا روش هاي جديد براي پيشبرد ايده هاي قديم به او التماس نمي شود ، بلكه به اين خاطر از او براي نامزد شدن درخواست مي شود كه سياستمداري با سابقه است و شوراي نگهبان نمی تواند صلاحيت او را رد كند. در حالي كه ايران به سوي دست يافتن به چرخه سوخت هسته اي به پيش مي رود و اين امر به آن امكان مي دهد كه بعد از اسراييل به دومين قدرت هسته اي خاورميانه تبديل شود، بنابراين عواقب آن بلندپروازي كه به صورت تحريم هاي سازمان ملل و انزواي فزاينده بانك ها و شركت هاي ايراني است، در تمامي اقتصاد كشور حس مي شود. 

شعارهاي قديمي در رابطه با آينده اي روشن براي ايرانيان به سر رسيده است. اگر آقاي خاتمي وارد معركه شود، براي ترفيع ايران نخواهد بود بلكه براي نجات آن است.