شاخص قیمت مصرفکننده در ترکیه از ابتدای سال ۲۰۲۱ تا پایان سال ۲۰۲۳ به میزان ۲۶۲ درصد رشد داشته است و یا به عبارتی میتوان گفت به طور کلی، هزینههای خرید یک سبد مشخص برای زندگی در ترکیه در پایان سال ۲۰۲۳ نسبت به ابتدای سال ۲۰۲۱، حدود ۳.۶۲ برابر شده است.
طبق اعلام مرکز آمار ترکیه، خرید خانه توسط ایرانیها در ترکیه، کاهش یافته است.
در سالجاری ایرانیها پس از روسها دومین خریدار ملک در ترکیه بودهاند.
رکورد معکوس ایرانیها در بازار املاک همسایه
هیجان ایرانی خرید خانه در ترکیه «فروکش» کرد و حضور ایرانیها در این بازار به «پایینترین» میزان -دستکم از سال ۲۰۱۴- رسید. بازار مسکن ترکیه از نیمه ۲۰۱۸ به بعد، یکی از پنج پناهگاه ایرانیها برای «حفظ ارزش واقعی سرمایه در برابر تورم» شد؛ بهطوریکه در کنار خرید سرمایهای دلار، سکه، مسکن و بعد از آن خودرو، بخشی از سرمایهها هم به سمت املاک کشور همسایه خارج شد. سال ۲۰۲۱، رکورد بیشترین خرید مسکن توسط ایرانیها - در مقایسه با سالهای قبل- به ثبت رسید و حجم معاملات با مالکیت ایرانی تا تقریبا ۲برابر سالهای قبلاز ۲۰۱۸ - قبل از شروع عصر جهش قیمتها در اقتصاد ایران- افزایش یافت؛ حدود ۹۰۰واحد مسکونی در هر ماه. امروز، رکورد معکوس در این بازار به ثبت رسیده و حجم خرید ماهانه به سطح میانگین ۳۱۵واحد در ماه سقوط کرده است که از توقف تب ایرانی خرید خانه در ترکیه حکایت دارد. چه اتفاقی باعث این سقوط شده است؛ تحولات مرتبط با ریسکهای اقتصادی و غیراقتصادی در ایران یا کاهش تورم مسکن در ترکیه یا هر دو؟
مقایسه هزینه زندگی در تهران و استانبول
متوسط درآمد هر نفر در استانبول تقریبا دو برابر تهران است اما با وجود اینکه قدرت خرید در پایتخت ایران ۴۰ درصد کمتر از ساکنان استانبول است، تامین هزینههای مسکن، خوراک و پوشاک فشار زیادی به مهاجران وارد میکند
احسان سلطانی، اقتصاددان در کانال تلگرامی خود نوشت: خرید خانه توسط ایرانیان در ترکیه به کمترین مقدار در سه سال گذشته و حدود یک سوم سال پیش رسید.
ماجرا از این قرار است که برخی از مردم با توجه به وضعیت اقتصادی نامطلوب کشور، سرمایههای خود را برداشته و برای سرمایهگذاری به ترکیه بردهاند و براساس آماری که ترکیه اعلام کرده امروز ایرانیان اولین خریداران املاک این کشور محسوب میشوند.
با اختلاف بیشترین تعداد خریداران خارجی، شهروندان ایرانی و پس از آن عراقیها و روسها در ترکیه بودند.
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه دو دیدگاه در مورد اتفاقات اخیر ترکیه و کاهش ارزش لیر وجود دارد، گفت: در دیدگاه اول برخی از کارشناسان و ناظران منطقهای و بینالمللی معتقد هستند، ترکیه به خاطر اقدامات توسعهطلبانه رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ولشگرکشی به قفقاز، لیبی و سوریه با این مشکلات روبرو شده، چراکه قدرمسلم چنین اقدامات و جاهطلبیهای نظامی در سایر کشورها هزینهبر است.
خطرات مهاجرات سرمایه انسانی
شقاقی با بیان اینکه دلایل بسیار زیادی از لحاظ اقتصادی برای خروج سرمایه از کشور و خرید ملک در کشورهای همسایه از جمله ترکیه وجود دارد، گفت: بحث آینده اقتصادی و پیشبینیناپذیر بودن اقتصاد ایران یکی از دلایل عمدهای است که باعث میشود افراد سرمایه خود را برداشته و از کشور خارج شوند، در این رابطه خرید ملک در ترکیه به عنوان یک آپشن طی سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است.
یک کارشناس مسکن:
عضو هیات مدیره انجمن انبوهسازان تهران، نداشتن آگاهی از قوانین کشورهای مقصد را از دیگر مشکلات مهاجران دانست و گفت: کلاهبرداری از طریق فروش املاک در گرجستان، قبرس، دوبی یا ترکیه وجود دارد.
افقه خاطرنشان کرد: اگر اخباری که در مورد احیای برجام و رفع تحریمها شنیده میشود به واقعیت مبدل شده، میتوان این امید را داشت که دوباره سرمایه گذاری خارجی در کشور رونق گرفته و سرمایه داخلی در کشور باقی ماند، زیرا که سرمایه به اصطلاح ترسو است و اگر هر جا ببیند که ریسک وجود دارد سریع آنجا را ترک میکند، بنابراین سرمایه به دنبال ریسک کمتر و سود بیشتر است، این در حالیست که وضعیت امروز ایران عکس این وضعیت است، یعنی ریسک سرمایه گذاری بسیار بالا بوده و با توجه به این موضوع، خروج سرمایه کاملاً تحلیل پذیر خواهد بود.
یک روزنامه ترک از افزایش قیمت مسکن در شهر ازمیر به دلیل تمایل بالای اتباع ایرانی به خرید ملک در این شهر خبر داد.
در سه ماه اخیر اتباع ایرانی با خرید ۴۶۵ خانه بزرگترین گروه خریدار مسکن ترکیه بودهاند و عراقیها با ۴۲۶ واحد، روسها با ۲۲۷ واحد، افغانها با ۱۸۴ واحد و فلسطینیها با ۱۱۹ واحد به ترتیب دومین تا پنجمین گروه بزرگ خریدار مسکن در ترکیه بوده اند.
با وجود دلار ۱۱ هزار تومانی، اما باز هم تفریحات و اقامت در ترکیه بسیار ارزانتر از ایران است ضمن آنکه علاوه بر تفریح بحث خرید مخصوصا پوشاک نیز مطرح است.