وحید محمودی در گفتگو با فرارو تحلیل کرد:
بر اساس الگوی «انستیتو تغذیه» ۱۳ الی ۱۴ قلم کالای استاندارد برای تغذیه وجود دارد که باید تامین شود (حتی به شکل حداقلی) تا یک فرد بتواند بالای خط فقر قرار گیرد. در این الگو، دقیقا مشخص شده که لازم است یک خانوار در ماه چند گرم گوشت، پنیر، نان، برنج، حبوبات و امثالهم مصرف کند. اما با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، تعداد زیادی از کالاهایی که لازم است انرژی و سلامت بدن را تامین کنند، خریداری نمیشوند.
رکورد تورم ۳۰ ساله میشکند
پیش از این مرکز آمار، نرخ اعلامی تورم نقطه به نقطه را ۴۰.۱ درصد و تورم میانگین را ۴۴.۱ درصد اعلام کرده بود. بر این اساس، گزارش بانک مرکزی از تورم نقطه به نقطه اعلام شده توسط مرکز آمار ۱۴ درصد و از میانگین تورم، حدود ۱۶ درصد بالاتر است.
یک عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، گفت: تمرکز دولت بر سیاستهای ضد تورمی به ایجاد رکود در بازار مواد غذایی انجامیده و در چنین شرایطی، تغییر سیاستهای بانک مرکزی میتواند تقاضا در بازار را تحریک کند و بازار را از رکود درآورد.
«طبقات مزد بگیر در طی یک سال به صورت مستمر کاهش قدرت خرید را تجربه میکنند و این کاهش قدرت خرید خود را در حوزه معیشت، سلامت، آموزش و مشهودتر از همه در حوزه مسکن نشان داده است.»
با وجود اعلام رسمی نهادهای ناظر
مولوی گفت: تورم ۴۰ درصدی تنها منجر به گرانی و رشد قیمتها در بازارهای موازی میشود و زمانی که با کاهش ارزش ریال نسبت به دلار با همین نرخ تورم ۴۰ درصدی روبرو میشویم متوسط نرخ دلار ۳۶ هزار تومان میشود که امروز به ۵۰ هزار تومان رسیده است. تا امروز میزان تورم در ایران در بیشتر مواقع بیش از ۳۵ درصد بوده که برای اقتصاد ایران فاجعه است و وضعیت به گونهای شده که هر سال میزان قدرت خرید مردم حداقل ۴۰ درصد افت پیدا کرده است.
در گفتگوی فرارو با اقتصاددانان بررسی شد:
این روزها، کاهش ارزش پول ملی، بیش از هر زمان دیگری محسوس است. به همین دلیل، قدرت خرید مردم نیز کاهش چشمگیر دارد. وضعیت تورم تا حدی است که برخی، چارهای جز حذف یا کاهش برخی نیازهای اساسی از سبد خرید خود ندارند. این موضوع را میتوان در کاهش خرید گوشت، مرغ، لبنیات و امثالهم به وضوح مشاهده کرد.
بر اساس آمار Numbeo، کشور لوکزامبورگ بیشترین و کشور نیجریه کمترین شاخص قدرت خرید را در میان ۸۴ کشور مورد مقایسه دارد. ایران در شاخص قدرت خرید رتبه ۸۱ را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که همسایههای ایران از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی به ترتیب با شاخص قدرت خرید ۱۲۳.۴ و ۱۰۱.۹ هر کدام پنج و ۶ برابر ایران قدرت خرید دارند.
جواد علیزاده، کارتونیست روزنامه هممیهن به گرانی میوه و کاهش قدرت خرید مردم انتقاد کرده است.
حق شناس گفت: قوانین میگوید دستمزد کارکنان دولت باید متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا کند، اما وقتی کمتر از این نرخ افزایش دارد، مفهومش این است که قدرت خرید کارکنان دولت در سال آینده نه تنها جبران نمیشود، بلکه حدود ۵۰ درصد هم کاهش پیدا میکند. بنابراین وقتی نه تنها افزایش حقوقی درکار نیست و حدود ۵۰ درصد هم کاهش دارد، اثر غیرمستقیمش این است که بخشی از کارکنان دولت زیر خط فقر میروند.
اطلاعات موجود در گزارش اخیر شاپرک به خوبی نشان میدهد که برای دومین ماه متوالی در تابستان ۱۴۰۱، معاملات در کل اقتصاد با یک روند کاهشی روبهرو شده و در واقع نوعی «رکود چشمگیر» در بازارها رخ داده است.
اطلاعات ارایه شده توسط معاون وزیر اقتصاد را باید اینگونه تفسیر کرد که با وجود افزایش درآمد اسمی خانوارها، قدرت خرید هر فرد ایرانی نسبت به سال ۹۰ حدود یکسوم کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه بارفروشان گفت: قدرت خرید مردم کاهش چشمگیری کرده است در سالهای گذشته که مردم حداقل ۲ کیلو میوه خریداری میکردند امروز خریدها دانهای شده است و اگر این روند ادامه داشته باشد کشاورزان متضرر خواهند شد.
سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به کوچک شدن سفره مردم، اظهارکرد: گاوداری صنعتی که روزی ۱۱ هزار لیتر شیر تولید میکرد، ۱۰ هزار لیتر آن برای تولید شیر خشک اختصاص مییابد و فقط هزار لیتر آن در بازار توزیع میشود؛ لذا این امر قدرت خرید مردم را کاهش داده است؛ بنابراین علاوه بر افزایش قیمت، با کمبود کالا هم مواجه هستیم.
در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۳۹۶
در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۳۹۶، افزایش ۴.۵ برابری حداقل دستمزدها و میانگین ۴ برابری حقوق و دستمزدها و در سوی دیگر افزایش ۱۰ برابری قیمت مواد غذایی یعنی این که قیمت غذا نسبت به دستمزدها ۲.۵ برابر رشد کرده و این یعنی کمتر از نصف شدن سفره مردم. بایستی توجه داشت که صعود قیمت غذا موتور محرک نرخ تورم بالا در سال جاری است.
نایب رییس اول اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی گفت: میزان خرید میوه نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرد و میتوان گفت ۳۰ درصد افت خرید میوه در شب یلدا را داشتیم. متاسفانه مردم اشتیاقی برای خرید میوه در شب یلدا از خود نشان ندادند.
رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران گفت: قدرت خرید بازنشستگان فقط در بخش تامین خوراک یک میلیون و ۷۲ هزار تومان کاهش پیدا کرده. اگر تورم در بخشهای دیگر نظیر مسکن، درمان و حمل و نقل را نیز درنظر بگیریم سفره ما دومیلیون و ۹۵۰ هزار تومان کمرنگ شده است.
در چند سال گذشته شاخصی با نام «آیفون ایندکس» مورد توجه قرار گرفته و نشاندهنده قدرت خرید مردم در کشورهاست. به تازگی آیفون ۱۳ با قیمت ۳۳ میلیون تومان وارد ایران شده و به همین مناسبت نگاهی به قدرت پول ملی و وضع اقتصادی میاندازیم.
با تشدید سقوط قدرت خرید مردم پدیده اجاره طلا رواج یافته است
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران با تائید اجاره طلا در برخی از شهرستانها گفت: اخیرا بعضی تازه عروسها به دلیل گرانی سرویس طلا اجاره میکنند و اجاره طلا در شرایطی به طور محدود در برخی شهرستانها اتفاق میافتد.
پژوهشگر اقتصادی:
یک پژوهشگر اقتصادی گفت: ۹۵ درصد مردم قادر به افزایش مصرف خود نیستند. همین قدرت خرید مردم نسبت به تورم ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است؛ به ویژه برای بخش کالایی چراکه بخش خدمات تا این اندازه تورم ندارد. در حال حاضر قدرت خرید مردم کمتر از نصفِ ۳ سال پیش است؛ حالا چطور تولید بالا رفته است؟ از آنطرف واردات مواد اولیه از خارج نصف شده است.
کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصدی مشتری در بازار خواربار و میوه در حالی است که مواد پروتئینی مخصوصا گوشت قرمز در طول امسال بیش از اینها افت فروش داشتهاند. فروشندهها این افت فروش را تا ۵۰ درصد هم تخمین میزنند، گفته میشود حجم فروش گوشت قرمز در بعضی مناطق نسبت به پارسال نصفشده و حالا در روزهای نزدیک به عید هم فروش چندان تغییری نداشته است.