طی بررسی صورتگرفته با آزمون وسع پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان از خانوارهای تحت پوشش نهادهای حمایتی، ۱۷۱ هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و ۲۰۵ هزار و ۶۹۷ خانوار جزء خانوارهای دهکهای بالای اقتصادی یعنی دهکهای هفت تا ۱۰ بودهاند.
اوجگیری دوباره «ضریب جینی» در اقتصاد ایران
«ضریب جینی»، به عنوان یکی از معیارهای نابرابری در توزیع درآمد، در اقتصاد ایران در حال افزایش است و این یعنی شکاف میان «فقیر» و «غنی» در کشور در حال عمیقتر شدن است. برخی بررسیها نشان میدهند که بالاترین میزان این ضریب در اقتصاد ایران در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی تجربه شده است. حالا، اما پس از تجربه کاهش قابل توجه «ضریب جینی» در دهه ۱۳۸۰، نشانهها از اوج گیریِ دوباره این شاخص حکایت دارند.
توانایی کمتر در میان کودکان خانوادههای کمبضاعتتر حکایت از شرایط خانوادگی پرفشار و بیانگیزهکنندۀ برآمده از فقر دارد. ضعفهای شناختی که در پژوهشهای مربوط به کودکان خانوادههای فقیر مشاهده میشود بهوضوح نشان میدهد که این ضعفها اکتسابی هستند، نه ذاتی و تغییرناپذیر.
با مروری اجمالی بر شاخصهای نابرابری و شاخصهای بازار کار میتوان به این نتیجه رسید که شاخصهای نابرابری از مقاومت اقتصاد ایران در برابر تغییر وضعیت نابرابری حکایت دارند و میزان نابرابری بهرغم تحولات سیاسی و اجتماعی فراوان کماکان تقریبا ثابت بوده است.
گزارش اخیر دفتر امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه نشان میدهد که در اثر اعمال تحریمهای ابتدای دهه ۹۰ تمام دهکهای درآمدی با کاهش رفاه مادی بین ۱۰ تا ۲۰ درصدی مواجه شده، اما بعد از برجام وضعیت بین پنج تا۱۰ درصد بهبود یافته است. در این مطالعه مهمترین عواملی که بر رفاه مادی خانوار تأثیر داشته از جمله ضریب جینی، اثر اعمال تحریمها و پرداختهای انتقالی (اعم از یارانه نقدی و کمک حق بیمه رایگان) صورت گرفته است.
مرکز پژوهشهای مجلس:
مدیر کل دفترمطالعات اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس گفت: نرخ فقر در کشور ما به حدود ۳۵ درصد رسیده است یعنی ۳۵ درصد مردم زیر خط فقر قرار دارند.
بازگشت تحریمها، شاخص رفاه را بدتر کرد
نکته قابل توجه در گزارش ضریب جینی این است که در سالهای ۹۵ و ۹۶ نرخ رشد اقتصادی مثبت ۱۲.۵ و ۳.۷ درصد بود، اما ضریب جینی از ۰.۳۹ در سال ۹۵ به ۰.۳۹۸ در سال ۹۶ رسید که نشان از بدتر شدن توزیع ثروت میان افراد جامعه است. شاید بتوان ادعا کرد رشد اقتصادی مثبت الزاما به معنای بهتر شدن وضعیت برای «همه افراد» نیست.
اقتصاددان نابرابریها
همیشه تفاوتی هست بینِ افکار استادانِ اتوکشیدۀ دانشگاه، و بحرانهای وخیمی که در دنیای واقعیت روی میدهند. بههمین دلیل، خیلی وقتها راهحلهای استادان دانشگاه برای حل مشکلات، در نظر سیاستمداران مضحک و غیرعملی جلوه میکند. اما این روند در سالهای اخیر دو استثنای بزرگ داشته است: توماس پیکتی، ستارۀ جوان علم اقتصاد و یانیس واروفاکیس، وزیر اقتصادِ دولت سیریزا. اما آیا تلاشهای آنها میتواند اروپا را نجات دهد؟
به داد کارگران معادن زغال سنگ برسید
با ۱۵ سال سابقه کار حقوق دریافتی همکاران ما با سه حق اولاد یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است، در صورتی که اگر سختی کار (ماده ۴) به کارگران پرداخت شود، با ۱۵ سال سابقه بازنشسته میشوند.
خودانتقادی سازمان برنامه و بودجه
سیاستمداران، حداقل در شعار همواره افزایش رفاه و بهبود توزیع درآمد را در سیاستهای خود پیگیری کردند. اما از نظر صاحبنظران، نوع سیاستها مسالهای است که تفاوتهای مهمی را در کشور ما با دیگر کشورها رقم زده است