در یک ماه آینده، یعنی تا قبل از گام بعدی کاهش تعهدات هسته‌ای، بحث‌ها و گفتگوها میان ایران و اروپا ادامه خواهد داشت. طرح چهار ماده‌ای فرانسه، احتمالا در کانون این گفتگوها خواهد بود. واضح بود که عبارت‌های این طرح، طوری طراحی شده که همه طرف بتوانند با رسمی شدن آن اعلام پیروزی کنند. اما صرفنظر از اختلاف‌نظر‌ها پیرامون عبارت‌ها و واژه‌های طرح اولیه فرانسه، فعلا مانع اصلی آغاز گفتگوها، بحث اعتماد به حرف و قول طرف مقابل است.
در آمریکا، رفع یا استمرار تحریم‌ها، بخشی از این جدل است که آیا سیاست کاخ سفید در برابر ایران تغییر می‌کند یا نه. برخی تحلیلگران بر این باور هستند ترامپ در حد دیدار و آغاز مذاکره حاضر است انعطاف نشان دهد تا از این امر، برای مقاصد انتخاباتی استفاده کند و فشار تحقیقات استیضاح را تحت الشعاع قرار دهد. روحانی از این امر آگاه بود و احتمالا به همین دلیل، در اتاقش را باز نکرد.
محمد جواد ظریف:
ظریف: ما همواره اعلام کرده‌ایم اگر آمریکایی‌ها می‌خواهند این توفیق را داشته باشند که با جمهوری اسلامی ایران طرف صحبت شوند باید به تعهدات خود بازگردند و تحریم‌ها را متوقف کنند.
نشست نیویورک هم به پایان رسید و مهمترین و جدی‌ترین وساطت‌ها نیز نتوانست یخ روابط ایران و آمریکا را بشکند. دو طرف منازعه، مواضع‌شان را شفاف اعلام کردند. آمریکا قبل از حصول توافق، تحریم‌ها را برنمی‌دارد. ایران نیز قبل از کاهش تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به گروه ۱+۵ با این کشور مذاکره نخواهد کرد. هر دو طرف تاکید می‌کنند که خواهان جنگ نظامی نیستند. اما باید دید که چگونه می‌خواهند این بن بست دیپلماتیک را با ابزار‌های غیرنظامی حل کنند.
مکرون پس از این دیدار به خبرنگاران گفت: من معتقدم که شرایط برای بازگشت سریع به مذاکرات ایجاد شده است. علاقه مشترکی برای پیشرفت و ایجاد شرایط کاهش تنش و همچنین تحقق یک توافق بلندمدت وجود دارد. اما این بستگی به اراده دو طرف دارد.
۴ دهه پیشنهاد برای صلح و ثبات
معاون وزیر امور خارجه در گفتگو با ایندیپندنت انگلیس بیان کرد: «تحریم‌های حداکثری آمریکا منجر به مقاومت حداکثری ایران شده است». او درباره برقراری مذاکرات میان ایران و آمریکا نیز عنوان کرد: اگر آمریکا به توافق جامع هسته‌ای بازگردد، حسن روحانی در نشستی چندجانبه با دونالد ترامپ دیدار خواهد کرد.
«بن گیتلسون» هم در توئیتر نوشته است: «محمد جواد ظریف هنگام خروج از ساختمان سازمان ملل گفت که دارد برای آوردن روحانی به فرودگاه می‌رود. پرسیدم "آیا ایشان با رئیس‌جمهور ترامپ دیدار خواهند کرد"؛ ظریف با قاطعیت گفت: "خیر".»
رئیس‌جمهور آمریکا درباره احتمال دیدار با رئیس جمهور ایران گفت ببینیم چه می‌شود.
اگر شرایط مساعد باشد آقای ظریف مهیای سفر به نیویورک طی روز‌های آینده هستند و در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل که افتتاحیه آن از فردا است ایشان به همراه رییس‌جمهور شرکت می‌کنند. در نیویورک نیز دیدار‌ها و گفت: وگو با مقامات کشور‌های دوست برقرار است و به موقع اطلاع رسانی خواهد شد.
آیا روحانی برای دیدار با ترامپ تحت فشار است؟
شاید بتوان گفت روحانی در یک موقعیت سخت گرفتار شده است. از یک طرف اروپایی‌ها به او فشار می‌آورند که با ترامپ دیدار کند تا مشکلات ناشی از تحریم‌های آزاردهنده کاخ سفید را حل‌وفصل کند و از طرف دیگر، برخی محافل پرقدرت داخلی، با هرگونه دیدار یا مذاکره با دولت دونالد ترامپ مخالفت می‌کنند.
صرفنظر از دمکرات‌ها، ترامپ برای انعطاف در برابر ایران باید قبل از دشمنان خود، طرفدارانش را متقاعد کند. بخش قابل توجهی از حامیان ترامپ، گروه‌های محافظه‌کاری هستند که معمولا طرفدار اسرائیل و مخالف ایران هستند. هرگونه انعطاف چشمگیر در برابر ایران، ممکن است خشم این گروه‌ها را برانگیزد. بنابراین، ترامپ با در نظر گرفتن شرایط داخلی در آستانه انتخابات، ممکن است تصمیم گیرد یک انعطاف حداقلی در برابر ایران نشان دهد تا با عکس گرفتن با روحانی، هزینه این انعطاف را جبران کند.
تاکنون آمریکایی‌ها اظهارات ضدونقیضی درباره راهکار فرانسه بیان کرده‌اند. در حالی که دونالد ترامپ، در جریان نشست سران گروه هفت در فرانسه تلویحا از خط اعتباری ایران استقبال کرد، مقامات دولت او صریحا امکان راه اندازی چنین خطی را زیر سوال بردند و حتی بر تحریم‌های نفتی علیه ایران افزودند.
وقتی ظریف از فرانسه برگشت حامل پیام مکرون بود، او ساعاتی بعد دوباره به پاریس رفت. در آن ساعات همه به طور مشخص مکرون، ظریف و روحانی می دانستند چه دارد می گذرد. اگر موضع ما قطعی و 100 درصد این بود که اصلا و به هیچ عنوان نباید دیداری بین روحانی و ترامپ انجام شود، کافی بود تلفنی ظریف به مکرون بگوید «فعلا مسئولان نظام جمهوری اسلامی چنین دیداری را صلاح نمی بینند» خیلی راحت موضوع منتفی می شد. اینکه ظریف دوباره به پاریس رفت آن هم زمانی که ترامپ در فرانسه بود؛ نشان داد که درباره احتمال این دیدار در تهران صحبت شده است.
واضح است که فعلا دو طرف منازعه، یعنی ایران و آمریکا، هر کدام بنا به دلایل خود، تمایلی به مذاکره ندارند. اما چرا ترامپ به تلاش‌های ماکرون برای ترتیب دیداری با روحانی، روی خوش نشان داد، آیا او هم مانند آن پادشاه می‌خواست با حرف‌هایش ماکرون را خوشحال و امیدوار کند؟ پاسخ این سوال در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر آینده مشخص خواهد شد.
الآن هم گمانه‌هایی درباره دیدار روحانی و ترامپ در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر مطرح شده است. ایران گفته آمریکا اول باید تحریم‌ها را رفع کند سپس با ایران مذاکره کند. برمبنای همین موضع، تندرو‌های واشنگتن تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کردند تا چشم انداز مصالحه میان تهران و واشنگتن را بیش از پیش مبهم کنند.
دیدار با ترامپ و به طور کلی مذاکره با آمریکا الزاماتی دارد. تجربه نشان داده است که ایران زمانی با آمریکا وارد مذاکره می‌شود که اهرم‌های کافی برای تحت فشار قرار دادن طرف مقابل را دارد. در دور قبلی مذاکرات، ایران پس از افزایش سطح غنی‌سازی به حدود ۲۰ درصد، مذاکرات با غرب را آغاز کرد. در حال حاضر، غنی‌سازی اورانیوم ایران حدود پنج درصد است و چنین سطحی برای امتیازگیری از آمریکا به اندازه کافی کارساز نیست.
نگرانی عمده در اسرائیل، که فعلا فقط در جلسات کاملا غیرعلنی ابراز می‌شود، این است که ترامپ خود را در یک اتاق با مذاکره‌کنندگانی ببیند که از او بسیار «مکارتر» و درباره مسئله (هسته‌ای) آگاه‌ترند. اشتیاق ترامپ به اثرگذاری بر امور جهانی و اثبات اینکه او می‌تواند توافق بهتری از رئیس‌جمهور قبلی بدست آورد، به این نگرانی دامن زده است.
آیا ایران باید با آمریکا مذاکره کند؟
علی بیگدلی: از انقلاب تاکنون واسطه‌گری بین ما و آمریکا تا این حد امیدوار کننده نبوده است/ داوود هرمیداس باوند: برای برای حل موضوع باید مذاکره کرد/ فواد ایزدی: دیدار با ترامپ فاجعه‌ای بزرگتر از فاجعه برجام خواهد بود.
حال ترامپ از ایران می‌خواهد که بار دیگر به مذاکره برگردد و این بار نه فقط بر سر برنامه هسته‌ای، بلکه درباره برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای هم مذاکره کند و امتیاز بدهد. روحانی که نتوانسته است برجام را به سرانجام برساند، به آسانی نمی‌تواند مذاکرات جدید با آمریکا را آغاز کند و با ترامپ دیدار کند. با این حال، در عالم سیاست و دیپلماسی هیچ چیزی غیرممکن نیست. شرایط داخلی و خارجی ممکن است ترامپ و روحانی را به سمت تابوشکنی سوق دهد.
رئیس جمهور آمریکا اضافه کرد در صورتی که شرایط مناسب باشد با رئیس جمهور ایران دیدار خواهد کرد اما وی با این حال تهدید کرد که در صورتی که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای باشد، با قدرتی شدید مواجه خواهد شد
جوانی چطور ما را فریب می‌دهد که فکر کنیم تا ابد وقت داریم؟ 
