هادی حق شناس اقتصاددان تشریح کرد
در مجموع فرار سرمایه ناشی از متغیرهای اقتصادی و سیاسی است، اما درایران عمدتا به دلایل سیاسی و نااطمینانی رخ میدهد.فرار سرمایه موجب میشود تا در بازار ارز با نوسانات قیمت ارز مواجه شویم. حجم سرمایه گذاری کاهش پیدا کند. زیرساختها به اتمام نرسد. فرار سرمایه تراز بازرگانی را منفی میکند و در یک کلام با فرار سرمایه، رشد سرمایه گذاری متعادل نخواهد شد.
سخنان آقای جهانگیری در زمینه خروج ۲۲ میلیارد دلار از کشور در دولت سابق برای مبارزه با افزایش قیمت ارز، درست است و ما خیلی قبلترها نیز از این موضوع خبر داشتیم. یکی از اتهاماتی که منجر به محاکمه یکی از اطرافیان محمود احمدینژاد شد، همین موضوع خروج ۲۲ میلیارد دلار ارز از کشور بود.
با وجود دلار ۱۱ هزار تومانی، اما باز هم تفریحات و اقامت در ترکیه بسیار ارزانتر از ایران است ضمن آنکه علاوه بر تفریح بحث خرید مخصوصا پوشاک نیز مطرح است.
طی روزهای گذشته بهطور غیررسمی از صدور دو دستورالعمل خطاب به باشگاهها به منظور صرفهجوییهای ارزی سخن گفته شد که یکی از آنها را تأیید کردند و دیگری را نه. دستورالعمل یا به عبارت بهتر توصیهای که تأیید شد مربوط به لغو برگزاری اردوهای پیشفصل و سفرهای خارجی غیرضروری بود. دستورالعمل دوم، اما مربوط به منع جذب بازیکنان و مربیان خارجی بود که تأیید نشد. ابتدا شایعه شد فدراسیون فوتبال به باشگاهها ابلاغ کرده برای فصل بعد با خارجیهای فعلی قطع همکاری کنند و خارجی دیگری هم نگیرند. بعد، اما مهدی تاج موضوع را تکذیب کرد. این یعنی منع قانونی برای استفاده از بازیکنان و مربیان غیرایرانی وجود ندارد، اما نکته اینجاست که با منابع مالی فعلی حتی در صورت وجود مجوز قانونی هم رفتن به این سمت و سو دشوار شده است.
پس از نوسانات بازار ارز، دولت سامانهای تحت عنوان نظام یکپارچهسازی ارزی یا همان نیما راهاندازی کرد تا بتواند به شفافیت بازار ارز کمک کند و در این راستا مقرر شد نه تنها در قالب این سامانه دلار ۴۲۰۰ تومانی برای ثبت سفارش واردات کالا اختصاص یابد بلکه لیست اقلام صادراتی نیز قرار است مشخص شود تا موظف باشند درآمد صادراتیشان را در سامانه نیما شفافسازی کرده و با نرخ رسمی ۴۲۰۰ تومانی به بانک مرکزی تحویل دهند تا متقاضیان ارز بتوانند از دلار ۴۲۰۰ تومانی برای واردات و برآورده شدن دیگر نیازهایشان استفاده کنند.
در بخش خروج ارز ، اسناد بانکی اوراق بهادار بی نام به صورت فیزیکی به هر طریق توسط مسافر به خارج از کشور تا سقف ۵ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرز هوایی و تا سقف دو هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرزهای زمینی، ریلی و دریایی مجاز است و مازاد آن منوط به اظهار به گمرک و دریافت رسید چاپی دارای کد رهگیری است.
مبلغ هنگفت ارز در ماههای پایانی سال گذشته توسط چه کسانی از ایران خارج شد؟
«٣٠میلیارد دلار در دو – سه ماه پایانی سال گذشته از ایران خارج شد» این جمله خبرساز را محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفته و البته دیگر درباره آن صحبت نکرد.
به گفته اين منبع آگاه، سالانه دو ميليون كانتينر در سال وارد كشور ميشود كه از اين تعداد حدود 1.5 ميليون كانتينر متعلق به شركتهاي خارجي است.
در سال گذشته حدود ٣٠ میلیارد دلار ارز به کشور بازنگشته است. در واقع با دلار ۴۲۰۰ تومانی، این رقم معادل یک میلیون و ۵۷۵ هزار تومان برای هر ایرانی خواهد بود. اغلب ارزهایی که از کشور خارج شده به اسم واردات، به آن سوی مرزها رفته اما در قبال بخشی از آنها کالایی وارد کشور نشده و از سوی دیگر، تا پیش از اقدامات کنترلی دولت، میلیاردها دلار ارز از طریق صرافیها از کشور خارج شده است.
بررسی تاثیرات مسافرت خارجی بر مشکلات ارزی کشور
تنها در زمستان ۹۶(که فصل مسافرت نیست) ۳۵۰ هزار ایرانی به ترکیه مسافرت کردهاند. این سفرها «بزرگترین موج مسافرت یک ملت» به ترکیه بوده است!
اولش همهچیز عادی است؛ مثل تمام بازیهای دیگر، عادت که کردی، شمشیر یا تفنگت که آدمها را نکشت، برای ارتقای یک وضعیت ساعتها وقت که نیاز داشتی، سرزمینت مورد غارت که قرار گرفت، برای اینکه از دیگر آدمهای داخل بازی عقب نیفتی، مجبور میشوی به خرید طلا، مجبور میشوی به پرداخت پول؛ مثلا میتوانی یک بسته طلای هزارو600تایی را 62/49 دلارآمریکا بخری و به بازی ادامه دهی؛ اما اینبار قهرمانانهتر از هر وقت دیگر، انبارهایت پر میشود از منابع مختلف و نیروهای پرشمار نظامی تربیتشدهات در لشکر جای میگیرند.