محوطه باستانی شوش که تاریخی بیش به ۴ هزار سال را در خود دارد جولانگاه موتور سواران و چوپانان شده است. این کار باعث میشود به تدریج آثار باستانی آن در معرض نابودی قرار بگیرد.
محوطه تاریخی ازبکی، در شمال شرقی روستایی به همین نام، با حدود ۱۰۰ هکتار مساحت، در حدود ۲۵ سال قبل با باستانشناسانی آشنا شد که در طول ۸ فصل کاوش تا کنون به نتایج مختلفی از این محوطه تاریخی رسیدهاند. باستانشناسان در آخرین فصل کاوش با کشف ساختمانی اداری به ردپایی از هخامنشیان رسیدهاند و حالا منتظرند برای رسیدن نتایج مطالعات تا با اطمینان بیشتری در این باره حرف بزنند.
محوطه باستانی ازبکی در نظرآباد استان البرز، با ۹ تپه اقماریاش، باستانشناسان را برای حضور هخامنشیان در این دوره تاریخی به شک انداخته است. محوطهای تاریخی با تپههای معروفی مانند «گوموش تپه»، «جیران تپه»، «مارال تپه»، «دوشان تپه»، «تپه تختگاه» و مهمتر از همه ««یان تپه» که یکی از خشتهای آن امروزه در پاویون سازمان ملل در معرض دید عموم قرار دارد.
باستانشناسان در طول حدود ۲۵ سال گذشته به مدت هشت فصل در این محوطه تاریخی کاوش کردهاند و در آخرین فصل، حالا سازۀ معماری متفاوتی شناسایی شده که گمانهای اولیه باستانشناسان دوره «هخامنشی» است.
تازهترین یافتههای باستانشناسان از محوطه «ازبکی»
باستانشناسان پس از حدود سه ماه کاوش در محوطه «ازبکی» در دشت نظرآباد استان البرز، درحالی در جستوجو یک محوطه «عصر آهن III» یا «ماد» بودند، که یک سازه معماری متفاوت را شناسایی کردند. گمان اولیه آنها بر این است که این سازۀ خشتی به دوره «هخامنشی»ها تعلق داشته باشد.