جوکر زنان؛ راهگشای تناقض‌ها و کج‌فهمی‌ها!

محمود گبرلو در خبرآنلاین نوشت: تلاش و نوآوری احسان علیخانی را نمی‌توان کتمان کرد؛ اما این برنامه صرفاً برنامه‌ی احسان علیخانی نیست؛ بلکه یک برنامه‌ی سرگرم‌کننده جریان و تفکری است که می‌خواهد اثبات کند، زنان هم می‌توانند فراتر از ذهنیت برخی که اخلاق و منش اجتماعی زنان را در یک چارچوب خاص شرعی می‌دیدند، باشند، بدون آنکه تیری شلیک شود، کودتایی رخ دهد و یا سیلی ویرانگر اخلاقیات را ویران کند؟!

نکته مهم در این میان، تضاد و تناقص سال‌های دور و حتی این سال‌ها در شیوه ارائه اندیشه‌های اخلاقی مذهبی و اسلامی با استفاده از دنیای مدرن تکنولوژی صوتی و تصویری است که مهم‌ترین آن‌ها تلویزیون جمهوری اسلامی ایران در این سال‌ها در کنار برنامه‌های نشاط‌آور و خنده داری همچون "جوکر زنانه" است و همچنین واقعیت‌های روزمره مردم جامعه است که کاملاً مشهود و متناقض با تصویری است که تلویزیون ارائه می‌دهد و یا با ابزار‌های پلیسی گشت ارشاد و... برخورد‌های خشن با بانوان محترم در سطح خیابان‌ها می‌شود!

آیا زمان آن نرسیده است که جلوی این تناقض و اختلاف فاحش گرفته شود و عقلای برنامه‌ریزی مذهبی، فرهنگی با چاره‌اندیشی، آرامش و آسایش را به جامعه برگردانند؟

هر دو سکوی "فیلیمو" و "تلویزیون" در جمهوری اسلامی ایران با مجوز‌های قانونی و اندیشه‌های مشترک، برنامه‌هایی مرتبط با زنان تولید و پخش می‌کنند؛ اما به قول عموم چرا این کجا و آن کجا؟ واقعاً فاصله شکل و شمایل آنها، زمین تا آسمان است! مردم می‌گویند مگر قوانین و سیاست‌های فرهنگی مشترک نیست و این مسئول با آن مسئول چه فرقی دارند که این‌قدر رفتار متناقض مشاهده می‌شود.

وقتی دوربین به سمت جوکر زنان می‌چرخد، خانم‌ها در "جوکر" لباس‌های مد امروز و رنگارنگ می‌پوشند، موهایشان همگی از پیر و جوان بیرون از روسری است، قهقهه خنده‌شان، گوش را کر می‌کند، با یکدیگر می‌خندند و شادابی می‌کنند، جوک تعریف می‌کنند و با چهره‌هایشان که آرایش هم کرده‌اند شکلک‌های مختلف خنده‌دار در می‌آورند، همه در سنین مختلف، در طنازی، شوخی، لباس و آرایش یکدست هستند، بخصوص خانم مسن‌تر (سرکار خانم ناهید مسلمی) که در برنامه جایگاه مادری را برای سایرین دارد! از همه شاداب‌تر، بشاش‌تر و بذله‌گوتر است؛ آن‌هم با پیراهن رنگ شاد قرمز و مو‌های رنگ‌کرده! (البته اینجا بحث ساختار و عملکرد بازیگران و ضعف و قوت ایده‌پردازی‌ها نیست)

وقتی دوربین به سمت تلویزیون جمهوری اسلامی ایران می‌چرخد خانم‌ها، چه مجری، چه گوینده، چه بازیگر (حتی در نقش‌های متفاوت) با چادر، مانتو، شال و روسری خیلی بلند - و اغلب تیره - هستند و همه اعضا و اندام به جز قسمتی از دست‌ها و قاب صورت، پوشانده شده است، اصلاً آرایش وجود ندارد، حتی یک تار مو هم دیده نمی‌شود، لبخند فقط در حد کشیده‌شدن لب‌ها، قهقهه اصلاً و ابداً و اگر قرار است بلند بخندند زاویه دوربین در نمای باز باید باشد، در غیر آن صورت، دستان می‌بایست جلوی دهان قرار گیرد که مبادا دندان‌ها دیده شود، مثل شکل و شمایل "المیرا خانم شریفی" در برنامه صبح به خیر! فقط گاهی در سریال‌ها، به‌تناسب شخصیت‌ها ممکن است شادابی در کلام، چهره و لباس دیده شود و یا استثنا در" برنامه بیست و سی" آن هم هنگام انتخابات، تنوعی درپوشش تصویری خانم‌ها و یا بیرون بودن مو‌ها ایجاد می‌شود.

حال اگر دوربین را به داخل جامعه ایران مثلاً در یک میدان، خیابان و یا مجتمع مسکونی بچرخانید هم جامعه دیگری دیده می‌شود، برخی با چادر، برخی با مانتو، برخی با پیراهن و شلوار رنگارنگ، برخی مو‌ها را کاملاً پوشانده‌اند، برخی مو‌ها را مقداری بیرون انداخته‌اند، برخی هم که اصلاً شال و روسری ندارند، برخی بدون آرایش و ساده و برخی با آرایش و مو‌های رنگ‌کرده و افشان کنار هم هستند! برخی در حال شوخی و خنده، برخی جدی و مصمم بدون لبخند، برخی در حال برگزاری جشن تولد دست جمعی و برخی مختلط در کافه‌ها و برخی در حال رفتن به مساجد و هیئت‌های مذهبی و مراسم‌های رسمی و...

جالب آنجا است که در نمای سوم اکثریت آدم‌ها با هر شکل و شمایلی، در فضای رفاقت، صمیمیت و همدلی کنار هم زندگی می‌کنند، محترمانه حدود یکدیگر را رعایت می‌کنند، با احترام و عزت با یکدیگر برخورد می‌کنند، در دانشگاه و مراکز آموزشی با هم مراوده دارند، در جشن‌های تولد و عروسی و... در کنار هم هستند.

با این تناقضات چند ساله چه باید کرد؟ کدام یک درست است؟ هنوز نتوانستند کشف کنند که چرا ناگهان برخی از همین افراد، در لحظه و در یک موقعیت خاص که کنار هم زندگی می‌کنند، پرخاشگر، عصبانی، معترض و درگیر می‌شوند؟!

گمان می‌رود باید تکلیف را روشن کرد. به‌خاطر این تناقض‌ها و یا بهتر بگویم کج‌فهمی‌ها خیلی چیز‌ها ازدست‌رفته است.

با قدری تأمل و بدون بغض و نفرت، جوکر زنان را ببینید. به نظر می‌رسد زمینه برای اثبات برخی واقعیات، کنارگذاشتن برخی توهمات و یا کج‌فهمی‌ها و احیای نگاه روشن و امیدآفرین اندیشه دینی فراهم شده است. به نظر می‌رسد فقه پویا همیشه راهگشا بوده و توجه به الزامات حکمرانی ضروری و کارساز است.