در سالهای اخیر سریالهای زیادی دستخوش حواشی شدهاند و انتشارشان در دورهای متوقف شده است. از «سرزمین مادری» که ده سال توقیف بود گرفته تا سریالی مثل «شبکه مخفی زنان» که انتشار آن به خاطر توقیفها دو سال به طول انجامید و… جدیدترین مورد توقیفی، «غربت» به کارگردانی امیر پورکیان است. سریالی که هنوز نیامده، انتشار آن متوقف شده و معلوم نیست وضعیت آن به کجا خواهد رسید.
امیر پورکیان تجربه توقیف سریال را پیشتر در مورد سریال «ممنوعه» از سر گذراند و حالا برای «غرب» باردیگر باید تن به اصلاحات بدهد. به بهانه حواشی اخیر سریال «غربت» مروری داریم بر سریالهای توقیفی چند سال اخیر.
به گزارش فیلم نیوز، سریال «غربت» به کارگردانی امیر پورکیان از ۱۹ مرداد در پلتفرم نماوا آغاز شد و بلافاصله بعد از انتشار قسمت سوم توقیف شد.
دلیل توقیف، تصویرسازی نامناسب از مردم حاشیهنشین استانهای عرب نشین ایران عنوان شده و ماجرا از اعتراضهای مردم خوزستان نسبت به این سریال شروع شده. نماینده مردم اهواز در مجلس در اعتراض به این سریال گفته: «اقدام نابخردانه سریال نمایش خانگی غربت در «توهین به قومیت شریف عرب» را به صورت جدی پیگیری کردم.
بعد از آن هم رئیس ساترا در پاسخ اعلام کرد که «این سریال فاقد مجوز است و باید از شبکه خانگی حذف شود.» امیرپورکیان کارگردان سریال «غربت» روز گذشته در صفحه شخصی اینستاگرامش با انتشار ویدیویی خود را زاده اهواز معرفی کرد و با بیان اینکه تمام اتفاقاتی که افتاده سوتفاهم است، به این نکته اشاره کرد که حتی ممکن است موج راه افتاده، برای ضربه زدن به کاری از او باشد که بعد از مدتها منتشر شده.
پورکیان در ادامه این ویدیو گفت: «هیچکس قصد توهین نداشته و تمام بخشهایی که به گویش عربی بوده را خودم حذف کردم و در ادامه اصلا داستان سریال چیز دیگری میشود.» او در انتها عاجزانه از مردم عرب خواست که به او اعتماد کنند و نگذارند سریال او دستخوش تصمیمگیری اشتباه شود.
عضو مجمع تحلیلگران ساترا در خصوص اطلاعیه سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی درباره سریال غربت گفته: «محتوای سریال غربت ایرادات زیادی داشت که فعلاً بخشی از آن در همین سه قسمت اول مشخص و باعث اعتراض هموطنان عرب زبان کشور شد. در سریال غربت شاهد استعمال شدید مواد مخدر برخلاف آییننامههای محتوایی ساترا بودیم و در قسمتهای بعدی اگر اصلاحات ساترا اعمال نمیشد، شاهد صحنههایی بودیم که قطعاً باعث اعتراضات گستردهتر اقشار مختلف جامعه میشد».
شبکه مخفی زنان از تولیدات اختصاصی پلتفرم «نماوا» است که در زمان انتشار خود حاشیههای زیادی را پشت سر گذاشت. اوایل سریال به صورت نامنظم منتشر میشد و خبرهایی درباره اصلاحات زیاد آن به گوش میرسید. تا اینکه اوایل دیماه ۱۴۰۱ با پخش قسمت بیستم متوقف شد. بعد از توقف پخش شایعه توقیف سریال سر زبانها افتاد، اما ساترا توقیف این مجموعه را تکذیب کرد. توضیح داد که مشکلات کوچکی وجود دارد که در تعامل با عوامل سریال حل میشود. تعامل ساترا با پلتفرم نزدیک به ۶ ماه و ۲۰ روز طول کشید تا اینکه روابط عمومی «نماوا» با انتشار خبری از آغاز پخش مجدد «شبکه مخفی زنان» از انتشار مجدد آن از جمعه بیستم مرداد ۱۴۰۲ خبر داد، اما درست یک شب قبل از شروع مجدد سریال بیانیهای منتشر کرد و اعلام کرد که سریال پخش نمیشود. توقیف سریال تا آبان ماه ۱۴۰۲ ادامه پیدا کرد و نهایتا بعد مشکلات برطرف شد و ده قسمت پایانی سریال منتشر شد.
سریال «قبله عالم» به کارگردانی حامد محمدی، اواسط مرداد ۱۴۰۰ از سوی پلتفرم فیلیمو منتشر شد و پس از پخش دو قسمت به ایام عزاداری تاسوعا و عاشورا رسید و گروه سازنده اعلام کردند که قسمت سوم پس از روزهای عزاداری پخش خواهد شد. اما این تاریخ چند بار به تعویق افتاد. پس از آن هم قسمتهای چهارم، پنجم و ششم هم با تاخیر و ممیزیهای فراوان به دست مخاطبان رسید. در نهایت، اما فیلیمو اعلام کرد «قبله عالم» در قسمت هفتم به پایان خواهد رسید و دلیل آن را هم عدم صدور مجوز از سوی ساترا اعلام شد. اما با توقف سریال، رسانههای مختلف با گمانهزنی و انجام مصاحبههایی، عدم پخش این سریال را به دلیل ضعف ساختاری و لغو قرارداد از سوی فیلیمو اعلام کردند. از سوی دیگر بازیگران و سازندگان این مجموعه در پستهای اینستاگرامی تاکید داشتند که دلیل اصلی توقف ادامه سریال، سانسور بیش از اندازه «قبله عالم» از سوی ساترا بوده است.
سریال «ممنوعه» به کارگردانی امیر پورکیان، در سال ۱۳۹۷ بعد از انتشار ۳ قسمت توقیف شد. عوامل زیادی در این توقیف دخیل بود، اما آنطور که شنیده میشد علت اصلی آن به روابط آزادانه دخترها و پسرهای جوان برمیگشت و همچنین حضور یک شخصیت ترنس با بازی نیما شعباننژاد در میان آنها. مجموعه این شرایط باعث شد سریال هنوز نیامده توقیف شود. بعد از گذشت مدتی از توقیف اعلام کردند که قسمت چهارم میتواند بعد از انجام اصلاحات منتشر شود و بعد از آن هم هر قسمت به صورت مجزا مجوز خواهد گرفت. این سریال نهایتا بعد از دو ماه مجددا اجازه نمایش پیدا کرد. البته کاملا مشخص بود اصلاحاتی روی آن انجام شده و بعضی موارد بعد از این توقیف تغییر کرده بود. «ممنوعه» سریال موفقی نبود، اما به خاطر این حواشی و توقیفها مخاطبان بیشتری پیدا کرد.
سریال سرزمین کهن از تولیدات الف ویژه تلویزیون است که در سال ۱۳۸۷ به کارگردانی کمال تبریزی جلوی دوربین رفت. این سریال از پنجم دی ماه سال ۱۳۹۲ به شکل هفتگی روانه آنتن شبکه سه شد. اما بعد از پخش چند قسمت به دلیل اعتراض بختیاریها پخش آن متوقف شد.
در یکی از قسمتهای این سریال امیرآقایی که وابسته به حزب دموکرات آذربایجان است خطاب به یک خاواده بختیاری دیالوگی با این مضمون میگوید: «به چه چیز خودتان افتخار میکنید؟ به کدام اصل و نسب؟ به سر پا گرفتن سگهای انگلیسی و کاسهلیسی کنسول انگلیس؟ میخواهید فردا سر کلاس برای بچهها قصه اینکه بختیاریها چطور بختیاری (اشاره به واژه بختیاری) شدند و..»؛ دیالوگ جنجالی کاراکتری که امیر آقایی نقش آن را بازی میکرد خطاب به بختیاریها آنقدر ججالی شد که تلویزیون مجبور شد پخش سریال را متوقف کند.
پخش این دیالوگ اعتراض گسترده بختیاریها را به همراه داشت، مردم در کوچه و بازار دست به اعتراض زدند و نمایندگان بختیاری در مجلس و ائمه جمعه شهرهای الگودرز، مسجد سلیمان و… هم نست به این سریال معترض شدند. حجم اعتراضها به حدی بالا گرفت که پخش سریال بلافاصله متوقف شد.
بعد از گذشت چهارسال و با انجام اصلاحات مورد نظر قرار شد این سریال با نام جدید «سرزمین مادری» از مهرماه سال ۹۶ مجددا روی آنتن برود، تیزرهای سریال هم با قید زمانی به زودی پخش شد، اما بازهم با اعتراض مجدد بختیاریها از پخش آنجلوگیری به عمل آمد. تا اینکه نهایتا بعد از ده سال این سریال سال گذشته از پلتفرم تلویبیون منشتر شد و سپس تلویزیون هم مجوز پخش آن را صادر کرد.