سید هادی برهانی استاد مطالعات اسرائیل می‌گوید خودداری ایران از انتقامش از اسرائیل در ازای آتش بس در غزه بر اعتبار و محبوبیت ایران در فلسطین و همچنین همه کشور‌های اسلامی خواهد افزود. علاوه بر این، زمینه تقویت روابط ایران و کشور‌های عربی و اسلامی و همچنین کشور‌های غربی را فراهم خواهد آورد.
مشروح گفت و گوی «انتخاب» با سید هادی برهانی پیش روی شماست.
اخباری مبنی بر طرح ایده‌هایی از سوی طرف‌های مختلف بین المللی در باره انتقام ایران از اسرائیل منتشر شده است که به موجب آن ایران در صورت برقراری آتش بس در غزه و عقب نشینی اسرائیل از آن از انتقام صرفنظر خواهد کرد. نظر شما در این مورد این اخبار و ایده چیست؟
بله خبر‌هایی منتشر شده که به موجب آن برخی طرف‌های غربی و همچنین برخی طرف‌های عربی از جمله خود حماس از ایران خواسته اند در مقابل آتش بس در غزه از انجام عملیات نظامی علیه اسرائیل در انتقام از ترور اسماعیل هنیه در تهران خودداری نماید و اظهارات نماینده ایران در سازمان ملل هم موید این مطلب است.
من این ایده را مثبت ارزیابی می‌کنم و معتقدم در صورت پیگیری و اجرای درست آن ایران می‌تواند از این ایده یک پیروزی و موفقیت چشمگیر بسازد. اولا اگر این خواست صاحبان خون یعنی حماس و سازمان‌های فلسطینی باشد، توجه به آن یا پذیرش آن نوعی احترام به صاحبان حق و خون است.
آتش بس در غزه برای حماس و مردم فلسطینی این باریکه می‌تواند پایانی بر رنج و عذاب بی پایان آن‌ها باشد و از نظر انسانی و اسلامی کمک بزرگی به مردم فلسطین است. ثانیا این پایان به نام ایران تمام خواهد شد و بر اعتبار و محبوبیت ایران در فلسطین و همچنین همه کشور‌های اسلامی خواهد افزود. علاوه بر این، زمینه تقویت روابط ایران و کشور‌های عربی و اسلامی و همچنین کشور‌های غربی را فراهم خواهد آورد.
آیا اجرای این ایده می‌تواند به موضع دولت جدید کمک نماید؟
بله اگر ایران در پیشبرد درست این ایده موفق شود می‌تواند بر پرستیژ صلح طلبانه و آشتی جویانه و معتدل خود در جهان بیافزاید. می‌تواند به تصویر بدبینانه از ایران در کشور‌های غربی ضربه سختی وارد نماید، می‌تواند دوستی و نزدیکی به کشور‌های منطقه و عربی را تقویت نماید و همچنین بر اعتبار خود به عنوان مدافع مردم فلسطین بیافزاید. این امر حتما محبوبیت ایران را در فلسطین و کشور‌های اسلامی تقویت می‌نماید و پایان تجاوز اسرائیل به غزه را به نام ایران ثبت خواهد نمود.
در مورد جزئیات و شیوه اجرای این ایده چه می‌توان گفت؟
البته جزئیات و شیوه اجرای آن هم بسیار مهم است. زیرا اسرائیل بازیگر پیچیده و مکاری است و می‌تواند در جریان جزئیات و مسیر کار آن را به نفع خود منحرف نماید. باید طراحی درستی صورت گیرد و مشورت با حماس و کشور‌های عربی در این زمینه بسیار مهم است. نباید در جریان پیگیری این ایده فشار از روی اسرائیل برداشته شود. الان اسرائیل تحت فشار است. منتظر حمله ایران است و این فشار و انتظار هزینه سنگینی بر اسرائیل تحمیل می‌نماید.
این فشار باید به روش‌های مختلف و مبتکرانه دنبال شود و بلکه تشدید گردد. در مورد جزئیات توافق نظر حماس بسیار مهم است. آن‌ها در میدان هستند و به جزئیات و دقایق کار آگاه هستند و می‌توانند مشاور و راهنمای خوبی برای طی کردن درست این مسیر و طرح درخواست‌های واقع بینانه و محاسبه شده باشند.
واکنش کشور‌های غربی به چنین ایده‌ای چه خواهد بود؟
پاسخ: کشور‌های غربی حتی آمریکا با این ایده همراهی خواهند کرد. ظاهرا این ایده از سوی آن‌ها مطرح شده است. منافع آن‌ها اقتضا میکند این ایده اجرا شود. کشور‌های غربی الان مخالف افزایش تنش در منطقه و ادامه درگیری در غزه هستند و فشار‌های آن‌ها بر دولت نتانیاهو تاکنون نتیجه نداده است.
آن‌ها از نتانیاهو ناراحت و ناراضی هستند. این ایده فرصت و اهرم فشار بسیار خوبی برای آن‌ها فراهم میکند تا بتوانند دولت اسرائیل را مجبور کنند به آتش بس تن بدهد. آن‌ها می‌توانند دولت اسرائیل را تهدید کنند اگر با این ایده موافقت نکند در برابر حمله انتقام جویانه ایران از اسرائیل حمایت نخواهند کرد.
موضع اسرائیل در برابر این ایده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دولت نتانیاهو از یک سو تحت فشار است و نگران حمله نظامی ایران و سایر طرف‌های مقاومت است و از سوی دیگر نمی‌خواهد تسلیم آتش بس شود؛ بنابراین با این ایده بازی خواهد کرد تا هم از فشار نظامی ایران بکاهد و خطر حمله ایران و متحدان را منتفی یا کمرنگ نماید و هم از آتش بس، به ویژه با شرایط حماس، طفره رود. اما ایران می‌تواند بر سر این ایده جمعی با شرکت کشور‌های غربی، کشور‌های عربی و سازمان‌های فلسطینی تشکیل دهد که فعالیت و اهداف این جمع اسرائیل را منزوی میکند و تحت فشار قرار می‌دهد. دنبال کردن یک دیپلماسی جدی در قالب این گروه می‌تواند به پیشبرد اهداف مقاومت و عقب نشینی اسرائیل از مواضع خود منجر شود و برای نوار غزه و مردم مظلوم آن صلح و آرامش به ارمغان آورد.
آیا اجرای این ایده را با توجه به ضربه‌ای که به امنیت کشور خورده، به نفع ایران ارزیابی می‌کنید؟
امنیت و اعتبار ایران در جریان ترور اسماعیل هنیه آسیب دیده است. این هزینه‌ای قابل توجه است که می‌تواند با یک ضربه نظامی دردناک و سنگین جبران شود. اما این ضربه نیز هزینه دارد و این کار نیز خالی از ریسک و خطر نیست و نمی‌توان انتظار داشت دستاورد‌های آن کاملا موافق توقعات و در حد انتظار باشد. برای داشتن برداشتی واقع بینی از دستاورد‌های این حرکت باید به سابقه این درگیری‌ها و دستاورد‌های ایران و توان اسرائیل در دفاع از خود توجه داشت.
در مقابل در اجرای این ایده ایران می‌تواند در کنار دادن هزینه امنیتی محدود، دستاورد‌های بزرگ سیاسی، بین المللی و مردمی داشته باشد. افکار عمومی و کشور‌های زیادی در جهان به این موضع ایران با نظر مثبت خواهند نگریست. از همه مهمتر کمک بسیار بزرگی به مردم فلسطین صورت می‌گیرد و آن‌ها از جهنم تجاوزات اسرائیل نجات پیدا می‌کنند و کشتار و گرسنگی این مردم پایان می‌یابد.
یک هدف بزرگ سیاست فلسطینی (یا اسرائیلی) ایران کمک به مردم فلسطین و پشتیبانی از آنهاست. اجرای این ایده می‌تواند نقطه عطفی در این کمک‌ها باشد و نام ایران را به عنوان پایان دهنده تجاوز اسرائیل به غزه در تاریخ ثبت نماید.
