روایت راغفر از نشست با پزشکیان و موضع رئیس جمهور درباره ارز تک نرخی

در این دیدار درباره رویکرد دولت نسبت به «ارز تک نرخی» هم گفتگو شد که آقای پزشکیان گفتند اجرای چنین مسئله‌ای امکان‌پذیر نیست؛ چرا که اساسا منظور آن‌ها که در ارتباط با تک نرخی کردن ارز صحبت می‌کنند این است که افزایش قیمت ارز صورت بگیرد. تاکید ایشان این بود که هر برنامه‌ای که مطرح شود و آثار منفی روی گروه‌های پایین درآمدی داشته باشد، را نخواهد پذیرفت تا مردم و گروه‌های پایین جامعه از اجرای سیاست‌ها آسیب نبینند.

به گزارش جماران، حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س)، ضمن تشریح نکاتی که در نشست روز شنبه، ۱۳ مرداد، با رئیس جمهور، به عنوان دغدغه‌ها و نگرانی‌های چند اقتصاددان مطرح شده، گفت: در این دیدار، آقای رئیس جمهور تاکید کردند هیچ سیاستی که خلاف منافع مردم باشد و یا روی زندگی و معیشت مردم اثر منفی بگذارد را نخواهند پذیرفت و به شدت نسبت به این مسئله حساس هستند که گروه‌های آسیب پذیر جامعه، به دلیل سیاست‌های اعمال شده، آسیب نبینند.

وی با اشاره به نشستی که روز شنبه همراه با دکتر فرشاد مومنی، دکتر واعظ مهدوی و غلامحسین حسن تاش با مسعود پزشکیان، رئیس جمهور انجام شده است، خاطرنشان کرد: در این نشست تاکید شد اقتصاد یک سیستم است و حل مسائل نمی‌تواند موردی باشد، باید با توجه به تاثیر هر کدام از مسائل روی بخش‌های دیگر تصمیم گیری کرد، بنابراین اینکه به عنوان مثال از افزایش قیمت بنزین صحبت کنیم بدون توجه به عوامل دیگر، از جمله اینکه اساسا در کشور حمل و نقل عمومی نداریم، آثارش برای گروه‌های پایین جامعه، بسیار مخرب خواهد بود.

آقای رئیس جمهور هم گفتند که من قویا نسبت به این مسئله حساس هستم که گروه‌های پایین به دلیل سیاست‌های اعمال شده، آسیب نبینند. تاکید ایشان این بود که هر برنامه‌ای که مطرح شود و آثار منفی روی گروه‌های پایین درآمدی داشته باشد، آن را نخواهم پذیرفت و سعی می‌کنم مسئله را به نحوی مدیریت کنم که مردم و گروه‌های پایین جامعه از اجرای سیاست‌ها آسیب نبینند.

وی ادامه داد: به همین دلیل در این نشست چند ضابطه مطرح شد و تاکید گردید که دولت از مواجهه هیجانی و موردی با پدیده‌ها دوری کند. آقای رئیس جمهور هم تاکید کردند همه سیاست‌هایی که در دولت مطرح خواهد شد نباید به زیان مردم باشد

به گفته راغفر، در این نشست، مسئله رویکرد دولت نسبت به «ارز تک نرخی» هم مطرح شد که آقای پزشکیان گفتند اجرای چنین مسئله‌ای امکان‌پذیر نیست؛ چرا که اساسا منظور آن‌ها که در ارتباط با تک نرخی کردن ارز صحبت می‌کنند این است که افزایش قیمت ارز صورت بگیرد. در ادامه این نشست عنوان شد باید به این مساله توجه کرد که چه کسانی چه توصیه‌هایی می‌کنند، چرا که حتی اگر در شرایط کنونی، ارز با قیمت‌های بسیار بالاتری هم افزایش پیدا کند، هنوز کسانی هستند که طالب خرید آنند؛ چرا که اقتصاد سیاسی تورم می‌گوید در ایران گروه‌های ذی‌نفعی حضور دارند که از افزایش قیمت‌ها منتفع می‌شوند، بنابراین تورم، مدافعین قدرتمندی در اقتصاد ایران دارد.

وی اضافه کرد: در این راستا، دو ضابطه به دولت پیشنهاد شد؛ اول اینکه هر سیاستی، گروه‌های مردم خصوصا طبقات متوسط به پایین را آسیب نزند و دیگر اینکه سیاست‌ها منجر به تقویت تولید شوند. از این طریق است که می‌شود اشتغال و ارزش افزوده ایجاد کرد و برای مردم، رفاه عمومی فراهم آورد. ایشان هم کاملا با این پیشنهادات موافق بودند و پیشنهاد خود ایشان هم این بود که خودتان متولی اجرای این سیاست‌ها شوید. البته ما هم که برای این منظور نرفته بودیم. تاکید شد دولت براساس چه ضوابطی عمل کند و توجه داشته باشد که بحث‌هایی در رسانه‌ها عمدتا از سوی منتفعین و ذینفعان قدرتمندی که در اقتصاد ایران هستند صورت می‌گیرد، که منافعشان با منافع عموم مردم در تعارض است و آقای رئیس جمهور به این نکات توجه داشته باشد.

این اقتصاددان یادآورشد: فکر می‌کنیم این مساله، بسیار کلیدی و حساس است و دوستان متذکر این نکته شدند که هیچ کدام از دولت‌های قبلی هم نمی‌خواستند سیاست‌هایی اتخاد کنند که به زیان مردم باشد. اما نفوذ افرادی که صاحب قدرت هستند و دسترسی آن‌ها به مراکز تصمیم گیری کشور زیاد است، شرایطی را فراهم کرده اند که صدای مردم و مخالفین سیاست‌های بخش عمومی به گوش مسئولین کشور نمی‌رسد. آقای رئیس جمهور تاکید کردند ایشان هیچ سیاستی که خلاف منافع مردم باشد و یا روی زندگی و معیشت مردم اثر منفی داشته باشد را نخواهند پذیرفت.

وی همچنین گفت: توجه به بودجه مناطق محروم کشور و اشکالاتی که در ساختار کنونی وجود دارد هم از مسائلی بود که مطرح شد و آقای رئیس جمهور هم نسبت به ضرورت و چگونگی انجام این اصلاحات همدلی داشتند.

راغفر همچنین درخصوص احتمال تداوم این رایزنی‌ها و ایجاد سازوکاری برای آن نیز توضیح داد: از سوی دوستان اعلام آمادگی شد که هر کمکی که دولت مایل باشد، داده شود و سازوکارش را هم مطرح کردیم. از جمله اینکه اگر دولت مایل باشد می‌تواند برنامه‌ها و لوایحی را که می‌خواهد برای تصویب و اجرا ببرد، پیشتر درباره آن با گروه‌های مختلف رایزنی کند. ما اعلام آمادگی کردیم در این رابطه به دولت کمک کنیم. ایشان هم از این طرح استقبال کردند و قرار شد از طریق دفتر ریاست جمهوری این مسائل پیگیری و نقطه نظرات کارشناسی گروه‌های مختلف شنیده شود. چرا که ۳۵ سال است که تنها یک تفکر، در اقتصاد کشور حاکم است و صدای منتفعین این سیاست‌ها که عمدتا به قدرت و ثروت وصل هستند بسیار بلند است. در این دوره که این سیاست‌ها اعمال شده و صدای مردم عملا شنیده نشده است. اگر چه برخی گزینه‌هایی هم که در کانون گفتگو برای وزارت خانه‌های مختلف هستند، این نگرانی را تشدید می‌کنند.

وی با ابراز امیدواری نسبت به شنیده شدن صدای جامعه مدنی در دولت پزشکیان، گفت: آقای پزشکیان هم تاکید کردند برای همکاری با گروه‌های کارشناسی آمادگی کامل دارند و ما هم امیدواریم، دولتی مناسب در کشور شکل گیرد تا بتواند نیاز‌های جامعه و انتظارات مردم را براورده کند و پاسخی برای حل معضلات عمومی مردم باشد. در شرایط کنونی، راه دیگری نداریم، جز اینکه امیدوار باشیم. اما باید در نظر داشت امیدواری تنها به گفتگو نیست و باید معطوف به عمل باشد. وقتی می‌توانیم امیدوار باشیم که در عمل با انتخاب‌هایی که صورت می‌گیرد و سیاست‌هایی که دنبال می‌شود، راه حل‌ها را پیدا کنیم.

ارتباط با نهاد‌های کارشناسی، ساختارمند شود

این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه دولت‌های قبلی هم، همه طرح‌هایی که دنبال می‌کردند نوعا از این جنس بود که همین است و جز این نیست و هیچ راه حلی دیگری وجود ندارد، ادامه داد: در حالی که در بسیاری از مسائل، راه حل‌های متعددی وجود دارد. اکنون که آقای پزشکیان تا این حد تاکید بر کار کارشناسی و استفاده از کارشناسان را مطرح کردند، باید سازوکار ساختارمندی برای آن پیدا کنند و برنامه‌ها تنها به صورت گفتگو‌های موردی نباشد، بلکه این کار بتواند، به شکل نظام‌مند در یک ساختار ارتباطی انجام پذیرد. در واقع باید امکانی فراهم کرد تا نهاد‌های غیردولتی و سازمان‌های مردم نهاد بتوانند به صورت سازمان یافته نقطه نظراتشان را به مسئولین کشور، خصوصا قوه مجریه منتقل کنند و در شرایط کنونی فاقد چنین چارچوب سازمانی هستیم.

هر کاری از دستمان برآید خواهیم کرد

راغفر تاکید کرد: امید ما این است که بینیم دولت موفق شده و برای این کار هم هر کاری از دستمان برآید خواهیم کرد، مشروط به اینکه دولت احساس کند به این کمک نیاز دارد. نه تنها از ما، بلکه باید صدای افراد و گروه‌ها و دیدگاه‌های مختلف شنیده شود و نقطه نظرات آن‌ها در اجرای سیاست‌ها لحاظ گردند. اما اکنون آنچه بیشتر مشهود است این است که باز همان جریانات گذشته فعال هستند و تلاش می‌کنند با توجه به نفوذ و قدرتی که دارند، افراد خود را در مصادر و مناسب قرار دهند. طبیعی است که در آن صورت کار، نسبت به وضعیت مطلوب مشکل‌تر خواهد بود.

این عضو هیات علمی دانشگاه، در رابطه با جزئیات طرحی که برای همکاری با دولت و بررسی لوایح آن مطرح شد نیز توضیح داد: در دوره دولت سیزدهم، در ملاقاتی که با مرحوم آقای رئیسی داشتیم، اعلام آمادگی شد که گروه اقتصاد فرهنگستان علوم آمادگی دارد تا ضمن بررسی طرح‌ها و لوایح دولت، نقطه نظرات کارشناسی روی آن‌ها بدهد. قرار بر این شد که این اتفاق بیفتد، اما عملا کار پیشرفتی نکرد و موفق نبود. همان طرح مجددا پیشنهاد شد و آقای رئیس جمهور پذیرفتند و بسیار هم از آن استقبال کردند. همزمان هم قرار بر این شد که از طریق دفتر ایشان این مسائل دنبال شود و این بار به نتایجی برسیم.

راغفر گفت: ما معتقدیم همه نهاد‌های مردمی که فعالیت‌های تخصصی درباره بخش عمومی می‌کنند از جمله موسسه مطالعات دین و اقتصاد و موسسات مرتبط با محیط زیست و خیریه‌ها باید فرصتی برای شنیده شدن دیدگاه هایشان داشته باشند. این کار باید به صورت سازمان یافته انجام شود. از این جهت اگر رابطه سازمان‌های مردم نهاد با دولت ساختارمند شود، فواید مهم و بزرگی برای کشور دارد. نباید مسائل یک جانبه دیده شود و فقط آن‌ها که صاحب منافع هستند مساله شان منعکش شود، بلکه باید منافع مردم هم از طریق ننهاد‌های مردمی شنیده شود.