مطالعهای جدید نشان میدهد که نخستین هرم از هفت هرم اصلی در مصر که به هرم پلکانی جوزر معروف است، احتمالا با استفاده از یک سیستم بالابر هیدرولیک ساخته شده است. این هرم در حدود ۴۶۰۰ سال قبل به دستور فرعونی به نام جوزر بنا نهاده شده و اگر دیدگاه تازۀ دانشمندان دربارۀ نحوه ساخت آن درست باشد، مشخص میشود که تاریخ استفاده از سیستمهای هیدرولیک بزرگ بسیار قدیمیتر از آن چیزی است که ما قبلا تصور میکردیم.
به گزارش فرادید، در این مطالعه که به تازگی در مجله PLOS ONE منتشر شده است، دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که مناظر اطراف هرم، کانالها و راههای آبی و همینطور معماری داخلی هرم همگی به وجود سیستم هیدرولیک اشاره دارند. این مکانیزم هیدرولیک میتوانست بلوکهای سنگی بزرگ تشکیلدهنده هرم را از سطح زمین به بالا حرکت دهد.
خندقی که از نظر محققان میتوانسته محل تصفیۀ آب از رسوبات و رساندن آن به محل ساخت هرم باشد.
طبق این مقاله، سازندگان هرم با استفاده از فشار آب، بلوکهای سنگی بزرگ را به شکل «آتشفشانی» از داخل هرم به محل قرارگیریشان جابجا میکردند. اگر این نتیجهگیری اثبات شود، نشان میدهد که مصریان درکی پیشرفته از سیستمهای هیدرولیک داشتهاند. البته در این صورت این سوال نیز مطرح خواهد شد که آیا این نخستین استفاده بزرگ از سیستم هیدرولیک بوده یا پیش از این نیز از این سیستم استفاده شده است؟
پاسخ به این سوال هرچه باشد، مسلم است که اجرای آن در هرم پلکانی جوزر کار آسانی نبوده است.
تیم تحقیقاتی بر این باور است که بر اساس نقشهبرداری از حوزههای آبریز مجاور، یکی از سازههای عظیم و هنوز توضیحناپذیر سقاره معروف به محوطه «جسر المدیر»، ویژگیهای یک سد کنترل برای به دام انداختن رسوبات و آب را دارد. دانشمندان میگویند که توپوگرافی این محوطه نشان میدهد که احتمالاً یک دریاچه موقت در غرب مجموعه جوزر وجود داشته است که جریان آب آن از طریق خندقها به سمت هرم هدایت میشده و به عنوان نیرویی برای بالا بردن سنگها به کار میرفته است.
این دریاچه موقت میتوانسته به وسیلۀ یکی از شاخههای فرعی نیل تغذیه شود.
بررسیهای محوطه اطراف هرم نشان میدهد که یک دریاچه مصنوعی میتوانسته در آنجا با استفاده از یک سد ایجاد شود
نویسندگان مینویسند: «معماران باستانی احتمالاً سنگها را از مرکز هرم به شکل آتشفشانی با استفاده از آب بدون رسوبی که از بخش جنوبی خندق وارد میشد بالا میبردند».
تیم تحقیقاتی در یک بخش از خندق، یک ساختار سنگتراش خطی عظیم شامل محفظههای عمیق پی در پی را یافته است که نیاز فنی یک تاسیسات «تصفیه آب» را برآورده میکند و طراحیای که همچنان در تصفیهخانههای آب مدرن دیده میشود را با شامل شدن یک حوضچه تهنشینی، حوضچه نگهداری و سیستم تصفیه در بر میگیرد.
نویسندگان مینویسند: «بهطور کلی، جسر المدیر و بخش داخلی جنوبی خندق بهعنوان یک سیستم هیدرولیک یکپارچه عمل میکنند که کیفیت آب را بهبود میبخشند و جریان آب را برای مقاصد عملی و نیازهای انسانی تنظیم میکنند». تیم تحقیقاتی معتقد است که آب موجود در منطقه برای برآورده کردن نیازهای پروژه کافی بوده است.