فرارو- حضور علی طیب نیا به عنوان مشاور اقتصادی پزشکیان، از دید برخی تحلیگران این حوزه به عنوان یک نشانه مثبت ارزیابی میشود، اما آیا همه گرههای اقتصادی کشور به سهولت باز میشوند؟
به گزارش فرارو، عبارتهای کاهش ارزش پول ملی، تداوم تورم بالای ۴۰ درصد، مشکلات بازار بورس و سرمایه، رشد نقدینگی و تورم، بیکاری و فقر مطلق، عبارتهای پرتکرار اقتصاد کشور طی سالهای اخیر است. مشکلاتی که گرچه هر از چندگاهی با تدابیر دولتها یا اقدامات بانک مرکزی تا حدودی مهار شده اند، اما باز هم به سرعت به وضعیت قبلی بازگشته اند. اکنون پرسش بسیاری از مردم این است که چه زمانی و چگونه قرار است گره از مشکلات معیشتی مردم باز شود و از کجا باید حل مشکلات کشور را آغاز کرد. علی قنبری، اقتصاددان و عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است:
علی قنبری به فرارو گفت: «ارائه چشم انداز کوتاه مدت برای حل مسائل کلان اقتصادی و وعده دادن در این خصوص که خیلی زود مشکلات معیشتی مردم حل میشود، میتواند اشتباهترین کاری باشد که از هر دولتی در وضعیت فعلی کشور سر بزند و بعید هم میدانم دولت آقای پزشکیان چنین قصدی داشته باشد. آقای پزشکیان از همان ابتدا با مردم صادقانه برخورد کرده و گفته برای حل مسائل کشور به اقتصاددانها وابسته خواهد بود. تیم اقتصادی هم که در روزهای انتخابات، آقای پزشکیان را حمایت و همراهی کردند، بیشتر واقع نگر هستند تا توهمی و رویا پرداز؛ بنابراین اگرچه مهمترین مشکل و چالش اقتصاد کشور همین رفع مشکلات معیشتی مردم است، اما این موضوع با حل مشکلات زیرساختی قابل حل خواهد بود و این موضوع هم زمان میبرد. مهمترین مسائل اقتصاد کشور را میتوان در ۳ دسته مجزا تقسیم بندی کرد. نخست مسائل ملموس مثل تورم، فقر، بیکاری و امثالهم، دسته دوم مسائل کمتر ملموسی که اتفاقا تاثیر زیادی روی معیشت مردم دارند از رانت و اختلاس گرفته تا سوء استفادهها از بیت المال و بودجه کشور و دسته سوم مسائلی وابسته به اقتصاد سیاسی کشور که باید در بلند مدت حل شوند. نکته مهم این است که هر ۳ دسته به یکدیگر وابستگی کامل دارند و برای مثال بدون حل مشکلات سیاسی و رفع تحریم ها، بعید است خبری از کاهش تورم قابل توجه باشد.»
وی افزود: «نقطه عطف مهم این است که آقای پزشکیان بر خلاف رقیب انتخاباتی خود، آقای جلیلی، شدیدا به ارتباط با دنیا اعتقاد دارد و احتمالا تمام تلاش خود را هم به کار خواهد بست تا بین ایران و جهان ارتباط برقرار شود. یک ایده که من مدت هاست مطرح میکنم و حتی پیش از انتخابات هم بر آن تاکید داشتم این بود که کشور ما اکنون بیشتر از اقتصاددان خوب، دیپلمات خوب میخواهد. این به این معنا نیست که جایگاه اقتصاددان را تضعیف کنیم. منظور من این است که در کشوری که تمامی مسیرهای تجارت بین الملل قفل تحریم خورده و فشار FATF و عدم حضور در سیستمهای اقتصادی جهانی را بر دوش خود حس میکند، اصلا علم اقتصاد به چه کار میآید؟ در شرایط فعلی علم اقتصاد فقط میتواند تعدادی مسکن کوتاه مدت به بازار تزریق کند و خیلی زود دوباره وضعیت اقتصاد کشور به حالت بحرانی برمیگردد. آقای پزشکیان باید در انتخاب تیم وزارت خارجه خود سنگ تمام بگذارد تا شاید ۳۰، درصد از مشکلات اقتصاد کشور را حل کند. این حرف من به معنای ناامیدی نیست بلکه اتفاقا از سر امید به آینده از مسیر بین الملل است.»
این اقتصاددان در ادامه گفت: «این تلقی هم که برخی تصور کنند مسائل اقتصادی کشور به حدی بغرنج است که قابل حل نخواهد بود اشتباه است. مسائل اقتصادی کشور قابل حل است به شرطی که شاهد کارشکنیها هم نباشیم. همه جریانها و گروهها باید به این فکر کنند که شرایط کشور به نفع همه مردم ایران پیش برود. از تندروها گرفته تا آن چه که اسمش را دولت در سایه گذاشته اند، میتواند در روند امور کشور و فعالیت دولت اختلال ایجاد کند. برخی هم کاسبان تحریم هستند که قطعا دلشان نمیخواهد تحریمهای کشور لغو شود چرا که منافعشان به خطر خواهد افتاد. آنها از رئیس جمهور شدن پزشکیان ناراحتند.»
وی افزود: «همه ما میدانیم که حفظ ارزش پول یکی دیگر از وظایف مهم سیاستگذار پولی است، میدانیم که دلایل ساختاری تورم در ایران را باید در حکمرانی اقتصاد جستجو کرد، میدانیم که رانت و فساد و عدم شفافیت چه بر سر اقتصادمان آورده است، اما این را هم میدانیم که هیچ کشوری خارج از زنجیره همبسته اقتصاد جهانی به دستاودهای توسعه دست نیافته است. یکی از مهمترین راهکارهای پیش روی آقای پزشکیان برای رشد اقتصادی و پیشرفت کشور، جذب سرمایههای خارجی است. این سرمایهها باز هم از همان دروازه لغو تحریمها میگذرد، پس باز هم به همان اصل برمی گردیم که تاکید کردم تیم دیپلماسی آقای پزشکیان باید چگونه باشند. آقای پزشکیان بارها در صحبتهای قول داده که روی این موضوع تلاش ویژه خواهد کرد و از حالا هم نمیشود قضاوت کرد ایشان چقدر موفق خواهند بود، اما قطعا برنامههای میان مدت و بلندمدت در کنار هم جواب میدهد. همکاری قوه مقننه با قوه مجریه هم حائز اهمیت است. اما این که بگوییم مجلس قرار است کارشکنی کند را بعید میدانم، انتظار میرود با توجه به شرایط کشور، مجلس نیز در راستای منافع ملی تصمیم گیری کند.»
علی قنبری تاکید کرد: «این موضوع هم که گفته میشود مراسم تحلیف و تشکیل کابینه دیر انجام میشود چندان اهمیتی ندارد. مشکل کشور با چند روز زودتر تشکیل کابینه حل نمیشود، با همدلی و همراهی سران قوا و پرهیز از درگیریهای جناحی و سیاسی حل میشود. تا امروز که تاثیر خاصی از دولت سایه ندیدیم امیدوارم دولت سایه تلاش کند در مسیر فعالیتهای رئیس جمهور منتخب کشور سدسازی نکند.»