نیوزویک: با پزشکیان احتمال تغییر در سیاست خارجی ایران وجود دارد

پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری ایران بر رقیب محافظه کار و تندرو سعید جلیلی با خوش بینی محتاطانه ای در سطح بین المللی روبه رو شده است.

به گزارش جماران، نیوزویک با این مقدمه درباره نتیجه انتخابات ریاست جمهوری روز جمعه ایران می‌نویسد: پزشکیان متعهد شده است که هیچ تغییر عمده‌ای در حکومت دینی ایران ایجاد نکند و در هر صورت، حرف آخر را در مورد سیاست جمهوری اسلامی رهبر این کشور می‌زند. اما یک کارشناس منطقه‌ای به نیوزویک گفت که پزشکیان می‌تواند «تغییرات مهمی» در سیاست خارجی ایجاد کند. پزشکیان پس از یک مشارکت اندک رای دهندگان در دور نخست، در دومین دور ۵۳.۳ درصد آرا را به دست آورد، در حالی که جلیلی در دور دوم ۴۴.۳ درصدی را به دست آورد. پزشکیان در پستی در توییتر سابق، نوشت: «مسیر دشوار پیش رو هموار نخواهد بود و به شرف خود قسم می‌خورم که شما را در این راه تنها نگذارم.

هلن کلارک، نخست‌وزیر سابق نیوزیلند، در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «مثبت است که رئیس‌جمهور جدید می‌خواهد به انزوای ایران پایان دهد.»

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران (ICG) در شبکه ایکس نوشت که رای‌دهندگان از نامزدی حمایت می‌کنند که «به جای کاندیدایی که معتقد است سیستم به اندازه کافی پیش نرفته، هشدار می‌دهد که سیستم در برخی حوزه بیش از حد پیش رفته (تندروی) کرده است.

پیروزی پزشکیان در بحبوحه برنامه هسته‌ای در حال پیشرفت ایران رخ داده است. انتخابات ایالات متحده می‌تواند بر چگونگی احیای توافق هسته‌ای ایران و واشنگتن که به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) معروف است و دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، تاثیر بگذارد.

تریتا پارسی، معاون موسسه کوئینسی به نیوزویک گفت بعید است که پزشکیان و تیمش تغییر زیادی در سیاست‌های منطقه‌ای ایران که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هدایت می‌شود، ایجاد کنند. اما او ممکن است استراتژی دیپلماتیک ملموس‌تری را برای خروج از بحران در جنگ غزه و حرکت رو به جلو اتخاذ کند. پزشکیان همچنین احتمالا تیم سیاست خارجی را که در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی رئیس جمهور وقت، بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ بر سر برجام مذاکره کرده بود، باز خواهد گرداند.

پارسی با اشاره به اینکه چگونه پزشکیان درباره لزوم حل تنش‌های ایران با غرب از طریق مذاکره مستقیم و نه گفتگو از طریق میانجی‌ها صحبت کرده، گفت: احتمالاً برخی تغییرات مهم در سیاست خارجی ایران وجود دارد. اگر ایرانی‌ها موافقت کنند که مستقیماً با ایالات متحده حتی با ترامپ به عنوان رئیس جمهور تعامل کنند، این یک تغییر مهم خواهد بود.

با این حال، این به خودی خود توافق هسته‌ای ایران را احیا نمی‌کند. پارسی افزود: «عوامل کلیدی هم در ایالات متحده و هم در ایران تغییر کرده و معامله قدیمی را برای هر دو طرف غیر جذاب کرده است، اما ممکن است اکنون اراده سیاسی حداقل در طرف ایرانی برای یک معامله جدید وجود داشته باشد. اما حتی اگر نتوان برجام را احیا کرد، باز هم ممکن است ترتیبات دیگری وجود داشته باشد که آمریکا و ایران بتوانند آن را دنبال کنند».

حمیدرضا عزیزی، پژوهشگر اندیشکده آلمانی SWP برلین، به نیوزویک گفت که تیم مسئول سیاست خارجی پزشکیان عمدتاً همان تیمی است که سیاست خارجی روحانی را با وزیر امور خارجه سابق جواد ظریف هدایت می‌کند. عزیزی خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود حداقل در زمینه سیاست‌گذاری این تمایل برای بازگشت به اولویت‌های سیاست خارجی قبل از رئیسی وجود داشته باشد.

با این حال، جهت گیری استراتژیک کشور در سیاست خارجی و داخلی به ویژه در مورد مذاکره با آمریکا از سوی مقام معظم رهبری تعیین می‌شود. می‌توان انتظار داشت که شش بیشتری برای تعاملات دیپلماتیک بین ایران و غرب وجود داشته باشد، اما از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که مجلسی داریم که هنوز تحت سیطره تندروها و متحدان جلیلی است. بنابراین اکنون آن‌ها احتمالاً انگیزه بیشتری برای خرابکاری در هر نوع ابتکار سیاست خارجی که ممکن است دولت جدید انتخاب کند، داشته باشند.