روایت اکونومیست از ثروتمندترین‌ها

نشریه اکونومیست به‌تازگی جدیدترین رده بندی ثروتمندترین کشور‌های جهان در سال ۲۰۲۴ را منتشر کرد. این رده‌بندی براساس سه شاخص تولید ناخالص داخلی سرانه به دلار بازار آزاد (GDP per person at market exchange rates)، تولید ناخالص داخلی سرانه تعدیل‌شده براساس هزینه‌ها یا همان تولید ناخالص داخلی سرانه براساس برابری قدرت خرید (ppp/ Adjusted for cost differences) و تولید ناخالص داخلی سرانه تعدیل‌شده براساس هزینه‌ها و ساعت‌های کاری (Adjusted for costs and hours worked) انجام شده است. براساس هر یک از این شاخص ها، کشور‌های مختلف رتبه‌های متفاوتی می‌یابند؛ اما آنچه جلب توجه می‌کند، جاماندگی ایران از همسایگان و کشور‌های هم‌سطح خود است. اکونومیست در گزارشی قابل‌توجه، با استفاده از سه‌شاخص مختلف به رده بندی تولید ناخالص داخلی در کشور‌های مختلف جهان پرداخت.

به گزارش دنیای اقتصاد، بر این اساس، با استفاده از شاخص «تولید ناخالص داخلی سرانه به دلار بازار آزاد»، لوکزامبورگ، سوئیس و قطر در صدر قرار می‌گیرند. از سوی دیگر با استفاده از شاخص «تولید ناخالص داخلی سرانه براساس برابری قدرت خرید»، صدر این رده‌بندی به صورت لوکزامبورگ، سنگاپور و قطر تغییر می‌کند. در نهایت با استفاده از شاخص «تولید ناخالص داخلی سرانه تعدیل‌شده با هزینه‌ها و ساعت‌های کاری» این رده‌بندی در صدر جدول به صورت نروژ، لوکزامبورگ و قطر درخواهد آمد.

ایران کجاست؟

طبق آمار‌های منتشرشده از سوی اکونومیست، براساس شاخص دلار بازار آزاد، هر ایرانی از سرانه تولید ناخالص داخلی ۴ هزار و ۵۰۰ دلاری برخوردار است. از سوی دیگر، براساس شاخص برابری قدرت خرید، هر ایرانی از سرانه تولید ۱۷ هزار و ۹۰۰ دلاری برخوردار است. در نهایت اگر سراغ شاخص سوم برویم و سرانه تولید ایرانی‌ها را با سطح قیمت و ساعات کار تعدیل کنیم، خواهیم دید که این عدد به ۱۷‌هزار و ۸۰۰ دلار کاهش خواهد یافت.

جاماندگی از رقبا

«دنیای‌اقتصاد» برای پیداکردن درک بهتر نسبت به اعداد گفته‌شده، سراغ آمار همسایگان و رقبای ایران رفته است و با مقایسه سرانه درآمد کشور با چین، ترکیه و امارات متحده عربی در تلاش است تا تصویر روشن تری از وضعیت ایران ارائه دهد. بر این اساس، سرانه تولید ناخالص داخلی یک شهروند چینی براساس دلار بازار آزاد معادل ۱۲‌هزار و ۶۰۰ دلار است که تقریبا سه‌برابر شهروند ایرانی به شمار می‌رود. این عدد در شاخص برابری قدرت خرید به ۲۴‌هزار و ۶۰۰ دلار می‌رسد که تقریبا ۵۰‌درصد از آمار ایران جلوتر است. در نهایت، شاخص تولید سرانه تعدیل‌شده با سطح قیمت‌ها و ساعات کار نشان می‌دهد که رفاه ایرانی‌ها بیش از چینی هاست. بر این اساس در حالی که عدد این شاخص برای ایران ۱۷‌هزار و ۸۰۰ دلار ثبت شده، این عدد برای چین ۱۷‌هزار و ۶۰۰ دلار به ثبت رسیده است.

دومین کشوری که مورد توجه قرار می‌گیرد، همسایه غربی ایران یعنی ترکیه است. بر این اساس، تولید سرانه ترکیه بر مبنای دلار بازار آزاد ۱۳ هزار دلار به ثبت رسیده است که تقریبا سه‌برابر این عدد در ایران است. از سوی دیگر، در شاخص برابری قدرت خرید این عدد در ترکیه به ۴۴ هزار و ۲۰۰ دلار می‌رسد که تقریبا ۲.۵ برابر تولید سرانه ایران به این شاخص است. در نهایت، با در نظر گرفتن سطح قیمت‌ها و ساعات کاری، مشخص می‌شود که سرانه تولید در ترکیه به ۶۱‌هزار و ۴۰۰ دلار می‌رسد که در مقایسه با آمار ۱۷ هزار و ۸۰۰ دلاری ایران، ۳.۵ برابر بالاتر است.

در نهایت همسایه جنوبی ایران، یعنی امارات متحده عربی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، در شاخص تولید سرانه برمبنای دلار بازار آزاد، سرانه درآمد در امارات به ۵۳ هزار دلار می‌رسد که اختلاف معناداری با عدد این شاخص برای کشورمان دارد. با درنظر گرفتن شاخص برابری قدرت خرید اختلاف تا حدودی کم می‌شود و سرانه تولید اماراتی‌ها به ۸۳‌هزار و ۹۰۰ دلار می‌رسد. در نهایت با در نظر گرفتن ساعات کار و سطح قیمت‌ها، سرانه تولید اماراتی‌ها به ۶۹ هزار و ۲۰۰ دلار می‌رسد و کمترین فاصله را با همسایه شمالی خود پیدا می‌کند.