«کاندیدای جدی در اصواگرایان آقایان جلیلی و قالیباف هستند. فیگور آقای قالیباف برای ریاست جمهوری بیشتر است و با توجه به اینکه رئیس مجلس هستند، میگوید باید رئیس جمهور شوم و خود را محق میداند، اما در طیف خودشان اقبال آقای جلیلی بیشتر است و سخت است که به توافق برسند.»
نوری قزلجه گفت: به نظر من قالیباف در مناظره، استرس دارد که نکند مانند مناظرات قبلی مسائل شخصی افراد مطرح شود، بنابراین با افراد به صورت تعاملی برخورد میکردند.
به گزارش خبرآنلاین، گفتگو با غلامرضا نوری قزلجه بعد از مناظره اول انجام شد. او در این گفتگو ضمن بیان نکاتی مهم از تصویب برجام در مجلس و رد ادعاهای مطرح شده علیه این سند درباره زمان تصویب در مجلس نهم، به بررسی تبلیغات انتخاباتی کاندیداها، مناظره اول، احتمال کنارگیری و انصراف برخی نامزدها و…پرداخت. بخش اول این گفتگو پیرامون برجام طی روزهای گذشته منتشر شد.
غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان آباد در مجلس تاکید کرد که دلیل بیحاشیه بودن قالیباف و استرس داشتنش این است که مبادا مسائل خانوادگیش مطرح شود.
او معتقد است قاضی زاده و زاکانی در نهایت کنار میروند هرچند هر دوکاندیدا اصرار دارند تا آخر پای کار انتخابات هستند.
نوری قزلجه که سابقه سالها همکاری با پزشکیان در پارلمان را دارد این را میگوید که «امیدواریم کسی برنده شود که پرچمدار تغییر وضع موجود است. آقای پزشکیان با این روند، با کمک خداوند و با هوشیاری مردم میتواند رئیس جمهور چهاردهم شود.»
مشروح گفتگوی غلامرضا نوری قزلجه، نماینده بستان آباد را در ادامه بخوانید؛
آقای نوری قزلجه، نگاه شما به تبلیغات انتخاباتی کاندیداها و مناظرات انتخابات ریاست جمهوری که تاکنون برگزار شده چیست؟ عملکرد آقای پزشکیان را در مناظرات چطور دیدید؟
درباره کلیت مناظره بخواهم بگویم، صدا و سیما برنامهریزی خوبی انجام داده و حتی دکور و چیدمان آن کمک کرد تا نامزدها در مدار اخلاق حرکت کنند. سوالاتی هم که مطرح شد، سوالات خوبی بودند ولی سطح مباحث مطرح شده، در سطح مناظرات نبوده و سطح پایین بود.
بروز و ظهور آقای پزشکیان در مناظرات خوب بود و ما که از خیلی از نزدیک ایشان را میشناسیم، یک شیبی را در پیش گرفتند که احتمالا در مناظرات بعدی آن را بهبود میبخشند و میتوانند جریانسازی کنند. صداقت در ارائه مطالب توسط ایشان مشخص بود و تسلط بر مسائلی که مطرح کردند خوب بود و کمتر به کاغذ رجوع میکردند به جز یک مورد که به دلیل کمبود وقت اینکار را کردند. به نظرم آقای پزشکیان میتواند پرچمدار جریان تغییری باشد که قرار است در روزهای آتی رغم بخورد.
از یک سو برخیها معتقد هستند که آقای پزشکیان باید صریحتر سخن بگوید و برخی دیگر معتقد هستند که ایشان در دام آقایان زاکانی و قاضیزاده نمیافتد که تلاش دارند او را به چالش بکشند؟
بله مشخص بود. من از سخنان این دو بزرگوار برداشت میکنم که زودتر از بقیه از قطار رقابتها خارج میشوند، مشخص است برای ریاست جمهوری نیامدهاند و هدفشان عصبانی کردن و تخریب آقای پزشکیان است که نهتنها مورد استقبال ایشان که جمع هم قرار نگرفت. زمانی که نوبت آقای زاکانی میشود که صحبت کند، وقت استراحت بقیه است و اعتنایی به صحبت ایشان نمیکنند.
برخی میگوید آقای پورمحمدی چهره این انتخابات است؟
بله ایشان هم مطالب و موضوعاتی که مطرح میکنند قابل توجه است اما از نظر عامه پسندی مانند آقای پزشکیان نبود.
آقای پورمحمدی را به دلیل قدرت سخنوری و سوابقی که داشتند جدای از آنکه رأی بیاورد یا خیر، پدیده انتخابات میدانند. ممکن است در مناظرات وارد ارائه اطلاعاتی شوند؟
بله، احتمالا وارد این فاز میشوند. برای رأی اوری در انتخابات یکی از شاخصهها این است که فرد سخنور بوده و اطلاعات خوبی داشته باشد. آیتمهای دیگری هم موثر است و بعید میدانم به آن درجه رسیده باشند که پدیده انتخابات شده و جز نفرات اول یا دوم قرار بگیرد. اما جدای از رأی اوری خطابه خوبی داشتند.
آقای قالیباف تجربه چند دوره حضور در انتخابات را در کارنامه دارند، عملکرد ایشان را در مناظره چطور دیدید؟ به خصوص که یک اعتماد به نفسی هم در چهره ایشان بود که یک رئیس جمهور قوی هستند؟
به نظر من ایشان در مناظره، استرس داشتند که نکند مانند مناظرات قبلی مسائل شخصی افراد مطرح شود، بنابراین با افراد به صورت تعاملی برخورد میکردند. اینکه ایشان ۴ سال در مجلس حضور داشتند توانستند به اطلاعات دیوانی دست پیدا کنند اما نمیتوانستند یک برنامه مشخص ارائه کند.
به غیر از آقایان پورمحمدی و پزشکیان، صحبت بقیه و افتخارشان ادامه دادن همین وضوع موجود بود و برنامهای برای برون رفت از شرایط ارائه نکردند. آنچه امروز مردم میخواهند تغییر در روشها، فرآیندها و نوع نگاهها به جامعه است. حداقل تغییرات ساده مورد انتظار مردم است و آقای قالیباف و دوستان برنامهای نداشتند.
اما گفته میشود که این ترکیب به گونهای چیده شده که رئیس جمهوری ایشان را تضمین میکند.
خیلیها آرزو دارند و خیلیها میچینند اما گاهی هم خدا میچیند. به نظرم در این دوره از انتخابات مهندسی دست خدا است و با دست مردم اتفاق رخ میدهد.
شما اشاره کردید که آقای قالیباف استرس مطرح شدن مسائل شخصی و خانوادگی را دارد. این مسائل از سوی چه کسانی در مناظره میتواند مطرح شود؟
شاید فکر میکنند آقای زاکانی یا آقای پزشکیان بخواهند این مسئله را مطرح کنند. آقای پزشکیان یک کاندیدایی است که هیچ نقطه ضعفی در این مسائل ندارد و خیلی راحت میتواند روی نقاط ضعف بقیه دست بگذارد.
آقای سعید جلیلی را در فضای تبلیغاتی و مشخصا مناظره چطور میبینید؟
آقای جلیلی حرف تازهای ارائه نکرده و تناقض دارد. ایشان تاکید میکند که باید از فرصتها استفاده بهتری کرد اما اگر بخواهیم چند نفری را برای فرصت سوزی در کشور مثال بزنیم، یکی از افراد آقای جلیلی است و طی سالها دبیر شورای عالی امنیت بودند. همچنین در بحث منابع ارزی میویند منابع ارزی ما بیشتر از مصارف است اما چرا در حال حاضر وضعیت به این شکل است؟ ناترازی در عرضه و تقاضا است که به این سمت میرود.
در مناظرات باید صادقانه مسائل مطرح شود که مردم تصمیم بگیرند. بقیه موارد هم شبیه همان مذاکراتی بود که در دوران مسئولیت داشتند و در میان مردم موجی ایجاد نکرد. ما میتوانیم که این افراد بر روی آن تاکید داشتند یک آدرس غلط بود و آقای پزشکیان را متهم به نمیتوانید میکردند. بله اگر مسئله ادامه وضع موجود است آقای پزشکیان گفتند نمیتواند و نباید ادامه داد اما اینکه میگفتند ما میتوانیم ادامه همین وضع موجود بود.
چقدر تمرکز ایشان روی پرزنت کردن برنامههای دولت سایه بود و این ماموریت را به کاندیداهای دیگر سپرده بودند که بخواند بقیه را به چالش بکشانند؟
بله، مشخص بود که تلاش کردند که برای تخریب آقای پزشکیان وارد شوند اما ایشان متانت خوبی به خرج دادند.
حتی آقای پورمحمدی.
بله، معلوم بود که آقای زاکانی پیشتاز بود و نه تنها آقای پزشکیان بلکه نامزدهای همراه ایشان هم اعتنایی به اظهارات آقای زاکانی نکردند.
عملکرد آقای زاکانی را در مناظرات چطور ارزیابی میکنید؟
کاندیداها درباره شهرداری صحبت کردند و قدری هم آقای قالیباف در این حوزه وارد شد اما باید بدانند شهرداری متفاوت از دولت است. در حال حاضر دولت با ناترازی و کمبود منابع مواجه است و درآمدهای ارزی و ریالی کاهش پیدا کرده است، مالیاتها سنگین شده است و مقایسه آن با شهرداری که پول فراوان ریخته شده است، متفاوت است. پز دادن با پولهای لایتناهی شهرداری به عنوان رزومه کار اجرایی تناسبی با کار ریاست جمهوری ندارد.
آقای نوری قزلجه، آقای زاکانی نشان داد که همان زاکانی ۱۴۰۰ است، اما آقای قاضی زاده تندتر شده و خودش را کاندیدای دولت معرفی میکرد اما شواهد نشان میدهد که آقای جلیلی کاندیدای دولت باشد. نظر شما در این باره چیست؟
این افراد در این مسیر مسابقه میدهند و خیلی هم به آن افتخار کرده و در ثبات شرایط موجود از هم سبقت میگیرند. آقای قاضی زاده اظهارات جالبی داشت و گفت ما در این دولت توانستیم قیمت ارز را کنترل کنیم. این حرف در آخر شب خنده دار بود و خواب مردم را پراند. آقای قاضی زاده و آقای زاکانی اولین کسانی هستند که از مجموعه خارج میشوند.
ممکن است که آقای جلیلی یا قالیباف هم به نفع یکدیگر کنار بروند.
کاندیدای جدی در اصواگرایان آقایان جلیلی و قالیباف هستند. فیگور آقای قالیباف برای ریاست جمهوری بیشتر است و با توجه به اینکه رئیس مجلس هستند، میگوید باید رئیس جمهور شوم و خود را محق میداند اما در طیف خودشان اقبال آقای جلیلی بیشتر است و سخت است که به توافق برسند.
این گونه هم نیست که اگر آقای جلیلی کنار برود، سبد رأی او به سبد آقای قالیباف ریخته شود. با توجه به شکاف عمیق میان آنان تعداد قابل توجهی از آرای آقای جلیلی به سبد رأی آقای پورمحمدی و پزشکیان ریخته میشود.
شما هنگام انتخابات هیأت رئیسه گفته بودید که آقای قالیباف قول دادند که کاندیدای انتخابات نشوند، اما وارد انتخابات شدند.
نه تنها به من، بلکه به هفت هشت نفر از اعضای هیأت رئیسه موسسین فراکسیون مستقلین برای مجلس دوازدهم قول دادند. یکی دوبار موکداً از ایشان سوال شد که برای ما مهم است که فردی که به او رأی میدهیم در مجلس بماند آیا شما در مجلس میمانید یا کاندیدا میشوید و ایشان محکم گفت که پای مجلس میماند و تاثیر زیادی روی نظر همکاران داشت.
آن هفت، هشت نفر چه کسانی بودند؟
به غیر از من، آقای تاجگردون، آقای محسنی ثانی، آقای بروجردی، آقای همتی نماینده ایلام، آقای شهریاری نماینده خراسان شمالی، آقای فاطمی نماینده بابل و آقای نصیرپور سراب بودند.
پیشبینی میشود که آقایان سید حسن خمینی، روحانی و خاتمی بعد از مناظرات در میتینگهای آقای پزشکیان حضور پیدا کنند؟ با توجه به حضور آقای ظریف در میزگرد سیاسی، گویا اصلاحطلبان به سمت رونمایی از یک پلن B رفتند.
این دفعه مهندسی انتخابات دست خداست و به خاطر همین اتفاقات خوبی افتاده است، به نظر میآید اتفاقات بهتری هم رخ میدهد و مشارکت خوبی در انتخابات رخ بدهد. ما امیدواریم کسی برنده شود که پرچمدار تغییر وضع موجود است. آقای پزشکیان با این روند، با کمک خداوند و با هوشیاری مردم میتواند رئیس جمهور چهاردهم شود.
آقای نوری قزلجه، آقای پزشکیان ترک زبان هستند، آقای نیکزاد رئیس ستاد انتخابات آقای قالیباف هم ترک زبان هستند و گفته میشود یکی از دلایل انتخاب ایشان به همین دلیل بود. اقبال آقای پزشکیان بیشتر است یا آقای قالیباف؟
اقبال به آقای پزشکیان، ربطی به ترک بودن ندارد. شخصیت، صداقت و پاکدستی ایشان در میان همه اقوام طرفدار دارد اما در میان ترکها بیشتر است. آقای قالیباف یک ترک زبان را به عنوان رئیس ستاد انتخاب کردند فکر نمیکنم آوردهای برای او داشته باشد.
آقای نوری قزلجه! در روزهای اخیر روایتهای مختلفی درباره برجام مطرح میشود، شما در مجلس نهم حضور داشتید. درباره روز بررسی برجام در صحن و تشکیل کمیسیون ویژه توضیح میفرمایید.
هنوز این سند با همه فراز و فرودهایی که درباره آن وجود داشت و مطرح میشود، یک سند محکم، در تنظیم روابط خارجی ما است و تاکنون منتقدین هم که در مسند امور قرار گرفتند نتوانستند یک سندی جایگزین آن را تحویل بدهند. این سند هم معتبر و هم مورد اجماع ملی در همین شرایط فعلی است.
یکی از کارکردهای اصلی این سند در همان زمان اجرا شد و ما به مدد همین سند توانستیم از ذیل اصل هفتم منشور بین الملل متحد بیرون بیاییم و دستاورد بزرگی است. همه آگاه هستیم که کشورهایی که ذیل اصل هفتم منشور بین الملل رفتند چه سرنوشتهایی داشتند.
اما چگونه این سند مراحل قانونی خود را در کشور طی کرد، این روزها بحث زیادی درباره آن در کشور مطرح است. زمانی که این توافق به مجلس نهم آمد به دلیل حساسیتهایی که بر روی آن بود، کمیسیون ویژه مشترکی تشکیل شد و اکثریت هم در آن کمیسیون با مخالفان برجام بود به طوری که آقای زاکانی رئیس این کمیسیون انتخاب شد. با اینکه موافقان برجام هم در این کمیسیون حضور داشتند مانند آقایان پزشکیان، تاجگردون، بروجردی، حقیقتپور و منصوری آرانی.
طبق اسناد موجودی که الآن در مجلس است، کمیسیون مشترک بیش از ۲۰۰ ساعت جلسه برای برجام برگزار کرد و هر فردی را که احتمال میدادند در این موضوع اطلاعات داشته و نظرات او موثر است، به این جلسات دعوت کردند از اکثر مقامات تا آمانو مدیر کل وقت آژانس و بخشهایی از آن در تلویزیون پخش میشد.
نتیجه آن جلسات شد یک پیشنهاد ۹ مادهای که شروط اجرای برجام از طرف کشور ما بودند که مورد تایید مجلس قرار بگیرد. این مسئله علاوه بر کمیسیون مشترک به کمیسیون تخصصی هم ارجاع داده شد و نظرات آنان هم گرفته شد. این پیشنهاد ۹ مادهای به مشورت سایر مراجع ذیصلاح در کشور از جمله شورای عالی امنیت ملی هم گذاشته شد.
به خاطر دارم یکبار گفتند یک سری اصلاحات جزئی باید اعمال شود و پیشنهادات به صورت رسمی به چاپ رسید و در مجلس توسط نمایندگان از جمله آقای سبحانی نیا مطرح شد و به تصویب رسید. یعنی هر آنچه یک نظر اجماعی و توافقی برای اجرای برجام بود، از نمایندگان گرفته شد و به تایید مجلس رسید.
در روز بررسی برجام که از صبح اول وقت کار آغاز شد در اواسط جلسه برخی نمایندگان مجلس نهم از جمله مرحوم زارعی و آقای زاکانی معترض بوده و تشکیک کردند که نظر شورای عالی امنیت ملی هم در این خصوص گرفته شده یا خیر.
برای اینکه این موضوع در آن جا به طور دقیق بررسی شود و شک و شبههای برای افراد باقی نماند، آقای لاریجانی به اتاقک گیت ورودی صحن آمدند، مرحوم زارعی و آقای زارعی آمدند و با آقای شمخانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی توسط موبایل آقای جلالی تماس تلفنی برقرار کردند.
من نیز به عنوان ناظر این مکالمه در آنجا حضور داشتم و آقای لاریجانی به آقای شمخانی گفتند که؛ «برخی از دوستان دلشان قرص نبوده و تشکیک دارند که نظر شورای عالی امنیت ملی بر روی این ۹ ماده که برای اجرای برجام بررسی میشود، گرفته شده یا خیر». آقای شمخانی در آنجا به صراحت اعلام کردند که؛ «بله این موضوع در شورای عالی امنیت ملی بررسی شده و نظر ما همانی است که به شما اعلام کردیم.»
درآنجا هم گفتند که آن چند مورد ریز هم که بود توسط نمایندگان پیشنهاد شده و اصلاح میشود. در آنجا علیالظاهر نمایندگان به این اجماع رسیدند که برجام نظر کل نظام بوده و زمانی که به صحن بازگشتیم برجام در صحن رأی گیری شد و به تصویب رسید. در شورای نگهبان هم به تایید رسید و در ریل اجرایی کشور قرار گرفت.
چند روز بعد از تصویب برجام، اواخر شب به طور اتفاقی در یک شبکه صدا و سیما متوجه انیمیشینی شدم که میگفت آش در ۱۰ دقیقه تهیه شده، بچه در عرض ۱۲ دقیقه به خواب میرود و برجام هم در عرض ۲۰ دقیقه تصویب میشود. این بحث ۲۰ دقیقه را متاسفانه صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی که باید اراده نظام را منعکس میکرد، انجام داد.
جالب این است که یک هفته بعد رئیس صدا و سیما به یک جلسه در فراکسیون رهروان مجلس آمد و من به او اعتراض کردم. ایشان پذیرفت کار اشتباهی بوده و خواستند جبران کنند اما جبران نشد.
آقای زاکانی مدعی هستند که آقایان شمخانی و ولایتی از سند برجام بیاطلاع بودند.
البته باید خود بزرگواران توضیح بدهند اما تا آنجایی که ما شاهد بودیم حاکی از آن است که نه تنها این آقایان، بلکه همه مسئولان نظام در جریان این سند بودند.
دفتر رهبری یک اطلاعیهای درباره برخی نقل قولهای غیر مستند از رهبر انقلاب و مسئولان دفتر ایشان صادر کردند، مخاطب این اطلاعیه از نگاه شما چه کسی یا کسانی است؟
یک زمانی یک فردی برای رأی گرفتن و برهم زدن آرامش جامعه، یک کار مهمی را که نظام انجام داده است زیر سوال میبرد، لذا نه تنها دفتر رهبری و بلکه همه دوستداران نظام از این کار آزرده میشوند و نمیخواهند این اتفاق بیافتد.
وقتی یک کار مهم با یک اجماع ملی جلو برود، فردی بخواهد برای رأی آوردن یا کسب یک موقعیت بخواهد ژست منتقدی به خود بگیرد و همه ساختارها را زیر سوال ببرد مورد انتقاد همه عقلا قرار میگیرد.
گفته میشود آقای رئیسی از ابتدای دولت اختیار تام برای مذاکرات رفع تحریم داشتند، به نظر شما چه مانعی وجود داشتند که ایشان وارد مذاکرات نشدند.
آقای رئیسی این اختیار را داشتند و حتی بیشتر از دولتهای قبل هم این اختیارتام را داشتند و با اطلاع عرض میکنم. اما آنچه من از اظهارات مسئولان دیپلماسی کشور دریافت کردم از اینکه چرا در این مسیر سست قدم برداشته و به سمت مذاکرات غیر مستقیم و فرساینده رفتند این است که آنان به دلیل آنکه به شدت مخالف برجام و مذاکرات بودند عارشان میآید کار را با جدیت دنبال کنند.
دوم آنکه آنقدر پیشتر علیه برجام و مذاکرات صحبت کرده بودند که از افکار عمومی میترسیدند و سوم از جریانهای تندرو به شدت میترسیدند و این ترس خیلی موثر بودند.
ایشان میخواست و نمیتوانستد؟
بله، من با خود شهید رئیسی مستقیم صحبت نکردیم، البته یکبار فرصت شد چند دقیقهای در هواپیما با هم صحبت کنیم اما اظهار نظر مشخصی که من این برداشت را کنم که مشتاق یا مخالف مذاکره هستند نگفتند اما با سایر دوستان دیپلماسی که صحبت کردم، مشخص بود برخی از این افراد مشتاق هستند و اراده مذاکره را دارند اما از جریان تندرو که آنان را حمایت کردند میترسند.
دلیل مخالفتها با برجام چیست؟ طبیعیتا وقتی تحریمها برداشته شود یک اتفاق مثبتی است اما چرا یک عده دوست دارند تحریمها باقی بماند؟
یک عده شعار بلاوجهی دادند و خیلی سخت است که قبول کنند شعار اشتباهی بوده و مسیر درست همین است، یعنی یک نوع لجبازی و یکدندگی دارند. دوم اینکه یک عده منافع سیاسی دارند، وقتی کشور در تنش بوده و با خطرات احتمالی مواجه است یک عده به راحتی میتوانند در سطوح مختلف حکومت کنند.
همچنین نفع مالی یک سری از اشخاص و گروهها در تحریمها است این همه افزایش هزینه به علت نپیوستن به FATF داریم، به جیب کسانی میرود که منت گذاشته و میگویند ما تحریمها را دور زدیم.
موضوعی دارای این اهمیت، نمیتواند بدون موافقت مقامات بالای نظام صورت بگیرد. ریشه اینکه یک عده گفتند برجام نظر مقام معظم رهبری نیست یا در شورای عالی امنیت تصویب نشده چیست؟
بحثهای بین مجلس، شورای عالی امنیت ملی و شورای نگهبان نشان میدهد که نظر جمع در عالیترین سطوح کشور همین بوده است. حالا به دلیل یکسری اختلافات سلیقه سیاسی، میخواهند از آن بهرهبرداری سیاسی به نفع جناح خودشان کنند.
خیلیها دوست دارند از دفتر رهبری به نفع جریان خودشان مایه بگذارند و به خصوص در انتخاباتها خیلی بروز پیدا میکند. من معتقدم دفتر رهبری با هوشمندی وارد عمل شده و با صدور آن اطلاعیه اجازه نداد از آن جایگاه که مورد اعتماد همه است جهت اهداف خودشان سوءاستفاده کنند. این طرز فکر به دلیل اینکه کف جامعه هیچ طرفداری ندارد میخواهد از این طریق یک جمعیتی را جمع کنند و مردم ایران هوشیارتر هستند و قطعا برجام اراده نظام بوده است.
درباره ترکیب فراکسیون مستقلین توضیح میدهید، گفته بودید بعد از انتخابات هیأت رئیسه اسامی ۱۰۰ نفر را اعلام میکنید.
در این دوره، فراکسیون مستقلین مجموعهای از نیروهای اصلاح طلب، اصولگراهای میانهرو هستند، تعداد اعضای آن بیشتر از تعداد فراکسیون در مجلس یازدهم است و اگر مجلس را سه ضلع در نظر بگیریم، یک ضلع آن در فراکسیون مستقلین است، مهمترین اقدام اعضای فراکسیون حمایت از آقای پزشکیان در بحث انتخابات ریاست جمهوری است که اگر ایشان پیروز شود، یک دستاورد بزرگ برای فراکسیون محسوب میشود.