سویق یکی از مواد غذایی انرژی‌زا است که از حبوباتی مانند عدس، گندم، برنج، جو و بسیاری دیگر از میوه‌ها بدست می‌آید که خواص غذایی و دارویی بسیاری دارد و در طب قدیم ایران و طب اسلامی، برای رفع درد و درمان بیماری‌ها مصرف آن بسیار توصیه شده است.
به گزارش نمناک، «سویق» یا «صویق» یک پودر تهیه شده از غلات یا حبوبات است که تفت داده می‌شود و در فارسی قدیم به آن «پِست / پَست» می‌گفته اند. سویق خواص فراوانی برای سلامتی دارد و برای درمان برخی از مشکلات و بیماری‌ها می‌توان از آن استفاده کرد.
بر اساس توصیه‌های طب سنتی و طب اسلامی از سویق می‌توان در برخی مواقع به عنوان دارو و در برخی مواقع به عنوان غذا و یا مکمل‌های غذایی استفاده کرد. در منابع طب ایرانی و اسلامی، توصیه شده است که از سویق‌ها به عنوان مکمل غذایی و یا پودری مخلوط در غذا برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و کهنسالان و حتی زنان باردار استفاده شود.
قاووت، که به آن قُوَّتو، قُویت یا قُبیت نیز می‌گویند، با سویق تفاوت‌هایی دارد. در قاووت‌ها از شیرین کننده‌ها و طعم دهند ه‌ها (مثل قند و شکر و هل) استفاده می‌شود اما سویق‌ها مواد اضافی ندارند. قاووت‌ها اکثراً تفت داده نمی‌شوند اما سویق تفت داده می‌شود. قاووت را به عنوان صبحانه. میان وعده یا وعده پایانی شب می‌توان میل نمود اما برخی سویق‌ها را تنها برای درمان می‌توان استفاده کرد.
آهنگ به یادماندنی بخشش از حمید صفت! رایگان گوش کن
سویق‌ها را می‌توان از دانه‌های مختلف غلات، حبوبات و هسته میوه‌ها یا برخی از خود میوه‌ها و تره بارها تهیه نمود. انواع سویق‌ها عبارتند از:
سویق گندم
سویق جو
سویق عدس
سویق نخود
سویق سنجد
سویق سیب
سویق کنار
سویق کدوتنبل
سویق دانه انار و…
گاهی سویق‌ها را با هم ترکیب می‌کنند:
سویق گندم و جو
سویق کامل
سویق کودک
سویق چاق کننده
سویق لاغر کننده
سویق ورزشکاران
دو روش برای تهیه سویق‌های مختلف وجود دارد که شامل:
در این روش دانه‌های مورد نظر را آرد کرده و سپس آن آرد را تفت می‌دهند. در این روش بهتر است سبوس و دانه بطور جداگانه آسیاب و تفت داده شده و در نهایت با یکدیگر مخلوط شوند. بعد از تفت دادن برای خارج شدن نشاسته سبوس بهتر است دوباره آن را الک کنید.
در این روش ابتدا دانه‌ها را تفت داده و سپس آن‌ها را آسیاب می‌کنند.
در ادامه با دستور تهیه انواع سویق و مزایا و خواص آن آشنا خواهید شد.
طرز تهیه سویق گندم
این سویق از گندم و سبوس گندم تشکیل شده که برای تهیه آن یک پیمانه آرد گندم را بدون روغن تفت داده و سپس الک می‌کنند و سپس یک پیمانه سبوس گندم را بدون روغن با مدت زمان کمتری تفت داده و الک کرده و هر دو را باهم مخلوط می‌کنند.
مقوی و چاق کننده
بسیار مناسب برای رشد کودکان
افزایش قوای جنسی (به همراه روغن زیتون)
تقویت کننده استخوان و برطرف کننده پوکی استخوان
سویق جو از ترکیب سویق جو و سبوس جو تهیه می‌شود. برای تهیه این سویق یک پیمانه آرد جو را بدون روغن تفت داده و الک می‌کنند و سپس یک پیمانه سبوس جو را نیز بدون روغن با مدت زمان کمتری تفت می‌دهند و الک کرده و با هم مخلوط می‌کنند.
تقویت کننده
لاغر کننده (در صورت مصرف به جای صبحانه به صورت خشک)
کاهش دهنده قوی قند خون (به افراد دیابتی مصرف دو قاشق غذاخوری در هر وعده غذایی توصیه می‌گردد)
درمان دیسک گردن
درمان بیماری ذات الجنب
مقوی و تقویت کننده استخوان‌ها
برطرف کننده پوکی استخوان
برای تهیه سویق برنج، آرد برنج و سبوس آن را جداگانه تفت داده و الک کرده و مخلوط می‌کنند و یا برنج سبوس دار را آرد کرده و تفت داده و سپس دوباره آسیاب و تفت می‌دهند.
مفید برای درد شکم
درمان اسهال
درمان تهوع
بهترین چاق کننده
درمان خونریزی روده (در صورت مصرف با پیه گاو)
عدس سبوس ندارد و برای تهیه سویق آن عدس را دو بار آسیاب و بعد آرد آن را تفت داده و الک می‌کنند.
رفع تشنگی
تقویت معده
درمان مشکلات صفرا
بهبود شکم درد
آرامش دهنده هیجان خون
خاموش کننده حرارت بدن
کاهش دهنده خون عادت ماهیانه زنان
کاهش کلسترول خون
از سویق عدس می‌توانید در خورشت‌ها استفاده نمایید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
برای تهیه سویق سنجد هسته سنجد را از گوشت آن جدا کرده و سپس هسته را آسیاب کرده و جداگانه تفت داده و الک می‌کنند. سپس گوشت سنجد را آسیاب و تفت داده و الک می‌کنند. سپس پودر تفت داده هسته و گوشت سنجد را مخلوط می‌کنند. یا اینکه سنجد را با هسته آسیاب و الک کرده و بدون روغن تفت می‌دهند.
درمان نرمی استخوان و پوکی استخوان و تقویت و استحکام استخوان‌بندی در کودکان و بزرگسالان
خارج کردن رطوبت ازبدن
درمان یرقان
از بین برنده التهاب مفاصل و دردهای آرتروز
تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرماخوردگی
مقوی و موثر در رشد
افزایش دهنده شیر مادر
برای تهیه سویق سیب میوه سیب را ورقه ورقه و خشک کرده و سپس آن را آسیاب کرده و بعد در ماهی تابه یا دستگاه تفت می‌دهند تا رنگ آن تغییر نماید.
درمان تب
درمان خون بینی و خونریزی بدن
پاکسازی سموم بدن
درمان مارگزیدگی و عقرب گزیدگی
برای تهیه سویق نخود، آن را آسیاب کرده و بدون روغن و با شعله متوسط مدتی تفت می‌دهند. نخود دیر تفت میخورد و اگر به سویق تبدیل شود دیگر نفاخ نیست و طعم خوبی دارد.
مقوی
برطرف کننده مشکلات و ضعف کمر
کمک به درمان زود انزالی
برای تهیه سویق بادام آن را آسیاب کرده و تفت می‌دهند.
مغذی و چاق کننده
برای تهیه سویق کدو تنبل، آن را پوست گرفته و حلقه می‌کنند و حلقه‌ها را خشک کرده و آسیاب می‌کنند و سپس تفت می‌دهند.
درمان بیش فعالی کودکان
درمان مشکلات مغزی
تقویت کننده عقل
برای تهیه سویق به، این میوه را حلقه حلقه کرده و سپس خشک و آسیاب می‌کنند و با حرارت بسیار کم تفت می‌دهند.
خواص سویق به
تقویت کننده قلب و معده
گیاه گاورس یا جاورس که در زبان فارسی ارزن نام دارد. گاورس باید آسیاب و تفت داده شود.
مفید برای کارکردن شکم
درمان اسهال در صورت مصرف با زیره (برای درمان اسهال به اندازه نیاز (حداقل دو قاشق) سویق را با یک لیوان آب زیره پخته شده مصرف کنید)
این سویق از ترکیب سویق‌های گندم، عدس، سبوس گندم، جو، نخود، جوانه گندم به دست می‌آید.
مهار طبع
از بین برنده دلشوره
خشک کردن رطوبت معده
تقویت قوای جنسی
درمان کم خونی
تقویت زنان باردار
درمان لاغری و ضعف بدن
درمان مشکلات پوکی استخوان
خواب‌آور
درمان اسهال
درمان دردهای مفصل
سویق کودک از مخلوط انواع سویق مانند سویق برنج، گندم، جو، سنجد، عدس تهیه می‌شود. برای ریزتر و نرم‌تر شدن ذرات سویق آن را با شیر ترکیب و کمی شکر نی شکر به آن اضافه می‌کنند.
رشد بهتر کودک
حفظ سلامتی و تقویت بدن کودک
ترکیب مقداری از آن با شیر جایگزین بسیار مناسبی برای شیر خشک و سرلاک
کمک به وزن گیری کودک
کمک به استخوان‌سازی کودک
برای راحت‌تر خوردن این سویق توسط کودکان آن را با عصاره مجاز و مورد تایید میوه‌ها ترکیب می‌کنند.
مناسب مصرف سویق برای کودکان نصف قاشق غذاخوری سویق با شیر است. دقت کنید که سویق نباید به اندازه سرلاک برای کودکان استفاده شود.
می‌توان سویق را با خرما، شیر و یا عسل مخلوط کرد و ناشتا به کودک داد.
این نوع سویق از ترکیب سویق‌هایی مانند گندم، جو، عدس، نخود، شکر قهوه ای، سبوس گندم، جوانه گندم، سویا و سایر افزودنی‌های مجاز تهیه شده است.
چاق کننده
رفع گرسنگی
انرژی‌زا
رشد استخوان
بهبود ضعف و ناتوانی جسمی
نیرومندسازی دستان
برای چاق شدن روزانه دو یا سه قاشق غذاخوری، از سویق به صورت خشک یا محلول در شیر استفاده کنید. طول دوره درمان یا چاق شدن با سویق ۴۰ روز است.
این نوع سویق از مخلوط سویق‌هایی مانند جو، سبوس جو، زنجبیل، زیره سیاه، تخم کتان و سایر افزودنی‌های مجاز تهیه شده است.
کاهش اشت‌ها
لاغری بدون عوارض
تسویه خون
تقویت قلب
برای لاغری یک قاشق غذاخوری از این سویق را صبح ناشتا یا نیم ساعت قبل از هر وعده مصرف کنید.
این نوع سویق از ترکیب سویق‌هایی مانند گندم، جو، عدس، سویا، نخود، جوانه گندم، پودر مالت جو تهیه شده است.
تقویت کننده عمومی بدن
تقویت سیستم دفاعی بدن
جلوگیری از پوکی استخوان
تقویت حافظه
جلوگیری و درمان یبوست
بهترین جایگزین فولیک اسید و قرص آهن
در روایات نیز خواص زیادی برای سویق عنوان شده است که در ادامه این بخش از نمناک بنا به درخواست شما کاربران محترم، به آن می‌پردازیم. علاّمه مجلسی می‌گوید: از [گفته] کلینی چنین برمی آید که «سویق»، درصورتی که در روایات، همراه با قیدی [مانند جو ]نباشد، به معنای «سویق گندم» است.
امام صادق (ع) می‌فرمایند: سویق و روغن زیتون گوشت را می‌رویاند و استخوان را تقویت می‌کند و پوست را نازک می‌کند و عمل همبستر شدن را زیاد می‌کند. (المحاسن، احمد بن محمد بن خالد البرقی، ج ۲، ص ۴۸۸)
به نقل از علی بن سلیمان: نزد امام رضا علیه السلام کلّه پاچه خوردیم. پس سویق خواست. گفتم: من سیر شده ام. فرمود: «اندکی از سویق، کلّه پاچه را هضم می‌کند و دوای آن است. (مکارم الأخلاق، جلد ۱، صفحه ۳۵۴)
الإمام الباقر علیه السلام: سویق، چه قدر پُربرکت است! اگر انسان در حالی که سیر است، آن را بخورد، غذا را گوارش می‌دهد و اگر در حالی که گرسنه است، بخورد، او را سیر می‌سازد. سویق، چه نیکو توشه‌ای در سفر و در حضر است. (طبّ الأئمّة لابنی بسطام، صفحه ۶۷)
الإمام الصادق علیه السلام: بازوانش پُرتوان می‌شود. (الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۰۶)
امام صادق علیه السلام: سویق، تلخه را از تن، و بلغم را از معده، کاملاً جدا می‌کند و هفتاد گونه بلا را دور می‌سازد. (الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۰۶)
در روایتی از شخصی به نام خضر آمده است: نزد امام صادق (ع) بودم، مردی از اصحاب ما نزد امام آمد و عرض کرد فرزندان ما وقتی متولد می‌شوند نقص و ضعف دارند، امام فرمودند چرا سویق استفاده نمی‌کنید، زیرا استخوان را تقویت می‌کند و گوشت می‌رویاند. (المحاسن، احمد بن محمد بن خالد البرقی، ج ۲، ص ۴۸۸)
الإمام الکاظم علیه السلام: سویق خشک و آب گوشت گاو، پیسی را از میان می‌برند. (الکافی، جلد ۶، صفحه ۳۱۱)
صبح ناشتا یک تا سه قاشق غذاخوری سویق را به صورت خشک داخل دهان ریخته شود و همراه با آب دهان مصرف شود یا با مقداری کمی آب ولرم مخلوط کرده و میل کنید.
مصرف سویق برای تقویت زنان باردار و وزن گیری جنین در سه ماه پایانی بارداری موثر است اما استفاده بی‌رویه و کنترل نشده از سویق می‌تواند باعث اضافه وزن بیش از حد مادر، جنین در بارداری شود.
اکثر سویق‌ها به جز سویق گندم و جو نقش دارو دارند و نباید استفاده از آن‌ها را تبدیل به عادت غذایی کرد.
بیشتر از دو یا سه قاشق سویق روزانه مصرف نکنید.
مردان بهتر است سویق را با خرما، شیر و عسل مصرف کنند. مصرف سویق همراه با آب و شکر در مردان موجب تضیعف قوای جنسی می‌گردد.
در صورت داشتن بیماری خاصی قبل از مصرف سویق با پزشک خود مشورت کنید.
با توجه به مزاج خود از سویق‌های مناسب و مورد نیاز استفاده کنید.
سویق همراه خرما و شیر وعده سحری مناسبی در ماه رمضان است.
