سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان با طرح ادعاهایی درصددند تا ایران بابت آنچه «عدم همکاری با دیدبان هستهای سازمان ملل» خواندهاند محکوم کرده و قطعنامهای را در این چارچوب در شورای حکام آژانس به تصویب برسانند.
به گزارش ایسنا، همچنین آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش داده که ایران اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی میکند و بنابر ادعای غرب و آمریکا توجیه غیرنظامی معتبری ندارد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده هیچ قصدی برای استفاده نظامی از برنامه هستهای خود ندارد.
علاوه بر این طبق گزارش خبرگزاریها، در پیشنویس قطعنامه، تمام موارد مورد اختلاف با ایران را لحاظ کرده و ادعاهای پیشین را تکرار میکنند. همچنین در پیشنویس قطعنامه از ایران خواسته شده تا تصمیم خود را برای اخراج چند بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی را لغو و بدون تأخیر دوربینهای مورد استفاده برای نظارت بر فعالیتهای هستهای را دوباره وصل کند.
فرانسه، انگلیس و آلمان در بیانیهای مشترک با هدف غیر صلحآمیز جلوه دادن برنامه هستهای صلحآمیز ایران، بیان کردند که ما آمادهایم از تمام اهرمهای دیپلماتیک موجود برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای استفاده کنیم. تشدید فعالیتهای هستهای ایران به امنیت بینالمللی آسیب میزند. ما متعهد به راهحل دیپلماتیک هستیم.
این اتهامپراکنی درباره برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان در حالی مطرح شده که نمایندگی ایران در سازمانهای بینالمللی اعلام کرده، «تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی کشور طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ توافق بوده و پاسخی به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، همراه با ناتوانی سه کشور اروپایی در پایبندی به تعهدات خود بود. این واقعیت آشکار به هیچوجه نمیتواند مبنایی برای سه کشور اروپایی برای خودداری از اجرای تعهدات خود باشد».
«عبدالرضا فرجیراد» دیپلمات پیشین ایران در تحلیلی نسبت به نشست آژانس بینالمللی انرژی اتمی و بیانیه سه کشور اروپایی اظهار داشت: اروپاییها مدتی است انتقاد داشته و مدعی هستند که ایران میزان اورانیوم انباشته شدهاش بیش از گذشته است و ایران میتواند با این اورانیوم انباشته شده بمب بسازد، لذا باید ایران را کنترل کرد و به هر نحوی که شده جلوی غنیسازی را گرفت.
وی با اشاره به تفاوت دیدگاه اروپا و آمریکا گفت: ظاهرا دیدگاه آمریکاییها براساس اظهارنظر برخی مقامات سیاسی این کشور، این است که ایران اکنون برنامهای برای ساختن بمب ندارد، در مقابل اروپاییها نیز ابراز نگرانی دارند و دلخور هستند از این که آمریکا با ایران مذاکراتی را به طور مستقیم یا غیر مستقیم انجام میدهد و اروپا دخالتی در این مساله ندارد.
سفیر سابق کشورمان در نروژ ابراز عقیده کرد:، اما قطعنامهای که اروپاییها درصدد صدور آن هستند، هدفشان این است که ایران با آژانس همکاری بیشتری داشته باشد و در مساله پادمانی نیز اجازه دهد تمام کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعالیتشان از سر گرفته شده و میزان غنیسازی را نیز کاهش دهند، لذا اینها موضوعاتی است که اروپاییها دنبال میکنند.
فرجی راد در ادامه اظهار داشت: از طرف دیگر آمریکاییها مساله انتخابات ریاست جمهوری را در پیش دارند و میدانند هر قطعنامهای که توسط شورای حکام صادر و به شورای امنیت سازمان ملل برود، ایران قطعا ساکت نمیماند و طبیعتا آمریکا هم نمیخواهد تا انتخابات تشنجی میان ایران و آمریکا ایجاد نشود چراکه در شرایط فعلی موضوعات مربوط به غزه، لبنان، دریای سرخ و تنگه باب المندب نیز در جریان است.
این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین گفت: با توجه به اینکه در نظرسنجیها بایدن آرای کمتری نسبت به ترامپ دارد، قصد دارد فعلا با ایران مدارا کند؛ در نتیجه احتمال تصویب قطعنامه بالاست، اما قطعنامه فعلا اجرایی و عملیاتی نمیشود و تنها هشداری برای دفعات بعدی است.
با توجه به اظهارات اروپاییها و واکنش آمریکا؛ سه کشور ایران، روسیه و چین نیز بیانیه مشترکی را در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با دستور کار «راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در راستای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل» صادر کردند.
در این بیانیه تاکید شد که «ما به همراه طرفهای دیگر در مذاکرات، زمان و تلاش سرمایهگذاری کردیم که منجر به نتیجهگیری برجام در سال ۲۰۱۵ و سپس اجرای آن شد. از سال ۲۰۱۸، هنگامی که آمریکا به طور غیرقانونی و یکجانبه از این توافق کنارهگیری و تحمیل تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران نقطه عطفی برای این توافق شد، حمایت ما از برجام تغییر نکرده است».
همچنین ایران، روسیه و چین در این بیانیه خاطرنشان کردند که «ما از هیچ تلاشی برای بازگرداندن برجام دریغ نکردیم. در ۹ دور مذاکره در اینجا در وین شرکت کردیم. ما سه کشور آمادگی خود را برای نتیجهگیری بازگرداندن این توافق براساس متن اوت ۲۰۲۲ تأیید کردیم. متأسفانه، سایر شرکت کنندگان برجام؛ فرانسه، آلمان و انگلیس و همچنین آمریکا با وجود وعدههای خود، روند مختلفی را انتخاب کردند و هدف مشترک از سرگیری اجرای برجام توسط ما را به خاطر ملاحظات سیاسی خودشان نادیده میگیرند».
فرجی راد در ادامه با اشاره به بیانیه سهگانه ایران، روسیه و چین ابراز داشت: به احتمال زیاد قطعنامه شورای حکام در حد اخطار خواهد بود که هم با وتو روسیه مواجه شود، هم اثر منفی بر مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم ایران و آمریکا برجای نگذارد.
این دیپلمات پیشین کشورمان یادآور شد: ایران قطعا استدلالهای خود را مطرح خواهد کرد، همانطور که رئیس سازمان انژری اتمی گفت؛ ایران همواره به برجام و تعهدات خود پایبند بوده است، این غربیها بودند که به تعهدات خودشان عمل نکردند. همین اروپاییها که تا این اندازه بر صدور قطعنامه اصرار دارند خودشان تا امروز چه کار کردند؟ زمانی میگفتند ترامپ از برجام خارج شد، اکنون که حدودا سه سالی است دموکراتها در قدرت هستند چرا یک بار با کاخ سفید گفتگو نکردند تا تحریمهای ایران در چارچوب برجام برداشته شود؟
وی ادامه داد: در واقع اروپاییها نخواستند کاری انجام دهند، ایران به تعهداتش عمل کرد، اما میبینیم که مدیرکل آژانس همچنان بر روی پادمان و ۲ سایتی که مدعی هستند حاوی اورانیوم بوده، تاکید دارد.
سفیر سابق کشورمان در نروژ افزود: در نظر داشته باشند وقتی اسرائیل این اندازه فعالیت دارد، تا این حد جنایت و عملیات خرابکاری در ایران انجام داده، این امکان وجود دارد که سایتها را آلوده کرده و درباره آن نیز به آژانس اطلاع دهد. طبیعتا احتمالش وجود دارد برای این که ایران را زمین گیر کرده و با آژانس، اروپا و یا آمریکا درگیر کند، میتواند دست به چنین اقداماتی بزند.
فرجی راد در پایان گفت: ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری دارد؛ اما آژانس معتقد است برخی کارشناسان دیگر نیز باید فعال شوند. آژانس قانع نیست و میگوید فعالیت حداکثری میخواهد، میگوید اطلاعاتمان کم است. علاوه بر این ایران هم میگوید به چند کارشناس مظنون است، زیرا میتوانند اطلاعات را به خارج از آژانس منتقل کنند.