هواپیمای جاسوسی U-۲ ساخت کمپانی لاکهید یکی از نمادین‌ترین هواپیما‌های دوران جنگ سرد بود و نقش برجسته‌ای در بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۷ ایفا کرد.
به گزارش روزیاتو، امروزه این هواپیما یکی از قدیمی‌ترین هواپیما‌هایی است که هنوز در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده حضور دارد، هواپیمایی که اولین بار در سال ۱۹۵۵ به پرواز درآمده و در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شد.
این هواپیما به گونه‌ای طراحی شده بود که شناسایی آن سخت باشد و بتواند یک هواپیمای شناسایی در ارتفاع بالا باشد. هواپیما‌های جاسوسی U-۲ها همچنان در خدمت بوده و اکنون تنها پلتفرم جاسوسی سرنشین دار نیروی هوایی ایالات متحده در ارتفاع بالا هستند.
هواپیمای جاسوسی U-۲ در خفا توسط بخش سری Skunk Works از شرکت لاکهید مارتین در بربنک، کالیفرنیا توسعه یافت. این هواپیما با بال‌هایی شبیه هواپیما‌های بدون موتور طراحی شده بود که برای پرواز در جو رقیق بالای ۵۵،۰۰۰ فوت (بعداً بیش از ۷۰،۰۰۰ فوت) بهینه سازی شده بودند. آن‌ها اولین بار در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شدند و آخرین فروند آن در سال ۱۹۸۹ تحویل داده شد.
لاکهید مارتین مدعی است که U-۲S Dragon Lady یک هواپیمای چابک و قابل اعتماد برای اهداف جمع آوری اطلاعات، نظارت و شناسایی (ISR) در ارتفاعات بالاست که به صورت ۲۴ ساعته و برای تمام ۳۶۵ روز سال پرواز می‌کند. هواپیما‌های U-۲ برای چیزی بیش از جاسوسی از کمونیست‌ها استفاده شده است. از این هواپیما برای مطالعات نقشه برداری، نمونه برداری جوی، و حتی جمع آوری داده‌های عکاسی مدیریت کشاورزی و زمین برای وزارت انرژی آمریکا استفاده شده اند. U-۲ برای برقراری ارتباط بین جت‌های جنگنده نسل‌های مختلف نیز به کار گرفته شده است.
ماهواره‌ها و پهپاد‌هایی برای جایگزینی U-۲ برنامه ریزی شده بودند، اما U-۲ همچنان قادر به انجام ماموریت‌ها در محیطی بود که هیچ هواپیمای دیگری قادر به انجام آن نبود. همچنین U-۲ می‌تواند به عنوان یک پلتفرم برای آزمایش پلتفرم‌های نسل ششم استفاده شود.
به ادعای لاکهید مارتین، U-۲ به عنوان یک پلتفرم برای به نمایش گذاشتنِ سریعتر و مقرون به صرفه‌تر قابلیت‌های جدید برای چشم انداز عملیات مشترک همه جانبه انعطاف پذیر است. طراحی منحصربه‌فرد و ماژولار بودن آن را قادر می‌سازد تا فناوری‌های جدید را در هفته‌ها و نه سال‌ها به نمایش گذاشته و کارآیی آن‌ها را اثبات کند. لاکهید مارتین تصریح کرده است که “معماری باز و جثه برتر، وزن، قدرت و قابلیت خنک کنندگی (SWAP-C) را نشان داده است. ”
در سال ۲۰۲۳، U-۲ متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده یکی از دارایی‌هایی بود که برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد “بالون جاسوسی” مزاحم چینی که در سراسر کانادا و ایالات متحده به پرواز درآمده بود مورد استفاده قرار گرفت، قبل از اینکه با شلیک یک F-۲۲ Raptor (تنها شکار پرنده نظامی دشمن در موقعیت هوا به-هوا برای پیشرفته‌ترین جت جنگنده برتری هوایی جهان) ساقط شود.
هواپیمای U-۲ Dragon Lady در سال ۱۹۵۶ وارد خدمت شد و تا ۱ مه ۱۹۶۰ مخفی ماند، زمانی که شوروی یکی از آن‌ها را در حالی که یک پرواز جاسوسی را بر فراز خاک شوروی انجام می‌داد سرنگون کرد (خلبان آن یک فرد غیرنظامی بود). این یک فروند U-۲ (با خلبانی سرگرد ریچارد اس. هرسی) بود که برای اولین بار در ۱۴ اکتبر ۱۹۶۲ سایت‌های موشکی شوروی را در کوبا کشف کرد. هشت روز بعد، یک هواپیمای جاسوسی U-۲ در جریان بحران موشکی کوبا توسط یک موشک زمین به هوا سرنگون شد. وقتی هواپیمای U-۲ بر فراز کوبا سرنگون شد، اوضاع می‌توانست به طرز چشمگیری تشدید شود، اما تنش‌ها مدیریت شده و درگیری بزرگ تری رخ نداد.
بقایای این هواپیما‌ها اکنون در موزه‌های آن کشور‌ها به نمایش گذاشته شده است. همچنین موزه نظامی انقلاب خلق چین در پکن لاشه یک فروند U-۲C (۵۶-۶۶۹۱) که در سال ۱۹۶۵ بر فراز چین سرنگون شد را به نمایش می‌گذارد. طبق گزارش CNN، پنج فروند U-۲ بر فراز چین سرنگون شدند. با این حال، در آن زمان، مدیریت همه U-۲ها بر عهده سیا بود، و این آژانس هرگز به طور رسمی توضیح نداد که آن‌ها در آسمان چین چه می‌کردند. آن‌ها همچنین توسط خلبانان تایوانی هدایت می‌شدند و ظاهراً در یک طرح تحقیقاتی آب و هوایی مشارکت داشتند.
در آگوست ۲۰۲۳، مجله نیروی هوایی و فضایی گزارش داد که نیروی هوایی ایالات متحده بالاخره در حال برنامه ریزی برای بازنشستگی ناوگان U-۲ Dragon Lady خود در سال مالی ۲۰۲۶ است. درخواست بودجه نیروی هوایی برای سال ۲۰۲۵ شامل هیچ گونه بازنشستگی U-۲ نبوده است.
اگر نیروی هوایی ایالات متحده این هواپیمای جاسوسی را در سال مالی ۲۰۲۶ بازنشسته کند، ۷۰ سال از شروع سرویس آن‌ها خواهد گذشت (اگرچه هواپیما‌هایی که هنوز پرواز می‌کنند در دهه ۱۹۸۰ ساخته شده اند). U-۲های در حال خدمت در حال حاضر به طور متوسط حدود ۴۰ سال عمر دارند و نیروی هوایی اکنون با کاهش منابع تولید قطعات کلیدی مواجه است. ناسا دو نوع U-۲ (به نام ER-۲ یا Earth Resources ۲) را برای ماموریت‌های علمی استفاده می‌کند. مشخص نیست این هواپیما‌ها چه زمانی بازنشسته خواهند شد و آیا از همتایان نیروی هوایی خود بیشتر در سرویس خواهند ماند یا خیر.
