همین هم حسی و نزدیک شدن افراد به یکدیگر، خود، تولید وحدت میکند و خدا نیز به برکت شهدایی که در راه خدمت به مردم جان خود را از دست داده اند، وحدت مضاعف خواهد داد. من تصمیم گرفته ام درباره جزئیات انتخابات و مسائل پیرامون آن تا مدتی پس از شهادت آقای رئیسی و همراهان ایشان، صحبت نکنم، اما به طور کلی میگویم که امیدوارم وحدت ملی ادامه دار باشد و حتما هم این اتفاق رخ خواهد داد.
فرارو-روز چهارشنبه، دوم خرداد ماه، بیش از ۴۰ هیأت عالیرتبه خارجی برای بزرگداشت شهادت رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران وارد تهران شدند. مراسمی که در حضور محمد مخبر، مدیر قوه مجریه و علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه برگزار شد.
به گزارش فرارو، رئیسجمهور تاجیکستان، امیر قطر، نخستوزیر پاکستان، معاون رئیسجمهور هند، وزرای خارجۀ عربستان، کویت، امارات، عمان، مصر، سریلانکا، رئیس مصلحت خلق ترکمنستان، وزیر خارجۀ هیأت حاکمه سرپرستی موقت افغانستان و رئیس مجلس دومای دولتی روسیه و نمایندۀ پوتین، از جمله حاضران در مراسم یادبود بودند.
از ساعاتی پس از مشخص شدن خبر شهادت آیت الله رئیسی، حسین امیر عبداللهیان و همراهانشان، بسیاری از افراد از طیفهای فکری مختلف سیاسی داخل کشور به این خبر واکنش نشان دادند. محمد جواد ظریف با تسلیت شهادت سید ابراهیم رئیسی، حسین امیرعبداللهیان و همراهانشان در سانحه رخ داده برای بالگرد حامل رئیسجمهور گفت: «حادثه رخ داده بسیار تلخ بود. من با آقای رئیسی بیش از ۳۰ سال آشنایی داشتم و شهادت ایشان و همچنین شهادت برادر عزیز و بسیار مخلصم دکتر امیرعبداللهیان و همچنین شهادت امام جمعه تبریز و کادر پرواز را تسلیت میگویم. تمام مردم ایران و مردم جهان این واقعه را دنبال میکردند. معتقدم که کشور ایران با مقاومت مردم و حضور بیش از پیش مردم همانطور که مقام معظم رهبری اشاره کردند این حادثه تلخ و بسیار تلخ را پشت سر میگذارد و امیدواریم که همبستگی مردم بعد از این حادثه تلخ بیشتر شود و با توجه به آینده کشور و نگرانیهای ما در مورد آینده، در کشور با یک صدا و یک حرکت به سمت آینده بهتر حرکت کنیم.»
این سخنان محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی که بعد از مدتها از حضور او در صدا و سیمای ملی، بار دیگر از رسانه ملی منتشر شد، توجهات زیادی را به خود جلب کرد. بخشی از سخنان وی که بر لزوم وحدت و افزایش نزدیکی مردم اشاره داشت همان نکتهای است که منصور حقیقت پور، فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو به آن اشاره کرده و میگوید: «خداوند به همه چیز درباره شهید، برکت میدهد. درواقع نه تنها حیات، بلکه ممات و عروج شهدا نیز با برکت است. برکت شهدا در همه امور جاری و ساری است چرا که شهید حق شفاعت پیدا میکند. طبیعیست که اگر امروز (در روز تشییع شهدای سانحه بالگرد)، به جای جای میهن اسلامی سر بزنید، علائم بسیار خوبی را از وحدت ملت ایران خواهید دید. امروز همه محزون هستند، چه آن کسی که طرفدار آقای رئیسی بوده و چه اویی که طرفدار ایشان نبوده محزون است. این یک حس مشترک است که پس از درگذشت آقای رئیسی فراگیر شده است. همه ما میدانیم که کشورمان در سایه فقدان ناگهانی رئیس جمهور محترم، ضربهای سنگین خورده است و ما باید مراقب باشیم که این ضربه را توسعه ندهیم.»
هنوز ساعاتی از انتشار خبر سانحه احتمالی برای بالگرد منتشر نشده بود که رهبر معظم انقلاب با انتشار پیامی به ملت ایران دلگرمی دادند. در این پیام رهبر انقلاب تاکید کردند: «همه برای سلامت این جمع خدمتگزار دعا کنند. ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمیآید. مردم عزیزمان – چه شما که اینجا نشستید، چه کسانی که بعداً عرایض ما را میشنوند- مطمئن باشند که هیچ اختلالی در کار کشور بوجود نمیآید. مسئولین از امروز عصر که خبر حادثه را شنیدند با جدیت چند برابری مشغول کارهای خودشان هستند. ما هم توصیههایی که باید بکنیم به آن عزیزانمان توصیه کردیم. همه چیز انشاءالله مرتب، منظم، کارهای کشور پیش میرود؛ هم امنیت کشور، هم امنیت مرزها، هم بقیه کارهایی که در سطح کشور به وسیله قوه مجریه باید انجام بگیرد، انجام میگیرد. مردم نگران نباشند، دلواپس نباشند.»
افزون بر این ها، رهبری، پس از اعلام رسمی خبر شهادت آیت الله رئیسی و همراهانش به سرعت به محمد مخبر تفویض اختیار کردند، که در مسند هدایت امور قرار گیرد. این موضوعیست که از دید فعالان سیاسی کشور، به عنوان نقطه قوت نظام مطرح میشود. منصور حقیقت پور درباره اهمیت حضور رهبر معظم انقلاب، به فرارو گفت: «همین هم حسی و نزدیک شدن افراد به یکدیگر، خود، تولید وحدت میکند و خدا نیز به برکت شهدایی که در راه خدمت به مردم جان خود را از دست داده اند، وحدت مضاعف خواهد داد. من تصمیم گرفته ام درباره جزئیات انتخابات و مسائل پیرامون آن تا مدتی پس از شهادت آقای رئیسی و همراهان ایشان، صحبت نکنم، اما به طور کلی میگویم که امیدوارم وحدت ملی ادامه دار باشد و حتما هم این اتفاق رخ خواهد داد. باز هم تاکید دارم که جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن اصل ولایت فقیه بن بست ندارد. هر کشور دیگری به جای ایران دچار چنین ضایعهای میشد، قطعا دچار بحران میشد. ما با استفاده از قانون اساسی خدمت به مردم را استمرار داده ایم و به برکت انقلاب و جمهوری اسلامی مشکلی در تامین شرایط امن در سیاست کشور نداریم.»
بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی و با دستور رهبری، جایگزین شهید ابراهیم رئیسی، معاون اول او محمد مخبر شد. این جایگزینی، تنها برای ۵۰ روز است و پس از آن انتخابات انجام خواهد شد. همچنین علی باقری کنی جایگزین موقت شهید حسین امیرعبداللهیان شد. با این وجود برخی نگرانیهای اولیه درباره آینده دولت سیزدهم تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری وجود داشت. نگرانیهایی که با گذشت چند روز از شهادت رئیس جمهور و وزیر امور خارجه کاهش یافته است.
علی باقری کنی درباره وضعیت دیپلماسی ایران طی ۵۰ روز آتی گفته است: «دیروز پذیرای تماسهای تلفنی مقامات دولتهای مختلف خارجی بودم. وزرای امور خارجه کویت، قطر، عربستان سعودی، ترکیه و اردن و قائم مقام وزارت خارجه چین در تماسهای تلفنی شهادتها را تسلیت گفتند.. این تماسها فرصت مغتنمی بود تا بر عزم ایران بر تداوم دیپلماسی فعال برای توسعه و تعمیق روابط و عدم ورود خللی در اجرای برنامههای مشترک تاکید کنم.»
همچنین سران قوا نیز در جلسهای مشترک که روز سه شنبه برگزار کردند، درباره نحوه عمل و اقدامات قابل انجام هر یک از قوای سهگانه درخصوص امیدبخشی به جامعه و افزایش میزان مشارکت در انتخابات پیش رو گفتگو کردند. اینها مهمترین موضوعاتی است که در ۵۰ روز آتی مورد توجه قرار دارد. منصور حقیقت پور در گفتگو با فرارو در این باره میگوید: «بعید است که در مدت کوتاه ۵۰ روز آقای مخبر بتواند کار فوق العاده یا عجیبی انجام دهد. ایشان با تکیه بر قوانین و ساختار موجود در کشور کار را ادامه خواهد داد و فکر نمیکنم به مشکل خاصی برخورد کند. حتی اگر مسئلهای رخ دهد، حضور رهبر انقلاب، کارساز خواهد بود. میبینیم که در این چند روزی که رئیس جمهور کشور شهید شده، امورات مملکت به خوبی پیش میرود و به هیچ مشکلی بر نخورده ایم. به همین دلیل است که من هیچ نوع بحرانی را برای کشور پیش بینی نمیکنم.»