در دهههای اخیر تورم به یکی از دردهای مزمن اقتصاد ایران تبدیل شده است؛ دردی که برای درمان آن سیاستهای مختلفی اتخاذ شده، اما عموما اثرگذار نبوده یا پایداری نداشته است. محاسبات صورت گرفته بر اساس دادههای مرکز آمار نشان میدهد که شاخص قیمت تمام کالاهای غیرخوراکی در فروردین امسال حداقل ۵۱ درصد و حداکثر ۳۴۰ درصد نسبت به فروردین ۱۴۰۰ رشد کرده است.
به گزارش اکوایران، به عبارت دیگر، قیمت همه کالاهای غیرخوراکی و خدمات در فروردین امسال حداقل ۱.۵ برابر و حداکثر ۴.۴ برابر مدت مشابه در سال ۱۴۰۰ شده است. از میان تمام اقلام غیرخوراکی و خدمات اشاره شده در گزارش مرکز آمار، شدیدترین رشد شاخص قیمت مربوط به «هتل و رستوان» و کمترین رشد آن مربوط به «ارتباطات» بوده است.
شاخص قیمت به زبان ساده معادل با قیمت کالاها و خدمات است که بر اساس یک سال پایه مشخص (۱۴۰۰) محاسبه شده است. به این منظور، قیمت هر کالا و خدمت در ابتدای سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۰۰ در نظر گرفته میشود و بعد در پایان ماه اول و به همین ترتیب در پایان هر ماه، میزان تغییرات قیمت نسبت به همان عدد ۱۰۰ سنجیده میشود. به همین دلیل رشد شاخص قیمت برابر با تورم است.
حال اگر رشد شاخص قیمت در فروردین ۱۴۰۳ نسبت به فروردین ۱۴۰۰ مورد ارزیابی قرار گیرد نشان میدهد که قیمت کالا و خدمات در اولین ماه امسال چند درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۰ رشد داشته است.
نتیجه این محاسبه برای کالاهای غیرخوراکی و خدمات نشان میدهد که شاخص قیمت هتل و رستوران بیشترین رشد را در این بازه زمانی تجربه کرده است. به بیان دقیقتر، هزینه خدمات هتل و رستوران در فروردین امسال ۳۳۹ درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۰ رشد کرده و ۴.۴ برابر شده است. این رشد برای «حمل و نقل عمومی» و پوشاک و کفش نیز بیش از ۲۰۰ درصد بوده است. مثلا شاخص قیمت حمل و نقل عمومی در فروردین امسال ۳.۴ برابر و شاخص قیمت پوشاک و کفش ۳ برابر این شاخص در فروردین ۱۴۰۰ شده است. خرید وسایل نقلیه نیز عقب نمانده و شاخص قیمت آن رشد ۱۸۵ درصدی را تجربه کرده است.
در سوی دیگر این طیف، اقلام غیرخوراکی و خدماتی با رشد شاخصی کمتر از ۲۰۰ درصد قرار گرفتهاند.
برای مثال، قیمت خدمات مربوط به بهداشت و درمان در ماه نخست امسال ۲.۵ برابر ماه نخست سال ۱۴۰۰ شده است. هزینههای تفریح و فرنگ نیز رشد ۲.۵ برابری را تجربه کردهاند. یکی از مهمترین اقلام بررسی شده در این گزارش، اجاره بهای مسکن است. محاسبات انجام شده حاکی از آن است که اجاربهای مسکن از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا انتهای فروردین امسال، ۱۵۱ درصد رشد داشته که معادل با افزایش ۲.۵ برابری است.
کمترین رشد شاخص قیمت نیز از میان این اقلام غیرخوراکی و خدمات ۵۱ درصد و ۹۷ درصد بوده که به ترتیب مختص به ارتباطات و استفاده از وسایل نقلیه شخصی است. قیمت کالاها و خدمات مربوط به ارتباطات مثل خریداری مودم، گوشی موبایل و بسته اینترنت نسبت به فروردین سه سال قبل، ۱.۵ برابر شده است.