دیدار «شی» با میراث‌دار «دوگل»

به نظر می‌رسد شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در اولین سفر خود به اروپا پس از پنج سال، قصد استفاده از فرصت‌ها را برای سست کردن پیوند‌های این قاره با ایالات متحده و ایجاد جهانی آزاد از سلطه آمریکا دارد. رهبر چین سه کشور فرانسه، صربستان و مجارستان را برای سفر انتخاب کرده است که هرکدام، کم و بیش، به نظم پساجنگ آمریکا در جهان با بدگمانی می‌نگرند و چین را به‌عنوان وزنه تعادل ضروری می‌بینند و مشتاق تقویت روابط اقتصادی هستند.

به گزارش دنیای اقتصاد؛ «راجر کوهن» و «کریس باکلی» در گزارش ۵مه در نیویورک‌تایمز نوشتند، در زمان تنش با بسیاری از کشور‌های اروپایی -بر سر استقبال «بدون محدودیت» چین از روسیه به‌رغم جنگ در اوکراین - شی که روز یکشنبه وارد فرانسه شد، می‌خواهد نفوذ فزاینده چین را در این قاره نشان دهد و نزدیکی عمل‌گرایانه را دنبال کند.

رئیس‌جمهور چین در اولین سفر خود به اروپا پس‌از پنج سال، قصد استفاده از فرصت‌ها برای سست کردن پیوند‌های این قاره با ایالات متحده و ایجاد جهانی آزاد از سلطه آمریکا را دارد / رویترز

برای اروپا، این دیدار اقدام متعادل‌کننده ظریف بین چین و ایالات متحده را به محک آزمون خواهد گذاشت و بدون شک در واشنگتن به‌عنوان «تلاشی نه چندان ظریف» از سوی شی برای ایجاد تفرقه در متحدان غربی تلقی خواهد شد. رئیس جمهور چین زمان ورود خود را به دومین ایستگاه توقفش – صربستان- همزمان با بیست و پنجمین سالگرد بمباران مرگبار ناتو علیه سفارت چین در بلگراد در جریان جنگ کوزوو تعیین کرده است.

آن حمله اشتباه در ۷مه۱۹۹۹ که کاخ سفید به خاطر آن عذرخواهی کرد، باعث شد سه خبرنگار چینی کشته و اعتراضات خشمگینی را در اطراف سفارت ایالات متحده در پکن برانگیخت. «یانکا اورتل» مدیر برنامه آسیا در شورای روابط خارجی اروپا در برلین گفت:

«برای شی، حضور در بلگراد راهی بسیار اقتصادی است تا دریابد آیا ایالات متحده واقعا درباره قوانین بین‌المللی جدی است یا خیر و از نقش ناتو به‌عنوان یک مشکل برای سایر کشور‌ها سخن بگوید.»

دولت چین به بزرگداشت بمباران بلگراد ادامه داده و از آن به‌عنوان فرصتی برای محکوم کردن آنچه که ریاکاری و قلدری غرب می‌داند، استفاده کرده است. «تو شین کوان»، رئیس یک موسسه بازرگانی در دانشگاه تجارت بین‌الملل و اقتصاد در پکن می‌گوید: «ایالات متحده همیشه خود را رهبر یا هژمون جهان می‌داند؛ بنابراین چین رقیب یا دشمنی است که هژمونی خود را به چالش می‌کشد.

اتحادیه اروپا طرز فکر هژمونیک ندارد.» دکترین رسمی ۲۷عضو اتحادیه اروپا، چین را به‌عنوان «شریکی برای همکاری، رقیب اقتصادی و حریفی سیستمی» تعریف می‌کند. اگر این یک عبارت دهان پر کن -و شاید متناقض– به نظر رسد، به این دلیل است که این قاره بین چگونگی ایجاد تعادل بین فرصت‌های اقتصادی با چین و خطر امنیت ملی، خطر امنیت سایبری و ریسک اقتصادی برای صنایع مختلف دچار مشکل شده است.

در ماه مارس، وزیر امور خارجه چین، وانگ‌یی به خبرنگاران گفت که فرمول اروپا قابل اجرا نیست. او گفت: «مثل این است که به سمت یک گذرگاه رانندگی کنید و همزمان چراغ‌های راهنمایی و رانندگی قرمز، زرد و سبز روشن باشد. چگونه می‌توان رانندگی کرد؟»

اولین و مهم‌ترین توقف شی در فرانسه خواهد بود که رئیس‌جمهور آن، امانوئل مکرون، اغلب به نکته‌ای گلیستی اشاره می‌کند که اروپا «هیچ‌وقت نباید دست‌نشانده ایالات متحده باشد.» رهبر فرانسه اصرار دارد که بقای اتحادیه اروپا به «خودمختاری استراتژیک» و توسعه انعطاف‌پذیری نظامی برای تبدیل شدن به «قدرت اروپا» بستگی دارد.

«فیلیپ لو کور» کارشناس برجسته فرانسوی در زمینه روابط با چین گفت: «مکرون در تلاش است تا راه سومی را در هرج و مرج کنونی جهانی به ارمغان بیاورد.

او در تلاش است تا خط باریکی را بین دو ابرقدرت اصلی طی کند.» درست بیش از یک سال پیش، مکرون در سفری به چین که با اعلامیه چین و فرانسه مبنی بر «مشارکت استراتژیک جهانی» به پایان رسید، بسیار خوشوقت شد. رهبر فرانسه واژگان چینی جهان «چند قطبی» رها از «بلوک» و «ذهنیت جنگ سرد» را تکرار کرد.

اکنون، در انتظار سفر شی، چین از فرانسه به‌عنوان یک قدرت بزرگ تمجید کرده و به قول «لو شای»، سفیر چین در فرانسه در People&#۳۹;s Daily، ابراز امیدواری کرده است که روابط آن‌ها «همیشه در خط مقدم روابط چین با کشور‌های غربی باشد.»