طرح پزشک خانواده با پوشش جمعیتی ۵۵ میلیون نفر در کشور یکی از دستاورد‌های بزرگ نظام سلامت و گام اساسی برای دسترسی به تامین عدالت بهداشتی و سلامتی جامعه در دولت سیزدهم است.
به گزارش ایرنا، پزشک خانواده عنوان طرحی است که یک خانواده به طور مستقیم تحت پوشش تیم پزشکی قرار می‌گیرد؛ یعنی این گروه پزشکی علاوه بر اقدامات درمانی مربوط به یک خانواده، اقدامات مربوط به بهداشت جسمی، جنسی و روانی افراد را نیز تحت نظر قرار داده و مشاوره‌هایی در این خصوص به افراد می‌دهند.
پزشکان خانواده با صلاح دید خود می‌توانند افراد را به پزشکان متخصص ارجاع دهند تا در صورتی که نیاز به معاینات بیشتر دارند توسط آن‌ها انجام شود.
این طرح با محوریت نظام ارجاع بیماران، پس از سال‌ها انتظار و طی شدن دوره طولانی اجرای آزمایشی در استان‌های فارس و مازندران، از دی سال گذشته به صورت آزمایشی اجرا و از اردیبهشت امسال به‌طور گسترده در سایر شهر‌ها عملیاتی شد. در این طرح، مردم برای دریافت خدمات سلامت از یک مسیر تعریف شده و تحت نظر یک تیم مشخص اقدام می‌کنند و از حمایت‌های دولتی برخوردار می‌شوند.
تمام خانواده‌هایی که تحت طرح پزشک خانواده قرار می‌گیرند، ارجاع آن‌ها به متخصصان بالینی هدفمندتر می‌شود؛ به گونه‌ای که ارجاع‌های بیهوده به پزشکان کاسته می‌شود که خود کاهش مراجعات حضوری در کلینیک‌ها را به دنبال دارد.
مزیت این طرح آن است که هزینه‌های تشخیصی و میزان بستری‌ها به طور چشمگیری کاهش یافته و دریافت پول توسط پزشکان هم هدفمندتر می‌شود؛ از سوی دیگر بعضی از بیمه‌ها هزینه‌های زیادی از مردم بابت ارائه خدمات درمانی به آن‌ها می‌گرفتند که اجرای این طرح باعث شد این هزینه‌های اضافی نیز کاهش یابد یا حذف شود.
حسین فرشیدی روز یکشنبه افزود: مراقبان سلامت در اجرای برنامه کشوری پزشکی خانواده از نقش مهمی برخورد هستند. سوابق درخشان نظام شبکه در سلامت جامعه به ویژه در مناطق روستایی موید جایگاه تاثیرگذار مراقبان و بهورزان در اجرای برنامه‌های حوزه سلامت است.
وی با اشاره به شیوه نامه جدید برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع اظهارداشت: پایگاه پزشکی خانواده تجمیعی متشکل از ۴ تا ۶ مراقب سلامت و ۲ تا ۳ پزشک برای پوشش ۶ تا ۹ هزار نفر جمعیت، پایگاه پزشکی خانواده منفرد متشکل از دو مراقب سلامت و یک پزشک برای پوشش ۳ هزار نفر جمعیت و پایگاه سلامت متشکل از ۴ تا ۶ مراقب سلامت در مناطقی که موفق به جذب پزشک نشده‌اند برای پوشش ۶ تا ۹ هزار نفر جمعیت، است.
فرشیدی تصریح کرد: سال گذشته ۲۷ میلیون ایرانی در قالب برنامه پزشکی خانواده تحت پوشش مراقب سلامت قرار گرفتند و امسال پیش بینی می‌شود این رقم به ۵۵ میلیون نفر افزایش یابد.
به گفته معاون وزیر بهداشت، برنامه پزشکی خانواده تعهد دولت است و از دستاورد‌های بزرگ نظام سلامت بوده که با ارائه بسته‌های خدمتی به ویژه با نیاز‌های مادران باعث ارتقا سلامت و کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان در کشور شده است.
فرشیدی افزود: دولت سیزدهم به دنبال این است که تحت عنوان «عدالت در سلامت» حداقل خدمات را در اختیار افراد جامعه قرار دهد، اگرچه بخش بهداشت و درمان مستقیم با هم ارتباط دارند، اما آنچه ما در زمینه بهداشت کار می‌کنیم به صورت مستقیم بر آینده درمان تاثیرگذار است.
وی با اشاره به اینکه مناطق محروم و حاشیه شهر‌ها در حوزه خدمات سلامت و بهداشت بیشتر باید مورد توجه قرار گیرند، تصریح کرد: مردمی سازی سلامت بیشتر بر حقوق شهروندان و عدالت اجتماعی تاکید دارد و تلاش می‌کند تا از طریق طرح‌های مشارکتی مردم محور، از تسلط یک گروه خاص دارای نفوذ محلی یا محروم ماندن برخی اقشار از خدمات و امکانات، جلوگیری کند.
برنامه پزشک خانواده، یکی از آن برنامه‌های مهم نظام جمهوری اسلامی در دو دهه اخیر ایران است که حداقل ۵ دولت درگیر اجرای آن شدند. مسئولان در همه این دولت‌ها بر اولویت و اهمیت این برنامه تاکید داشتند و مصوبات و ابلاغیه‌های متعددی برای تسریع در روند اجرای این برنامه داشتند.
این برنامه برای اولین بار در قانون برنامه توسعه چهارم (۱۳۸۸- ۱۳۸۴) مطرح شد و اکنون در ۹۵ شهر در حال اجراست و در این برنامه تیم‌های سلامت دانشگاه‌های علوم پزشکی مشارکت دارند.
